การจัดการท่องเที่ยวโยชุมชนเพื่อให้ประชาชนในชุมชนได้กิน อยู่ อย่างพอเพียง ควบคู่กับอนุรักษ์ธรรมชาติ ประเพณี วัฒนธรรมอันดีงามของชาวไทใหญ่ไว้ไม่ให้สูญหายเพื่อเป็นสิ่งดึงดูดนักท่องเที่ยว และสืบสานวัฒนธรรมประเพณีอันดีงามของบรรพบุรุษไว้ให้คงอยู่ 

ชุมชนที่มีผู้คนตั้งถิ่นฐานมาตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ถึงปัจจุบัน มีแหล่งโบราณคดีที่สำคัญ 3 แห่ง คือ เพิงผาถ้ำลอด ถ้ำผีแมนโลงลงรัก และถ้ำลอด ปัจจุบันเป็นชุมชนของชาวไทใหญ่ บ้านถ้ำลอดจึงมีมรดกทางวัฒนธรรมทั้งในอดีตและร่วมสมัย รวมถึงมรดกทางธรรมชาติ คือ "ถ้ำน้ำลอด" ซึ่งเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญและมีชื่อเสียง

ชาวปกาเกอะญอ บ้านแม่อุมพาย มีวิถีชีวิตเกี่ยวพันกับการทำไร่หมุนเวียน โดยชาวบ้านจะทำไร่ร่วมกันในที่ดินผืนใหญ่ผืนเดียวหมุนเวียนในระยะ 7 ปี โดยคำนึงถึงสิ่งแวดล้อมควบคู่ไปกับการทำไร่หมุนเวียนอย่างเป็นระบบ ทำให้ดิน น้ำ ป่าไม้ มีความอุดมสมบูรณ์ และสามารถทำการเกษตรได้อย่างยั่งยืน

ชุมชนดอนเจดีย์ถือว่าเป็นชุมชนชาวไทใหญ่ที่เก่าแก่และยืดมั่นในขนบประเพณีและวัฒนธรรมชาวไทใหญ่อย่างเหนียวแน่น ที่ชุมชนมีการสืบทอดปอยหมั่งกะป่า หรือประเพณีเขาวงกต ซึ่งเป็นประเพณีดั้งเดิมของชาวไทใหญ่ที่นับวันจะสูญหายไปจากจังหวัดแม่ฮ่องสอน 

กาแฟ การทอผ้าขนแกะ และกลุ่มชาติพันธุ์

ชุมชนบ้านห้วยปูลิงเป็นชุมชนปกาเกอะญอที่มีประวัติการตั้งถิ่นฐานมานานกว่า 167 ปี เป็นหมู่บ้านที่ล้อมรอบด้วยธรรมชาติป่าไม้ที่อุดมสมบูรณ์ มีอากาศเย็นตลอดทั้งปี ชาวบ้านส่วนใหญ่ยังทำไร่หมุนเวียนและเน้นทำการเกษตรอินทรีย์

บ้านท่าตาฝั่ง ชุมชนชาติพันธุ์บนพื้นที่สูง ชาติพันธุ์กะเหรี่ยงปกาเกอะญอ (สะกอ) บนพื้นที่บริเวณแนวเขตชายแดนที่มีทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์

ชุมชนมีความรู้ ภูมิปัญญา ทั้งการทอผ้า การตีมีด และแนวคิดในการอนุรักษ์และปกป้องพื้นที่ป่าอีกด้วย

ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ดั้งเดิมกับการโยกย้ายถิ่นฐานเข้ามาแทนที่กลุ่มชาติพันธุ์อื่น ในพื้นที่ที่มีทรัพยากรอุดมสมบูรณ์ และภูมิปัญญาท้องถิ่นกับวิถีชีวิตที่เป็นเอกลักษณ์

ดอยผีลูเป็นหมู่บ้านอยู่ในตำบลแม่นาเติง เป็นชุมชนที่มีกลุ่มชาติพันธุ์ที่หลากหลาย

ชุมชนชาวไทใหญ่ที่มีความเก่าแก่เกือบ 200 ปี และเป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์ในสมัยอยุธยา เนื่องจากเป็นเส้นทางผ่านของกองทัพเมียนมาที่เดินทางเข้ามาสู้รบกับกรุงศรีอยุธยาและหัวเมืองฝ่ายเหนือในช่วงเวลานั้น

ชุมชนไทใหญ่ที่ยังรักษาอัตลักษณ์ด้านวิถีชีวิต และสามารถปรับตัวรองรับการเข้ามาของนักท่องเที่ยวได้เป็นอย่างดี