บ้านข้าวเม่า ปลาเผาเขาขาด ธรรมชาติสวนหิน ถิ่นไทพวน

ชุมชมดั้งเดิม ลุ่มแม่น้ำสายบุรี 

บ้านแสนคำลือ ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ชาวมูเซอแดง กับปัญหาการโยกย้ายถิ่นฐาน การเปลี่ยนแปลงเชิงพื้นที่ พัฒนาการของชุมชนและสังคม และเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ท้องถิ่น

ชุมชนเมืองขนาดใหญ่ในพื้นที่สำคัญทางเศรษฐกิจ กับพัฒนาการทางสังคมและการปรับตัวของสมาชิกในชุมชน

บ้านห้วยน้ำกืน หมู่บ้านขนาดเล็กกลางหุบเขา ขึ้นชื่อในเรื่องของการปลูกชาและทำเมี่ยง เพราะมีไร่ชารายล้อมหมู่บ้าน จึงยึดอาชีพทำเมี่ยงส่งไปขายยังที่ต่าง ๆ ไร่ชาที่นี่ปลูกตามธรรมชาติแทรกตัวอยู่ตามบ้านแต่ละหลัง ไม่ได้เป็นแบบไร่ชาที่กว้างใหญ่เห็นเป็นขั้นบันไดชัดเจนเหมือนไร่ชาตามสถานที่ท่องเที่ยวอื่น ๆ และที่นี่ยังมีโรงผลิตชา นักท่องเที่ยวสามารถชมขั้นตอนการผลิตชาตั้งแต่การเก็บ คั่ว จนกลายมาเป็นชาหอม ๆ  

ชุมชนเมืองกึ่งชนบทที่ยังยึดมั่นในการปฏิบัติตนตามประเพณีฮีตสิบสองของอีสานอย่างเคร่งครัด แม้จะอยู่ใกล้กับศูนย์กลางการขยายตัวของอำเภอนาดูน

พระมุจลินท์ล้ำค่า งามสง่าพิพิธภัณฑ์ เก้าชั้นน้ำตก ผาน้ำโจ้กตระการตา สูงค่าผาผักหวาน

ชุมชนที่ยังคงอนุรักษ์วิถีชีวิต ศิลปะ งานฝีมือของชุมชน เช่น ภูมิปัญญาการทำอิญมอญ และมวยไทย 

ชุมชนที่มีวัฒนธรรมของชาวปกาเกอะญอและคนเมือง (คนภาคเหนือ) และมีชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี 

แม่จันใต้ อยู่สูงเด่น เห็นสง่า เผ่าอ่าข่า น่าอยู่ ดูหลากหลาย ห้วย น้ำ ป่า อุดมดิน ถิ่นชา กาแฟไทย ปวงรวมใจ ให้ยิ่งใหญ่ ไพรพนา ร่วมสืบสาน วัฒนธรรม ดินน้ำป่าอันทรงค่า จารึกไว้ ในแดนดง