หมู่บ้านเล็ก ๆ ในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ ป่าน้ำยาวและป่าน้ำสวด ชุมชนชาวลัวะที่ยังคงมีการสืบสานและอนุรักษ์ประเพณีวัฒนธรรมดั้งเดิมดังเช่นการ "ตีพิ" ประเพณีการเรียกขวัญข้าวออกจากไร่เพื่อนำไปเก็บยังยุ้งฉาง ซึ่งสะท้อนถึงความสำคัญของการทำเกษตรกรรมที่เกี่ยวโยงสัมพันธ์กับวิถีชีวิตชาวลัวะบ้านน้ำมีดมาอย่างยาวนาน

ชุมชนโบราณมีประวัติศาสตร์ยาวนาน เกี่ยวเนื่องกับเมืองสำคัญในภาคเหนือของประเทศไทย แหล่งผลิตอาวุธส่งออกไปยังหัวเมืองต่าง ๆ ในอดีต แหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่น่าสัมผัส

ชุมชนชาวปกาเกอะญอที่มีอายุมากว่า 200 ปี มีทรัพยากรทางธรรมชาติที่สมบูรณ์และสวยงาม

สถานที่แห่งการรวบรวมความรู้ ทักษะ และความสามารถในการทำเกษตรกรรมหลายรูปแบบ ทั้งการเกษตรแบบผสมผสาน การเกษตรแบบพืชหมุนเวียน ทำให้ชุมชนห้วยบ้านไทรงามเป็นชุมชนเกษตรต้นแบบในการทำการเกษตรกรรม

ศาสนสถานที่มีลักษณะสวยงามเป็นเอกลักษณ์ เกิดจากความร่วมมือร่วมใจกันของกลุ่มเชื้อสายยะวาที่เข้ามาในประเทศไทย และตั้งอยู่ในพื้นที่ทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญ

บ้านพี่น้องชาติพันธุ์ขมุ ชีวิตผูกพันกับผืนป่า สืบทอดประเพณีดั้งเดิม หุงเหล้าแบบชาวขมุ

บ้านหนองแม่มด ภูมินามที่มีเรื่องราวน่าสนใจ และประวัติศาสตร์การเข้ามาอยู่อาศัยของผู้คนต่างถิ่นการขยายตัวของชุมชนเดิม กับวิถีความเชื่อพื้นบ้านที่เป็นเอกลักษณ์

 อัตลักษณ์ลาวเวียงหรือลาวครั่ง ประวัติศาสตร์ชุมชนเก่าแก่ ผลิตพริกกองโครสชาติโดดเด่น และมีชื่อเสียงทำแจ่วหม้อ อาหารท้องถิ่นและชาติพันธุ์

"อีสานพลัดถิ่น มีกินวิถีพอเพียง แหล่งท่องเที่ยวกระบือไทย งามวิลัยผ้าทอมือ" ชุมชนท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม แหล่งท่องเที่ยวด้านวิถีชีวิตและวัฒนธรรมที่โดดเด่นแหล่งเรียนรู้ตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 

บ้านท่าไม้ทอง หมู่บ้านที่แยกออกมาจากบ้านนาตะกรุด ตั้งอยู่เลียบริมแม่น้ำป่าสัก วิถีชีวิตและอาชีพอยู่ในภาคเกษตรกรรม