ชุมชนอันอุดมด้วยแหล่งขุมทรัพย์ทางภูมิปัญญาและทรัพยากรธรรมชาติ อดีตแหล่งแร่ดีบุก แร่ธาตุที่มีมูลค่าทางเศรษฐกิจมหาศาล 

ชุมชนบ้านปากยามมีความสมบูรณ์ทางทรัพยากรและสัตว์น้ำ ชาวบ้านจึงมีความเชี่ยวชาญในการจับปลาและเครื่องมืออุปกรณ์ต่าง ๆ

จากชุมชนที่ประสบปัญหาถูกช่วงชิงทรัพยากรธรรมชาติ ก่อเกิดแนวคิดการฟื้นฟู 3 ระบบนิเวศ สู่ชุมชนเจ้าของรางวัลลูกโลกสีเขียวครั้งที่ 21 ประเภท สิปปนนท์ เกตุทัตฯ 

ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ม้ง กับอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น ประเพณีและวิถีชีวิตของชุมชน

ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อที่ย้ายถิ่นฐานมาจากประเทศจีน เข้าสู่พื้นที่ประเทศไทยเพื่อแสวงหาที่อยู่ใหม่บนพื้นที่ทางธรรมชาติที่สมบูรณ์ จนกลายเป็นสังคมพหุวัฒนธรรมที่มีเอกลักษณ์เฉพาะท้องถิ่น

ชมนาขั้นบันได วิวข้าวดอยผืนใหญ่โอบล้อมด้วยเทือกเขาตระการตา หนึ่งแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติในโครงการปงผาง escape 

การแต่งกายของชาวโส้ ภาษามอญ-เขมร พิธีวันตรุษโส้ เจดีย์บรรจุธาตุของอาจารย์กัณหาอาญาผ้าดำ (เจ้าปู่ผ้าดำ) รอยพุทธบาท วัดพระพุทธบาท สะพานแขวนอนุรักษ์

บ้านเกาะแรต ส่วนใหญ่มีเชื้อสายไทยทรงดำหรือไทยโซ่ง ชุมชนที่ยังคงรักษาไว้ซึ่งวัฒนธรรมประเพณีจนถึงปัจจุบัน มีหัตถกรรมหลายอย่างที่น่าสนใจ ได้แก่ การทอผ้า และเครื่องจักสานของชาวไทยทรงดำ ที่ยังคงไว้ซึ่งวัฒนธรรมประเพณีจนถึงปัจจุบัน

บ้านขนิมมีการรวมกลุ่มของแม่บ้านที่อาศัยอยู่ในชุมชนมาฝึกเขียนลายผ้าบาติก และสามารถพัฒนาฝีมือชาวบ้านให้ผลิตเป็นสินค้าหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ระดับ 4 ดาว 

ศูนย์กลางวัฒนธรรมของชาวไทยทรงดำในจังหวัดสุราษฎร์ธานี

หมู่บ้านที่อยู่ทางทิศใต้ของลำน้ำจว้า ซึ่งกลายเป็นที่มาของชื่อหมู่บ้านแม่จว้าใต้

ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ไทยพวนเก่าแก่ ที่ยังคงรักษาวิถีวัฒนธรรมอันเป็นอัตลักษณ์เอาไว้ได้เป็นอย่างดี ทั้งภูมิปัญญา ความเชื่อ ประเพณี ที่ยังสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน