ชุมชนชาติพันธุ์ ที่มีวิถีการทอผ้า ที่ทอขึ้นเอง เป็นผ้าทอของชนเผ่า ปกาเกอะญอ ทอด้วยเครื่องมือที่ทำจากธรรมชาติ ทำขึ้นเองและสืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษและเป็นเอกลักษณ์เด่นของชนชาวเผ่าปกาเกอะญอ

บ้านเมืองปอนเป็นหมู่บ้านที่ยังคงอนุรักษ์รูปแบบไทใหญ่ไว้ตั้งแต่ดั้งเดิม การทำจองพารา มีลักษณะคล้ายปราสาท โครงทำจากไม้ไผ่ ชนชาติไทยใหญ่ที่ยังคงสืบสานความศรัทธาในพระพุทธศาสนา

หมู่บ้านแม่อีแลบเป็นหมู่บ้านที่มีแหล่งท่องเที่ยวสำคัญ คือ ดอยเมี่ยงหรือยอดดอยกึ่งกลางระหว่างหมู่บ้านแม่อีแลบกับบ้านแพมบก และมีแหล่งท่องเที่ยวอีกแห่งคือ ดอยธง ยอดดอยสูงสุดบริเวณสันเขาแห่งนี้ มีวิว 360 องศา สามารถมองเห็น 2 อำเภอปายและปางมะผ้า วิวธรรมชาติสวยงามอากาศเย็นตลอดทั้งปี มีกฎระเบียบว่าด้วยการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่ดี และมีพิธีกรรมสำคัญชนเผ่าลีซูเกี่ยวข้องกับทรัพยากรป่าไม้ธรรมชาติที่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษ

ชุมชนเกษตรกรรม เช่น ปลูกข้าว ผัก เพื่อยังชีพและการค้า เป็นชุมชนที่เด่นด้านการทำข้าวแคบ ผ้าทอไตลื้อลายขะแจ๋หลงตู้ สานน้ำถุ้ง ทำตุ๊กตาไตลื้อ

ไทดำบ้านกลาง เป็นชุมชนชาติพันธุ์ที่ยังคงรักษาขนบธรรมเนียม ประเพณี และวัฒนธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งวัฒนธรรมทางภาษาของชาวไทดำไว้เป็นอย่างดี 

บ้านแม่ลามาน้อย ชุมชนชาติพันธุ์บนดอยสูงของจังหวัดแม่ฮ่องสอน สถานที่ที่ผู้มาเยือนจะได้เรียนรู้วิถีชีวิตที่คนอยู่ร่วมกับป่า ชมดอกไม้หลากสีละลานตาในไร่หมุนเวียน

หมู่บ้านสองสายน้ำ "แม่ละออคี"

บ้านเลาวู อยู่สูงกว่าระดับน้ำทะเล 1,550-1,600 เมตร อากาศหนาวทั้งปี มีป่าธรรมชาติสวยงาม มีสถานที่ท่องเที่ยวและผลไม้ตามฤดูกาล 

หมู่บ้านที่มีลำน้ำแม่ขนาดไหลผ่าน และมีวิถีชุมชนกับการเกษตรที่สามารถสร้างรายได้ ไม่ละทิ้งการเกษตรแบบดั้งเดิม

ตำบลนาทอน พื้นที่ 1 ใน 7 พื้นที่ภาคใต้ที่มีชาวมานิเข้ามาอาศัยอยู่ร่วมกับชาวท้องถิ่นเดิม ภายใต้ความถ้อยทีถ้อยอาศัยของคนทั้งสองกลุ่ม

บ้านตาลเจ็ดต้นเป็นหมู่บ้านที่มีประวัติศาสตร์ความเป็นมาควบคู่ไปกับการก่อตั้งเมืองปาย เป็นชุมชนชาวไทใหญ่ที่มีแม่น้ำปาย ท่าแพตาลเจ็ดต้น และเขตอนุรักษ์พันธุ์ปลาที่มีการจัดการโดยการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน

ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อ จากปัญหาโรคระบาดสู่การรับวัฒนธรรมจากการเผยแผ่ศาสนา การเปลี่ยนแปลงความเชื่อและการสร้างชุมชนใหม่