"บ้านผาลาย" เสน่ห์ความเรียบง่ายท่ามกลางขุนเขา  

ทรัพยากรธรรมชาติยังคงอุดมสมบูรณ์ องค์กรในชุมชนมีความเข้มแข็ง 

ชุมชนแห่งนี้เป็นชุมชนจัดสรรที่เป็นหนึ่งในสวัสดิการของพนักงานการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (โรงไฟฟ้าแม่เมาะ) กลายป็นชุมชนใหม่

แหล่งทรัพย์สมบัติ ขุมปัญญา และร่องรอยทางประวัติศาสตร์ชาติ ตั้งแต่ยุครุ่งเรืองไปจนกระทั่งความล่มสลายของคอมมิวนิสต์ 

ชุมชนบ้านสลกมีการประกอบพิธีกรรมสำคัญ อาทิเช่น ประเพณีเลี้ยงผีขุนน้ำ ประเพณีเลี้ยงผีฝาย ประเพณีส่งเคราะห์บ้าน และประเพณีเลี้ยงผีเหล่า (ผีพญาแก้วเจ้าเนื้อ) เพื่อเป็นการเคารพนับถือและปฏิบัติภายในชุมชน

บ้านนาปลาจาด ชุมชนชาวไต หรือกลุ่มชาติพันธุ์ชาวไทใหญ่ในพื้นที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน กับทรัพยากรทางวัฒนธรรมและทรัพยากรทางธรรมชาติในพื้นที่ชุมชน

บ้านมอวาคี เป็นชุมชนที่มีประวัติศาสตร์เกี่ยวกับการอยู่อาศัยของชาวปกาเกอะญอ มานานกว่า 300 ปี มีวัฒนธรรมและพิธีกรรมความเชื่อที่มีความสัมพันธ์ที่แนบแน่นระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ

ชุมชนคนเมืองที่มีประวัติศาสตร์อันยาวนาน มีแหล่งโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์ และแหล่งทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญ คือ โป่งน้ำร้อนเมืองแปง

วิถีชีวิตที่เรียบง่าย ป่าไม้สมบูรณ์ น้ำตกสวยงาม ลาบสมุนไพรเลื่องชื่อ ภาษาที่เป็นเอกลักษณ์ รักสงบ แบ่งปันเกื้อกูล

ชุมชนเกษตรกรรมบนพื้นที่ราบลุ่มริมแม่น้ำเจ้าพระยา (ฝั่งตะวันออก) ที่มีดินอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูก เห็นได้จากปัจจุบันที่ชุมชนได้กลายเป็นแหล่งสินค้าประเภทผลิตภัณฑ์จากกล้วยน้ำว้า