ก่อตั้งหมู่บ้านเมื่อปี พ.ศ. 2500 มีศาสนสถาน โบราณสถาน คือ วัด โรงเรียน ศาลพ่อบ้าน และศาลาใจบ้าน เป็นที่เคารพนับถือ

ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์บริเวณใกล้เขตพื้นที่ชายแดนที่มีวัฒนธรรมท้องถิ่น และภูมิปัญญาชุมชนที่เป็นเอกลักษณ์

สัมผัสวิถีการเกษตรแบบบ้าน ๆ เดินเท้าต่อแถวหิ้วตะกร้าเก็บผักผลไม้สดตามฤดูกาลจากสวน ลัดเลาะคูนาสำรวจนาข้าวสีเขียวขจี จิบกาแฟอุ่น กลิ่นหอมกรุ่นท่ามกลางธรรมชาติและอากาศเย็นสบาย

แหล่งงานฝีมือ เลื่องลือทั่วถิ่น ปั้นหม้อน้ำดิน ครกหินนิยม ปลาส้มแคบหมู ปลาบู่รสหวาน ประชาชื่นบาน จักสานก่องข้าว

แห่กัณฑ์หลอน เอาบุญผะเหวด ฟังเทศน์มหาชาติ สืบสานภูมิปัญญาพื้นบ้าน กลองยาวฟ้าใหม่นานกเขียน

วัดเก่าแก่มีศิลปะกรรมที่เป็นเอกลักษณ์ และพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นที่จัดแสดงเรื่องราววิถีชีวิตของชุมชน วัฒนธรรม ภูมิปัญญาไว้ให้ได้ศึกษาเรียนรู้

ทิวเขาเทือกเขาผีปันน้ำตะวันตก ลำห้วยโป่งนอกและลำห้วยสลกที่ไหลผ่านชุมชน

ชุมชนเก่าแก่ที่มีการตั้งถิ่นฐานอยู่บริเวณโดยรอบสถานีรถไฟบ้านกรูด ปรากฏสถาปัตยกรรมประเภทเรือนไม้ 2 ชั้น หลังคามุงด้วยกระเบื้องว่าว กระจายตัวอยู่ทางฝั่งตะวันออกของสถานีรถไฟ มีวัดดอนยางเป็นศาสนสถานสำคัญประจำชุมชน และมีหาดบ้านกรูดเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่สวยงาม และเป็นที่นิยมของทักท่องเที่ยว

บ้านห้วยหาด ชุมชน “จิ๋วแต่แจ๋ว” ต้นแบบของการปรับตัวจากวิกฤติในยุคต่าง ๆ เปลี่ยนพื้นที่ไร่เลื่อนลอยเป็นนาข้าว เปลี่ยนเขาหัวโล้นเป็นป่าเขียวขจี นำพาชุมชนที่อ่อนแอเพราะหนี้สินสู่ชุมชนที่แข็งแกร่งได้ด้วยการพึ่งตนเอง

ผ้าทอกะเหรี่ยงที่สืบทอดจากบรรพชนสู่สินค้าหัตถกรรมที่ขึ้นชื่อของบ้านขุนอมแฮด