ชุมชนปกาเกอะญอที่มีทรัพยากรทางธรรมชาติอุดมสมบูรณ์ มีแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญคือ วนอุทยานน้ำตกไม้ซางหนาม

บ้านตาลเจ็ดต้นเป็นหมู่บ้านที่มีประวัติศาสตร์ความเป็นมาควบคู่ไปกับการก่อตั้งเมืองปาย เป็นชุมชนชาวไทใหญ่ที่มีแม่น้ำปาย ท่าแพตาลเจ็ดต้น และเขตอนุรักษ์พันธุ์ปลาที่มีการจัดการโดยการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน

พื้นที่ทางประวัติศาสตร์ของจังหวัดแม่ฮ่องสอนและภาคเหนือของประเทศไทย ในอดีตเป็นย่านการค้าที่สำคัญ จำหน่ายสินค้าจากเมียนมา และเป็นพื้นที่แลกเปลี่ยนสินค้าระหว่างเชียงใหม่กับเมียนมา ป๊อกกาดเก่าจึงเป็นสถานที่แห่งความทรงจำของผู้เฒ่าผู้แก่ที่เล่าขานสืบต่อกันมา ปัจจุบันเป็นพื้นที่เรียนรู้ด้านศิลปวัฒนธรรมไทใหญ่ของเมืองแม่ฮ่องสอน

ชุมชนของชาวม้งที่ยังคงรักษาวัฒนธรรมประเพณีดั้งเดิมไว้ และมีแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติในหมู่บ้านคือน้ำตกผาผึ้งและน้ำตกไอสวรรค์

การเข้ามาตั้งถิ่นฐานของกลุ่มชาติพันธุ์ปกาเกอะญอ ขยับขยายพื้นที่เป็นชุมชนกลุ่มเล็ก ๆ กับสังคมพหุวัฒนธรรมและกลุ่มทางความเชื่อที่เป็นเอกลักษณ์

ชุมชนปกาเกอะญอริมลำน้ำสาละวินกับการดำรงวิถีชีวิตความเป็นอยู่แบบดั้งเดิม มีการพึ่งพาทรัพยากรธรรมชาติเป็นปัจจัยดำรงชีพ ตลอดจนการอนุรักษ์สืบสานวิถีวัฒนธรรมการทำเกษตรแบบดั้งเดิมของปกาเกอะญอ 

มีการจัดตั้งกลุ่มโฮมสเตย์เพื่อให้บริการแก่นักท่องเที่ยว ซึ่งบ้านนาปลาจาดให้ความสำคัญในด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยได้กำหนดการดูแลและกำหนดขอบเขตป่าชุมชนไว้อย่างชัดเจน มีเขตอนุรักษ์พันธุ์ปลา อนุรักษ์พันธุ์เขียดแลว กิจกรรมบวชป่าชุมชน ทำฝายชะลอน้ำ บวชป่า บวชปลา กิจกรรมปลูกต้นไม้ในวันสำคัญต่าง ๆ

ชุมชนของชาวลาหู่แดงที่มีประวัติความเป็นมาที่ยาวนาน ซึ่งเป็นประชากรกลุ่มแรก ๆ ที่อพยพเข้ามาในอำเภอปางมะผ้า และส่วนใหญ่ยังคงดำรงวิถีชีวิตแบบดั้งเดิม เนื่องจากเป็นหมู่บ้านที่อยู่ห่างไกลจากชุมชนใหญ่ ตั้งอยู่ในพื้นที่ที่เข้าถึงยาก

ชุมชนชาวปกาเกอะญอที่มีทรัพยากรธรรมอุดมสมบูรณ์ มีแหล่งท่องเที่ยว เช่น ถ้ำป่าหวาย ไม้มงคล น้ำออกรู น้ำตก รวมถึงยังมีรักษาวัฒนธรรม ประเพณี และภูมิปัญญาท้องถิ่นไว้

ชุมชนชาวปกาเกอะญอที่มีอายุเก่าแก่มา 200 กว่าปี เป็นอีกหนึ่งหมู่บ้านในจังหวัดแม่ฮ่องสอนที่มีเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมและชาติพันธุ์ และในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 หมู่บ้านเป็นทางผ่านของทหารญี่ปุ่น

หมู่บ้านเล็ก ๆ แห่งหนึ่งในจังหวัดแม่ฮ่องสอน ที่มีวัฒนธรรมของชาวไทใหญ่และยังคงวิถีชีวิตที่เรียบง่ายแบบชุมชนเกษตร มีทรัพยากรทางธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ รวมถึงอุทยานแห่งชาติถ้ำปลา-น้ำตกผาเสื่อ แหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงของชุมชน

ชุมชนที่มีประวัติศาสตร์มาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์เรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน มีแหล่งทรัพยากรทางธรรมชาติและวัฒนธรรมที่สำคัญ เช่น โป่งน้ำร้อนเมืองแปง ซึ่งเป็นสถานที่ท่องเที่ยวและเป็นแหล่งโบราณคดีวัฒนธรรมหินกะเทาะ