หมู่บ้านมอญห้วยน้ำใสมีบรรยากาศธรรมชาติร่มรื่นคล้าย “แม่กำปอง 2” โดดเด่นด้วยวัฒนธรรมมอญและกิจกรรมตักบาตร “จู๊ดเปอป๊าด” สร้างเสน่ห์และรายได้ให้ชุมชนอย่างยั่งยืน

วิถีชีวิตสงบและเรียบง่ายท่ามกลางธรรมชาติ

บ้านตะเป่อพู หรือวะครึโค๊ะเป็นชุมชนปกาเกอะญอที่โดดเด่นด้านวัฒนธรรมและวิถีชีวิตใกล้ชิดธรรมชาติ มีพิธีกรรมดั้งเดิม เช่น เซ่นปู่ตา เรียกขวัญ และงานปีใหม่ของชาวปกาเกอะญอที่สะท้อนความสามัคคีและอัตลักษณ์ของชุมชน

ชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี ที่มีหอวัฒนธรรมญ้อ การแห่หอปราสาทผึ้งในช่วงออกพรรษา มีแหล่งท่องเที่ยวที่สะท้อนวิถีชีวิตและวัฒนธรรมของชุมชน และมีโครงการนวัตกรรม "กบยิ้ม ไก่แย้ม" ซึ่งเป็นการส่งเสริมอาชีพและเศรษฐกิจในชุมชน 

บ้านซอแขระกลา ตำบลแม่วะหลวง อำเภอท่าสองยาง จังหวัดตาก เป็นหมู่บ้านเล็ก ๆ ท่ามกลางขุนเขาและธรรมชาติอันบริสุทธิ์ ที่ยังคงรักษาเสน่ห์ของวิถีชีวิตดั้งเดิมไว้อย่างกลมกลืน

บ้านสวนทราย ตำบลป่ากลาง อำเภอปัว จังหวัดน่าน คือ หมู่บ้านม้งกลางขุนเขา ที่อบอวลด้วยเสน่ห์ของผ้าพื้นเมืองเขียนเทียนฝีมือกลุ่มสตรีผู้สืบสานภูมิปัญญา วิถีชีวิตเรียบง่าย และบรรยากาศธรรมชาติบริสุทธิ์ งานคราฟต์ และความสงบ 

บ้านสบเป็ด ตำบลผาตอ อำเภอท่าวังผา จังหวัดน่าน เป็นหมู่บ้านกลางหุบเขาที่มีธรรมชาติสวยงาม โอบล้อมด้วยป่าเขาและลำห้วยใส วิถีชีวิตเรียบง่ายเน้นการเกษตรแบบผสมผสานและภูมิปัญญาท้องถิ่น

ห้วยปลากองเป็นหมู่บ้านที่อยู่ติดกับพรมแดนไทย-เมียนมา มีแหล่งท่องเที่ยวที่มีความอุดมสมบูรณ์ทางธรรมชาติอย่างมาก อีกทั้งยังมีความหลากหลากหลายทางธรรมชาติ มีสถานที่ท่องเที่ยวมากมาย เช่น ถ้ำเจ้าพ่อโมกขละ รอยพระพุทธบาทลอยฟ้า สวนไม้กลายเป็นหิน หรือต้นสนท่ามกลางธรรมชาติของสองฝั่งแม่น้ำเมย

บ้านท่าระแนะ มีความโดดเด่นด้านการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และวัฒนธรรมท้องถิ่น ไม่ว่าจะเป็น "ลานตะบูน" ไม้ป่าชายเลนที่รากสานกันเป็นลานธรรมชาติ และได้รับยกย่องให้เป็น รุกขมรดกของแผ่นดิน

ชุมชนขนาดเล็กที่ตั้งอยู่แนวชายแดนไทย-เมียนมา รู้จักอย่างแพร่หลายคือ "โค้ง 33" ซึ่งเป็นช่วงทางโค้งของถนนที่ตัดผ่านไหล่เขา มีลักษณะคดเคี้ยวอย่างมีเอกลักษณ์ ชุมชนเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ปกาเกอะญอ ซึ่งยังคงดำรงรักษาวิถีชีวิตดั้งเดิม ทั้งในด้านภาษา การแต่งกาย 

ชุมชนบ้านปางทองคือการดำเนินชีวิตตามวิถีปกาเกอะญออย่างเรียบง่าย ควบคู่กับการอนุรักษ์ป่า มีวิถีชีวิตหลักคือการทำไร่หมุนเวียนที่ยังคงรักษาป่า และพึ่งพาป่าเป็นแหล่งอาหาร ยาสมุนไพร ใช้ทรัพยากรอย่างพอดี

ชุมชนบ้านสะนำเป็นชุมชนที่มีเอกลักษณ์และอัตลักษณ์ทั้งในด้านประเพณี ศิลปะและวัฒนธรรม คนในชุมชนเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ลาวครั่งที่อพยพมาจากเมืองเวียงจันทน์ โดยได้นำเอาภูมิปัญญาศิลปะการทอผ้าพื้นเมืองที่มีลวดลายเก่าแก่และงดงามมาด้วย ในชุมชนมีต้นไม้ขนาดใหญ่หรือต้นไม้ยักษ์ชนิดหนึ่ง คือ ต้นเชียงหรือต้นผึ้งซึ่งที่มีขนาดใหญ่เป็นอันดับ 2 ของประเทศ มีป่าหมากที่เป็นสถานที่ที่มีความโดดเด่นและมีความสำคัญแห่งหนึ่งของชุมชนตามคำขวัญ "คลองกระเวนน้ำใส ต้นไม้ใหญ่ป่าหมาก หลายหลากสมุนไพร ยิ่งใหญ่วัฒนธรรม งามล้ำธรรมชาติ แหล่งนักปราชญ์ชาวลาวเวียง" ประชาชนส่วนใหญ่มีเชื้อสายลาวเวียง มีวัฒนธรรมที่ยังคงติดตามมา คือ วัฒนธรรมการแต่งกาย วัฒนธรรมด้านอาหารการกินตลอดจนวัฒนธรรมประเพณีต่าง ๆ ตามความเชื่อและศรัทธา