วัดพระธาตุศรีจอมทองวรวิหาร พระอารามหลวงชั้นตรี

โบราณสถานที่ตั้งอยู่ในเขตพื้นที่ของชุมชน คือ วัดช้างค้ำ หรือที่เรียกกันว่า วัดกานโถมกุมกามภิรมณ์ แหล่งกำเหนิดการค้นพบเมืองโบราณเวียงกุมกาม 

ทุเรียนหลง-หลินลับแล ผ้าตีนจก ข้าวแคบ

เครื่องปั้นดินเผา น้ำพุร้อน 

บ้านหาดส้มป่อย ชุมชนขนาดเล็กที่มีแค่ 30 ครัวเรือน แต่เป็นชุมชนที่มีโบราณสถานที่มีอายุมากกว่า 300 ปี เป็นที่เคารพนับถือของชาวอำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่ มีความเชื่อว่าพระธาตุแห่งนี้ได้บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ (เกษาธาตุ) ซึ่งตั้งเด่นอยู่บนภูเขาลูกเดียว ล้อมรอบด้วยทุ่งนาและป่าเขาซึ่งเป็นธรรมชาติที่สวยงามที่เรียกว่า “พระธาตุม่อนเปี้ยะ”

ภายในชุมชนบ้านป่าเหียงมีเฮือนไทลื้อโบราณอายุกว่า 70 ปี ซึ่งเป็นเฮือนไทลื้อหลังสุดท้ายที่ยังคงหลงเหลืออยู่ในตำบลบ้านธิ 

บ้านร้องแง ชุมชนไทลื้อเจ้าของรางวัลแหล่งท่องเที่ยววัฒนธรรมดีเด่น ประจำปี 2551 ด้วยเป็นชุมชนที่ยังคงรักษาอัตลักษณ์สืบสานมรดกทางวัฒนธรรมไทลื้อไว้อย่างดีทั้งภาษาถิ่น พิธีกรรมทางศาสนา ขนบธรรมเนียมประเพณี ตลอดจนการแสดงออกถึงสุนทรียภาพความเป็นไทลื้ออย่างแท้จริง 

ชุมชนของคนไทยในภาคอีสานที่มีคนญวนอพยพมาจากลาวในช่วงสงครามอินโดจีน มีแบบแผนวัฒนธรรมที่แตกต่างแต่ยังสามารถดำรงชีวิตอยู่ภายใต้สังคมพื้นที่เดียวกัน 

ชุมชนสวนดอกเป็นชุมชนที่มีสถานที่สำคัญทางศาสนา เช่น เจดีย์วัดสวนดอกที่มีความโดดเด่นสวยงาม สร้างในปี พ.ศ. 1916 ศิลปะแบบลังกา สุโขทัย มีประวัติศาสตร์เกี่ยวข้องกับเวียงโบราณสวนดอก นอกจากนี้ ยังมีสถาปัตยกรรมสำคัญ เช่น หมู่โกฏิเก็บอัฐิของเจ้านายฝ่ายเหนือ วิหาร และประติมากรรมพระประธานขนาดใหญ่พระเจ้าเก้าตื้อภายในวัดสวนดอก

วัดเวียงมนมงคลพนาราม เป็นวัดที่มีตำนานเวียงกาหลง ซึ่งเป็นเมืองโบราณของ อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย

หมู่บ้านแห่งนี้เดิมทีเป็นพื้นที่ที่มีป่าไม้ปกคลุมหนาแน่น มีสัตว์ป่าอยู่อาศัยอย่างชุกชุม ทางทิศเหนือของหมู่บ้านมีสภาพเป็นทุ่งกว้าง พื้นที่ป่าแห่งนี้เริ่มมีประชาชนเข้าอาศัย เมื่อประมาณ พ.ศ. 2400 หรือ 150 ปีมาแล้ว

การสืบทอดประวัติศาสตร์ วัฒนธรรมและประเพณีที่มีมาอย่างยาวนาน โดยที่ต้องรับมือและต่อรองกับอัตลักษณ์อื่นๆเพื่อคงไว้ซึ่งความเป็นไทยพวนของตน