ชุมชนพหุวัฒนธรรม 4 กลุ่มชาติพันธุ์ ที่มีความหลากหลายทั้งทางด้านประวัติศาสตร์ ศาสนา และวัฒนธรรม

ชุมชนชาติพันธุ์ และมีประเพณีสำคัญ อาทิเช่น ประเพณีกำบ้าน ประเพณีเลี้ยงผีขุนน้ำ ประเพณีเลี้ยงผีเจ้าป่าเจ้าเขา ประเพณีดำหัวฆ้องกบ ที่มีการปฏิบัติสืบต่อกันมาตั้งแต่ในอดีต  

หมู่บ้านในฐานปฏิบัติการชายแดน ซึ่งเป็นที่ตั้งของหน่วยรักษาความสงบในผืนแผ่นดินไทยที่อยู่สุดเขตชายแดนไทย-เมียนมา

เมืองโบราณกุยบุรี หัวเมืองสำคัญในการควบคุมการติดต่อระหว่างหัวเมืองฝ่ายเหนือและฝ่ายใต้ โดยมีประเพณีแห่เครื่องสักการะหลวงพ่อในกุฏิเป็นสำคัญของชุมชน

ชุมชนโบราณที่มีอายุกว่า 200 ปี บ้านโบราณ พระใหญ่ และศาลเจ้าพ่อปากเหือง ปรากฏการณ์แม่น้ำสองสี เป็นพื้นที่การเรียนรู้และการท่องเที่ยวต้นดีหมี

บ้านปากน้ำ แหล่งรวมภูมิรู้การปลูกข้าว ชุมชนที่มีเรื่องเล่า ความเชื่อ ตำนานและพิธีกรรมโบราณเกี่ยวโยงกับภูมิปัญญาการปลูกข้าวในทุกขั้นตอน เพื่อหวังว่าผลผลิตของของข้าวนั้นจะสมบูรณ์และเจริญงอกงามอย่างดีที่สุด 

ชาวบ้านทองหลางได้ตระหนักถึงความสำคัญของทรัพยากรป่าชายเลน จึงเกิดเป็นการก่อตั้งกลุ่มอนุรักษ์ป่าชายเลนเพื่ออนุรักษ์ฟื้นฟูป่าชายเลนชุมชนบ้านทองหลางให้กลับคืนคงสภาพความอุดมสมบูรณ์ดังเดิม

ชุมชนหนึ่งเดียวในอำเภอนาคูที่มีประชากรเป็นชาวญ้อและใช้ภาษาสำเนียงเดียวกับอำเภอท่าอุเทน จังหวัดนครพนม

ชุมชนบ้านเวียงหวายก็ยังคงรักษาวิถีชีวิต และวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ของตนเองอย่างเข้มข้น ซึ่งแสดงให้เห็นอัตลักษณ์ของชาวไทใหญ่ไว้อย่างชัดเจน

ชุมชนบ้านทรายงาม มีวัฒนธรรมความเชื่อ เรื่องการเข้าทรงสะเดาะเคราะห์ต่อชะตา โดยเชื่อว่าเรื่องการต่ออายุจะทำให้มีชีวิตยืนและเสริมสิริมงคลในชีวิต

ชุมชนทุ่งคาโงก มีคลองงา หรือ คลองพังงา ไหลผ่านพื้นที่ ทำให้ชุมชนทุ่งคาโงกมีทรัพยากรปลาน้ำจืดหลากหลายชนิด

ชุมชนชาวพื้นเมืองที่อาศัยอยู่ท่ามกลางธรรมชาติ และมีทรัพยากรที่อุดมสมบูรณ์ วิถีวัฒนธรรมที่ผูกพันกับต้นเมี่ยงพืชท้องถิ่นที่พบได้โดยทั่วไปในพื้นที่ป่าชุมชน