ชุมชนและวัดเก่าแก่แห่งเมืองสงขลากับพัฒนาการและการเปลี่ยนแปลงทางสัมคมจากอดีตถึงปัจจุบัน

บ้านเหล่าไฮงาม เป็นชุมชนชาวผู้ไทที่มีประวัติศาสตร์การตั้งถิ่นฐานมาอย่างยาวนานนับศตวรรษ

ชุมชนที่มีผู้คนตั้งถิ่นฐานมาตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ถึงปัจจุบัน มีแหล่งโบราณคดีที่สำคัญ 3 แห่ง คือ เพิงผาถ้ำลอด ถ้ำผีแมนโลงลงรัก และถ้ำลอด ปัจจุบันเป็นชุมชนของชาวไทใหญ่ บ้านถ้ำลอดจึงมีมรดกทางวัฒนธรรมทั้งในอดีตและร่วมสมัย รวมถึงมรดกทางธรรมชาติ คือ "ถ้ำน้ำลอด" ซึ่งเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญและมีชื่อเสียง

ห้าแยกกำปงบาโงย และมีถนนสายหลักตัดผ่านชุมชน ได้แก่ ถนนสิโรรส

ชุมชนริมน้ำมูล ชุมชนที่มีทุนทางสังคมเป็นทรัพยากรทางธรรมชาติ หาสัตว์น้ำเพื่อการยังชีพ สู่อาชีพเลี้ยงปลาในกระชัง

บ้านตีทอง ข้างวัดสุทัศนเทพวราราม เป็นชุมชนลาวจากเวียงจันทน์และหลวงพระบาง อพยพมาแต่ครั้งต้นกรุงรัตนโกสินทร์ เป็นช่างตีทองคำเปลวสำหรับปิดพระพุทธรูป รวมทั้งใช้ในการตกแต่งงานศิลปกรรมต่าง ๆ  

ชุมชนติดเขตแดนพม่า ธรรมชาติสวยงาม มีแม่น้ำลำภาชีไหลผ่านตลอดปี มีศูนย์ศิลปาชีพฯ ส่งเสริมอาชีพประชาชน สืบทอดเพลงร้องกะเหรี่ยง มีภูมิปัญญาตีเม็ดเงิน

ชุมชนภูไทบ้านนาโด่ ที่นับถือผีและนับถือศาสนาพุทธไปพร้อมๆ กัน โดยความเชื่อเรื่องผีของชาวบ้านนั้นมีมาตั้งแต่บรรพบุรุษ ทำให้ประเพณีหรือพิธีกรรมในหมู่บ้านส่วนใหญ่จะเป็นเกี่ยวกับผี

ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงปกาเกอะญอ วิถีชีวิตและภูมิปัญญา คนกับธรรมชาติที่อยู่ร่วมกันอย่างผสมกลมกลืน

ชนบทเมืองไหม เที่ยวไปภูระงา น้ำศักดิ์สิทธิ์ภูหัน ดูตะวันหนองกองแก้ว

สัมผัสกับวิถีชีวิตชาวไทพวนดั้งเดิมที่อนุรักษ์ไว้ให้คนรุ่นหลังได้เห็นและเรียนรู้ เช่น สารทพวน ประเพณีกำฟ้า รวมถึงด้านศิลปะการแสดง การฟ้อนไทพวน และ "ขนมคาบหมู" ขนมที่ไม่ที่ไหนเหมือน

เครือข่ายชาวประมงพื้นบ้านที่มีจุดเริ่มต้นเล็ก ๆ จากการทำแพปลา สู่การก่อตั้งธนาคารปูม้าเพื่อฟื้นวิถีการทำประมงที่รับผิดชอบต่อทะเลและรักษาทรัพยากรทางธรรมชาติ