บ้านใหม่ปางค่า เป็นหมู่บ้านใหญ่ของกลุ่มชาติพันธุ์อิ้วเมี่ยนหรือกลุ่มชาติพันธุ์เมี่ยน จึงมีทั้งเรื่องความเชื่อ เช่น ภาพผีใหญ่ หิ้งบูชาของบรรพชน ตลอดจนมีเอกสารเรื่องราวความเป็นเอกลักษณ์ของกลุ่มชาติพันธุ์ 

“แหล่งบ้านเรือนโบราณ สืบสานศาสนา งามตาสวนผลไม้ ประชาชนสุขสบายด้วยวิถีพอเพียง”

ชุมชนที่มีประวัติศาสตร์มาตั้งเเต่พุทธศตวรรษที่ 14 มีความทับซ้อนทางวัฒนธรรม เเละในยุคปัจจุบันชุมชนแห่งนี้ได้กลายเป็นตลาดการค้าที่สำคัญอีกแห่งหนึ่งของชาวจังหวัดมหาสารคาม

ชุมชนมีการดำเนินการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชน มีโบราณสถานที่โดดเด่นถึง 3 แห่งคือ กู่กาสิงห์ กู่โพนวิจ กู่โพนระฆัง นอกจากนั้นยังมีที่พักแบบโฮมสเตย์ เพื่อรองรับนักท่องเที่ยวที่เดินทางเข้ามาแบบค้างคืน

ชุมชนเก่าแก่ที่มีมายาวนานและปัจจุบันเป็นสถานที่ท่องเที่ยวเมืองเก่า มีทั้งพระธาตุพระอานนท์ มีประแก้วประจำเมืองที่สำคัญ ตลอดจนสัมผัสสถาปัตยกรรมดั้งเดิมของชุมชนบ้านสิงห์ท่า

สิ่งแวดล้อมพร้อมทุกอย่าง ห้วยต้นยางป่าชุมชน ราชมงคลมหาวิทยาลัย ชาติพันธุ์ใหญ่ชาวไทเขิน ถิ่นเจริญทางวัฒนธรรม ร่วมหนุนนำความสุขศรี สามัคคีและปรองดอง นามป่าป้องเทศบาล

ชุมชนชนบทที่อยู่ในตำบลออนกลาง ประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพรับจ้างและเป็นเกษตรกรเลี้ยงโคนม ภายใต้โครงการโคนมในพระราชดำริ

ชุมชนชาวมอญที่มีประวัติเก่าแก่กว่า 100 ปี เป็นกลุ่มชาวมอญที่ขยายตัวมาจากพระประแดงและสมุทรสาคร มีการดำรงชีวิตตามวิถีชุมชนริมน้ำ และมีประเพณีที่สืบทอดกันมายาวนาน คือ ประเพณีตักบาตรพระร้อย

ชุมชนการค้าและเศรษฐกิจที่สำคัญมาตั้งแต่อดีต มีการเข้ามาตั้งถิ่นฐานของผู้คนหลากหลายชาติพันธุ์เพื่อทำการค้าขาย ผู้คนภายในชุมชนมีการจัดโครงการพัฒนาศิลปวัฒนธรรม บริเวณชุมชนปรากฏสถาปัตยกรรมประเภทเรือนไม้ และมีสถานที่สำคัญ ได้แก่ ศาลเจ้าแม่ล้านโป่ง ศาลเจ้าพ่อกวนอู และวัดคาทอลิกนักบุญยอเซฟ

บ้านพานถม ย่านบางขุนพรหม ปรากฏคำบอกเล่าว่า เป็นบ้านช่างฝีมือที่ประกอบอาชีพทำเครื่องถมประเภทขันน้ำและพานรองเป็นหลัก แต่ไม่มีหลักฐานบันทึกไว้แน่นอนว่าเกิดขึ้นเมื่อใด เครื่องถมของชุมชนนี้ได้รับเอารูปแบบมาจากกลุ่มคนที่อพยพมาจากเมืองนครศรีธรรมราช จึงเรียกกันทั่วไปว่า “ถมนคร” ปัจจุบันไม่หลงเหลืออยู่แล้ว