เมืองโบราณที่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน ตั้งอยู่ท่ามกลางหุบเขาและป่าไม้ และยังเป็นพื้นที่ก่อสร้างฝายกั้นน้ำแห่งแรกของประเทศไทย

ชุมชนที่มีความโดดเด่นทางด้านวัฒนธรรม การอยู่ร่วมกันในชุมชน สภาพแวดล้อมที่อุดมสมบูรณ์ล้อมรอบไปด้วยธรรมชาติ

กลุ่มชาติพันธุ์ไทยพวนที่อพยพจากประเทศลาวเข้ามาตั้งถิ่นฐานบริเวณลุ่มแม่น้ำท่าจีน และชุมชนเศรษฐกิจและการค้าเก่าแก่ที่สำคัญในอดีต

หมู่บ้านที่แยกตัวออกมาจากบ้านบุเปือย เป็นที่ราบสูงสลับกับเนินเตี้ย สภาพดินเป็นดินแดงภูเขาไฟ เหมาะแก่การปลูกพืชทุกชนิด ส่วนวัฒนธรรมในระยะแรกได้รับอิทธิพลจากชาวกูย ก่อนภายหลังได้รับอิทธิพลจากชาวไทยเชื้อสายลาวเข้ามาผสมผสาน  และได้กลายเป็นวัฒนธรรมหลักของชุมชนในที่สุด

หมู่บ้านปากท่อ ชุมชนเก่าแก่ที่มีประวัติศาสตร์และภูมิปัญญาสั่งสม รวบรวม และถ่ายทอดมาเป็นเวลายาวนานกว่า 200 ปี   

ตั้งอยู่บริเวณที่มีทิวทัศน์สวยงาม อุดมสมบูรณ์ด้วยทรัพยากรธรรมชาติ

แหล่งงานฝีมือ เลื่องลือทั่วถิ่น ปั้นหม้อน้ำดิน ครกหินนิยม ปลาส้มแคบหมู ปลาบู่รสหวาน ประชาชื่นบาน จักสานก่องข้าว

 หนองเรือตระการ จักสารไม้ไผ่ ไก่ย่างทางพาด ตลาดกะหล่ำ เลิศล้ำเพชรพลอยเจียระไน พระใหญ่ภูเม็งทอง

ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ไทยพวนเก่าแก่ ที่ยังคงรักษาวิถีวัฒนธรรมอันเป็นอัตลักษณ์เอาไว้ได้เป็นอย่างดี ทั้งภูมิปัญญา ความเชื่อ ประเพณี ที่ยังสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน

ชุมชนเล็ก ๆ ในตำบลท่าหาดยาว แต่มากด้วยเรื่องราวแห่งภูมิปัญญา ผ้าทอล้ำค่าจากการสืบสานความรู้ความสามารถของบรรพชนสู่การสร้างสรรค์เป็นสินค้าประจำชุมชน สร้างอาชีพ สร้างรายได้ สร้างความเข้มแข็งให้คนในชุมชนพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืน

สัมผัสกับวิถีชีวิตชาวไทพวนดั้งเดิมที่อนุรักษ์ไว้ให้คนรุ่นหลังได้เห็นและเรียนรู้ เช่น สารทพวน ประเพณีกำฟ้า รวมถึงด้านศิลปะการแสดง การฟ้อนไทพวน และ "ขนมคาบหมู" ขนมที่ไม่ที่ไหนเหมือน

ชุมชนเกษตรกรรมที่มีการนำพืชสมุนไพรมาใช้ประโยชน์และแปรรูป