ชุมชนเมืองขนาดใหญ่ในพื้นที่สำคัญทางเศรษฐกิจ กับพัฒนาการทางสังคมและการปรับตัวของสมาชิกในชุมชน

ชุมชนคลองยอ หมู่บ้านที่อุดมด้วยทรัพยากรธรรมชาติ ทั้งป่าพรุ และป่าสวนยาง ซึ่งสามารถคงความอุดมสมบูรณ์ไว้ได้ด้วยภูมิปัญญาจากการบริหารจัดการทรัพยากรของคนในชุมชน

 ตำนานพระธาตุเขางัวตอง ลำน้ำแม่จว้าที่หล่อเลี้ยงชีวิตคนในหมู่บ้านเชื่อว่าไหลออกมาจากสะดืองัวตอง ไหลทั่วหมู่บ้านและเพี้ยนมาเป็นแม่จว้าในปัจจุบัน

ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์บริเวณใกล้เขตพื้นที่ชายแดนที่มีวัฒนธรรมท้องถิ่น และภูมิปัญญาชุมชนที่เป็นเอกลักษณ์

ภูกามยาวดอยงาม ดินแดนสามพระธาตุ ประวัติศาสตร์เมืองเก่า อู่ข้าวลุ่มน้ำอิง

เป็นชุมชนลิเกที่มีชื่อเสียงเป็นอย่างมาก

แหล่งงานฝีมือ เลื่องลือทั่วถิ่น ปั้นหม้อน้ำดิน ครกหินนิยม ปลาส้มแคบหมู ปลาบู่รสหวาน ประชาชื่นบาน จักสานก่องข้าว

วัดดอนชัย, พระธาตุจอมมุนีศรีดอนชัย

บ้านห้วยหาด ชุมชน “จิ๋วแต่แจ๋ว” ต้นแบบของการปรับตัวจากวิกฤติในยุคต่าง ๆ เปลี่ยนพื้นที่ไร่เลื่อนลอยเป็นนาข้าว เปลี่ยนเขาหัวโล้นเป็นป่าเขียวขจี นำพาชุมชนที่อ่อนแอเพราะหนี้สินสู่ชุมชนที่แข็งแกร่งได้ด้วยการพึ่งตนเอง

หมู่บ้านกะเหรี่ยงโปว์ที่น้อมนำเศรษฐกิจพอเพียงสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิต พื้นที่ที่มีความอุดมสมบูรณ์ของป่าต้นน้ำและมีความหลากหลายในคติความเชื่อของผีบรรพบุรุษรวมถึงการเปิดรับความเชื่อทางศาสนาตามการเปลี่ยนแปลงของสังคมและวัฒนธรรม