ศูนย์วัฒนธรรมไทลื้อวัดหย่วน แหล่งถ่ายทอดบอกเล่าเรื่องราวประวัติศาสตร์ อารยธรรม และวัฒนธรรมไทลื้อผู้สืบเชื้อสายจากดินแดนสิบสองปันนา 

ปากบางตาวา ชุมชนเก่าแก่จากการเข้ามาของกลุ่มชาวประมงจากรัฐกลันตันเพื่อเดินเรือหาปลาบริเวณปากอ่าวน้ำจืดและทางผ่านการเดินเรือในอดีต จนกลายเป็นชุมชนมุสลิมในพื้นที่ชายฝั่งทะเลอ่าวไทยของจังหวัดปัตตานี

ดินแดนเมืองท่าโบราณ แหล่งโบราณสถานเมืองหน้าด่าน 

โนราโรงครู ที่ในปัจจุบันหารับชมได้ยาก และภายในชุมชนยังมีผลิตภัณฑ์ที่ผลิตมาจากสมาชิกภายในชุมชน เช่น การผลิตเตาอั้งโล่ โรงตีมีด

เป็นชุมชนไทดำหรือชาวลาวโซ่ง ที่อพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานที่บ้านหนองปรงตั้งแต่สมัย ร.3 นิยมปลูกบ้านเรือนด้วยไม้ ยกใต้ถุนบ้านสูงไว้เลี้ยงสัตว์ต่าง ๆ และทำงานหัตถกรรมเพื่อเป็นรายได้เสริม โดยมีสถานที่สำคัญ คือ “บ้านไททรงดำ” 

ชุมชนปากทะเลตั้งอยู่บนที่ราบริมชายฝั่งทะเลอ่าวไทยตอนใน พื้นที่แถบนี้สูงกว่าระดับน้ำทะเลเฉลี่ยครึ่งเมตร เป็นพื้นที่ที่เกิดจากการทับถมของตะกอนที่น้ำทะเลพัดพามา

งามห้วยแม่เมาะ แหล่งชีวิต งามวิจิตร ดอยผาก้าน งามตระการ ถ้ำผาฮู งามสุดหรู ถ้ำจำยาแก้ น่าศึกษาแท้ แหล่งมนุษย์ยุคหมื่นปี

วัดเก่าแก่ที่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน สถาปัตยกรรมแบบไทยที่งดงาม และพิพธภัณฑ์เพื่อการศึกษา แหล่งรวบรวมข้อมูลทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาที่น่าสนใจ

บ้านเกาะแรต ชุมชนขนาดย่อมของชาวไทยเชื้อสายจีนบนเกาะขนาดเล็กที่เชื่อมต่อกับผืนแผ่นดินใหญ่ด้วยสะพานข้ามทะเลเฉลิมสิริราชกับวิถีประมงพื้นบ้านการใช้ชีวิตของผู้คนและทะเล

น้ำบ่อหินเย็นใส ป่าไม้สมบูรณ์ เพิ่มพูนผลผลิต พัฒนาคุณภาพชีวิต เศรษฐกิจพอเพียง รุ่งเรืองวัฒนธรรม งามล้ำ พระธาตุภูขวาง คำประกาศศักดิ์สิทธ์ ยาเสพติดสูญหาย ครอบครัวคลายทุกข์ สุขสบายทุกครัวเรือน