บ้านหนองครอบเป็นหมู่บ้านกลุ่มชาติพันธุ์มอญในอำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ ที่มีประวัติความเป็นมาและความเชื่อในเรื่องความเป็นมาของชาติพันธุ์ของตนเองว่าเป็นชาวมอญที่สืบเชื้อสายมาจากชาวมอญในสมัยหริภุญชัย และอาศัยอยู่ที่นี้มานานพร้อม ๆ กับการกำเนิดของพระนางจามเทวีตามตำนานโยนก ทั้งนี้ ชาวมอญในปัจจุบันยังคงสืบทอดภาษาและวัฒนธรรมของชาวมอญ รวมทั้งมีภูมิปัญญาที่สร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจ เช่น สุราท้องถิ่น

ศูนย์เรียนรู้ผ้าทอที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม มีการทอผ้าไทดำ กลุ่มผ้าฝ้ายพื้นเมืองบ้านนาป่าหนาด

หมู่บ้านแพมบกอยู่ไม่ไกลจากสะพานประวัติศาสตร์ท่าปาย มีการรวมกลุ่มของชุมชนเพื่อพัฒนาหมู่บ้านให้กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมเศรษฐกิจภายในชุมชน แต่ยังคงไว้ซึ่งวิถีชีวิตเรียบง่ายและพอเพียง ที่นี่มี "โขกู้โส่" สะพานบุญที่เกิดจากการร่วมแรงร่วมใจระหว่างชาวบ้านและพระภิกษุสามเณรของชุมชน นับเป็นสะพานไม้ไผ่ที่มีความสวยงามและยาวมากอีกแห่งหนึ่งของจังหวัดแม่ฮ่องสอน

น้ำตกขุนต๊ำ จำปาทองลือชื่อ ศักดิ์สิทธิ์คือพระธาตุโป่งขาม ลือนามแดนข้าวโพดหวาน เล่าขานถิ่นสาวงาม โดดเด่นวัฒนธรรมล้านนา ผลิตภัณฑ์ผักตบชวา ภูมิปัญญาท้องถิ่น

หมู่บ้านแห่งนี้เดิมทีเป็นพื้นที่ที่มีป่าไม้ปกคลุมหนาแน่น มีสัตว์ป่าอยู่อาศัยอย่างชุกชุม ทางทิศเหนือของหมู่บ้านมีสภาพเป็นทุ่งกว้าง พื้นที่ป่าแห่งนี้เริ่มมีประชาชนเข้าอาศัย เมื่อประมาณ พ.ศ. 2400 หรือ 150 ปีมาแล้ว

พระธาตุดวงสุพรรณ คู่บ้าน สืบสานประเพณี ลิ้นจี่มากมาย สร้างรายได้สู่ชุมชน ทุกคนสามัคคี เกษตรอินทรีย์ก้าวหน้า รู้ค่าเศรษฐกิจพอเพียง

น้ำตกแม่เหยี่ยน ประเพณีเลี้ยงผีขุนน้ำ เลิศล้ำหัตถกรรมจักสาน ถิ่นฐานคูเมืองเก่าลือชื่อ ข้าวซ้อมมือดีมีในตำบล ป่าชุมชนระบือนามทั่ว บึงงามนามหนองบัว อุตสาหกรรมครอบครัวหน่อไม้ปี๊บ

ถิ่นฐานของชนเผ่าคะฉิ่นเพียงหมู่บ้านเดียวในประเทศไทย ที่ยังรักษาประเพณีวัฒนธรรมดั้งเดิมไว้ได้ ไม่ว่าจะเป็นลวดลายผ้าทอ ภาษาพูด ดนตรี การรำมะหน่าว เป็นต้น

บริเวณวัดริมออนใกล้กับวิหาร มีกุฏิเก่าหรือที่ชาวบ้านเรียก "ศาลาร้อยปี" ซึ่งเป็นศาลาไม้ยกพื้นสูง ก่อสร้างในสมัยที่ครูบาแก้ว เริ่มสร้างวัดริมออนช่วงปี พ.ศ. 2478-2483 ปัจจุบันคณะกรรมการหมู่บ้านและชาวบ้านริมออนได้มีมติร่วมกันที่จะอนุรักษ์อาคารไม้หลังนี้ไว้เป็นสถานที่ศึกษาทางประวัติศาสตร์และแหล่งท่องเที่ยวสำหรับคนรุ่นหลังต่อไป

ชุมชนเกษตรกรรมลุ่มน้ำโขง ต้นแบบการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติไม้ยางนาสู่การสร้างคุณค่าเศรษฐกิจสร้างสรรค์

บ้านวัดจันทร์ หมู่บ้านที่อุดมสมบูรณ์ด้วยป่าสนทั้งประเภทสองใบและสามใบ ด้วยลักษณภูมิประเทศที่ตั้งอยู่บนที่สูงเหมาะแก่การเจริญเติบโตของพืชเมืองหนาว จนได้ชื่อว่าเป็นพื้นที่ป่าสนที่ใหญ่ที่สุดในภาคเหนือ

หมู่บ้านหาดทรายขาว เป็นหมู่บ้านที่มีทรัพยากรทางทะเลที่หลากหลาย บริบูรณ์พร้อมด้วยสัตว์น้ำนานาชนิด อีกทั้งยังมีตลาดซื้อขายสัตว์ทะเลที่สำคัญ จนขึ้นชื่อว่าเป็น แพปลา แห่งหนึ่งของตำบลกำพวน