ชุมชนพหุวัฒนธรรม 4 กลุ่มชาติพันธุ์ ที่มีความหลากหลายทั้งทางด้านประวัติศาสตร์ ศาสนา และวัฒนธรรม

เรือนอาศัยที่ยังคงสร้างตามแบบเรือนจารีตของชาวกะเหรี่ยง และผ้าทองานหัตถกรรมที่ผลิตขึ้นเพื่อใช้ในครัวเรือน ด้วยความละเมียดในแต่ละขั้นตอน จึงได้กลายมาเป็นผลิตภัณฑ์ที่โดดเด่น สินค้าวางขายในหมู่บ้านและตำบลต่าง ๆ ที่อยู่ใกล้เคียง

บ้านศรีเทพน้อย ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ เป็นชุมชนไทยเบิ้งที่มีความอายุเก่าแก่มากกว่าชุมชนใกล้เคียง

บ้านขาแหย่งพัฒนา ตั้งอยู่ระหว่างเส้นทางวัดพระธาตุดอยตุง ซึ่งเป็นพระธาตุที่ชาวเชียงรายให้ความศรัทธา

ต้นจาน ที่มาของชื่อหมู่บ้าน ปลูกเรียงรายตั้งแต่ทางเข้าจนสุดทาง พร้อมเบ่งบานในช่วงฤดูร้อน เพื่อคอยย้ำเตือนว่าท่านเดินทางมาถึงหมู่บ้านแล้ว 

ตรุษสงกรานต์ การละเล่นหัวกะโหลกควาย ประเพณีดั้งเดิมที่ยังคงสืบสานเป็นประจำทุกปี สร้างความสนุกสนานและแฝงไปด้วยความความเชื่อที่อยู่คู่กับชุมชน

ด้วยความเชื่อท้องถิ่นที่ยังคงผูกติดจิตวิญญาณการนับถือผีบรรพบุรุษจึงปรากฏ พิธีการเลี้ยงผีปู่ตา พิธีกรรมสัญลักษณ์แห่งการนับถือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ยังคงจัดขึ้นเป็นประจำทุกปี 

ชาวบ้านส่วนใหญ่เป็นกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยง มีการแสดงรำตงที่เป็นอัตลักษณ์มักใช้เป็นการแสดงต้อนรับผู้มาเยี่ยมเยือน ภายในชุมชนยังมีต้นทุเรียน 200 ปี และแหล่งน้ำสำคัญซึ่งเป็นต้นน้ำแม่กลอง ประกอบด้วยลำน้ำ 5 สาย คือลำห้วยนิคูคุ ลำห้วยตาพะ ลำห้วยทิคูทิ ลำห้วยตาอื้อ และลำห้วยชะแย

ชุมชนที่ดำรงวิถีตามประเพณีทางภาคอีสาน อีกทั้งยังปรากฏมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม หมอลำสินไซ ที่นำมาบูรณาการพัฒนาพื้นที่ป่าสู่อุทยานการเรียนรู้สินไซ

วัฒนธรรมมอญรามัญ วัดดอนกระเบื้อง จุดศูนย์รวมชุมชน ที่มีอายุเก่าแก่สืบมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 2 

บ้านเจดีย์ทอง หนึ่งในชุมชนมอญที่ตั้งอยู่ในอำเภอสามโคก มี "วัดเจดีย์ทอง" ตั้งตระหง่านอยู่บริเวณริมฝั่งทางด้านทิศตะวันตกของแม่น้ำเจ้าพระยา ซึ่งสันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในช่วงต้นกรุงรัตนโกสินทร์ เป็นทั้งศาสนสถานประกอบพิธีกรรมและศูนย์รวมจิตใจของคนในชุมชน

ลักษณะพื้นที่เป็นรูปวงกลมล้อมรอบหมู่บ้าน มีป่าทึบล้อมรอบด้วยพรรณไม้นานาชนิด และแหล่งน้ำธรรมชาติสำหรับใช้ในภาคการเกษตร