บ้านเลอตอ พื้นที่ซึ่งอยู่ห่างไกลจากตัวเมือง จึงมีการการส่งเสริมพัฒนาโครงสร้างสาธารณูปโภคพื้นฐาน ภายหลังการสร้างศูนย์โครงการหลวงเลอตอและข้อจำกัดที่เกิดจากการประกาศพื้นที่เขตป่าสงวนและเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ชุมชนจึงหันมาเพาะปลูกพืชไร่และไม้ยืนต้นแทนการปลูกฝิ่นและการทำไร่หมุนเวียน

บ้านไม้ฝาดเป็นหมู่บ้านท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี ชุมชนมีการจัดการท่องเที่ยวสัมผัสวิถีประมงพื้นบ้าน วิถีชีวิตคนทำสวนยาง และการท่องเที่ยวเรียนรู้วิถีชีวิตของชุมชน

ชุมชนที่ผลิตไม้กวาดเป็นอาชีพเสริมทำให้เกิดรายได้ของชุมชนเป็นเอกลักษณ์ที่คนในชุมชนใกล้เคียงและคนในจังหวัดสกลนครรู้จักเป็นอย่างดี ในปัจจุบันชุมชนบ้านเต่างอยกลายเป็นพื้นที่ท่องเที่ยวแหล่งสำคัญของจังหวัดสกลนคร

ชุมชนคลองน้อยเป็นชุมชนที่มีความสำคัญในด้านธรรมชาติรวมถึงยังมีผลิตภัณฑ์จากกะลามะพร้าว และยังมีกิจกรรมภายในชุมชน เช่น การล่องเรือเที่ยวชมธรรมชาติ

มีการรวบรวมประวัติความเป็นมาของชาวไทลื้อเชียงคำที่ศูนย์วัฒนธรรมไทลื้ออันเป็นพิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน ศูนย์ทอผ้า อาหาร และบ้านดั้งเดิม (เฮินลื้อ) ของชาวไทลื้อ

หมอลำที่เป็นเอกลักษณ์ และหัตถกรรมที่หลากหลายในชุมชนไม่ว่าจะเป็นผ้าไหม ผ้าขิด และหมอนขิด

“สปันก้าวหน้า พัฒนาคุณภาพชีวิต ฟื้นฟูเศรษฐกิจชุมชน แก้ปัญหาความยากจนยั่งยืน”

รักษาประเพณี พัฒนาท้องที่ สร้างสามัคคีในสังคม นิยมประหยัด

ชุมชนวิถีชาวไทยพุทธและมุสลิมอาศัยอยู่ร่วมกันจนถูกขนานนามว่าเป็น “ชุมชนสองศาสนา" ประเพณี วัฒนธรรม มีความผสมผสานอย่างไม่แบ่งแยก และมีวิถีชีวิตในการอยู่ร่วมกันกับป่า

ชุมชนตลาดคลองสวนเป็นชุมชนที่มีประวัติยาวนานกว่าร้อยปี โดยชุมชนนี้ตั้งอยู่บริเวณริมคลองประเวศบุรีรมย์ มีลักษณะเป็นเรือนไม้โบราณแนวยาวขนานไปตามคลอง นอกจากนี้ภายในชุมชนยังมีศาลเจ้าพ่อคลองสวนที่มีอายุกว่าร้อยปีและมีความศักดิ์สิทธิ์เป็นที่นับถือของผู้คนในชุมชน

หมู่บ้านห้วยน้ำขาว ชุมชนเข็กน้อย เป็นชุมชนวัฒนธรรมชาวม้งที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศไทย 

"แคน พิณ โหวด หลากหลาย ผ้าไหมสวยงาม วัฒนธรรมล้ำค่า ภาษาเฉพาะ ไพเราะเสียงดนตรี” แหล่งผลิตเครื่องดนตรีพื้นบ้านอีสานที่ใหญ่ที่สุดในประเทศ สมกับขนานนาม "หมู่บ้านแห่งเสียงดนตรี"