ชุมชนต้นแบบที่นำแนวคิดการพัฒนาอย่างยั่งยืนมาใช้ได้อย่างเป็นรูปธรรม จุดเด่นสำคัญของชุมชนนี้คือการจัดการขยะอย่างเป็นระบบหรือที่เรียกว่า "Zero Waste" โดยมีการคัดแยกขยะตั้งแต่ต้นทาง นำขยะอินทรีย์มาทำปุ๋ยหมัก และนำขยะรีไซเคิลไปสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับชุมชน นอกจากนี้ ชุมชนยังพัฒนาเกษตรกรรมด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่ เช่น ระบบเกษตรอัจฉริยะ ที่ช่วยให้เกษตรกรสามารถเพิ่มผลผลิต ลดต้นทุน และรักษาสิ่งแวดล้อมไปพร้อมกัน อีกทั้งความร่วมมือระหว่างคนในชุมชนและภาคีเครือข่ายต่าง ๆ ก็เป็นแรงผลักดันสำคัญที่ทำให้ชุมชนเข้มแข็งและก้าวหน้าอย่างต่อเนื่อง

ย่านถนนพรหมราช กลิ่นอายเมืองเก่าที่มีชีวิต ด้วยอาคารสไตล์โคโลเนียลเรียงรายเคียงคู่ศาสนสถานสำคัญ สะท้อนเรื่องราวทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของอุบลราชธานีอย่างลึกซึ้ง เติมสีสันด้วยวิถีชีวิตผู้คนหลากหลายเชื้อชาติ และกิจกรรมประเพณีแห่เทียนพรรษาอันเลื่องชื่อที่ชวนให้ถึงสัมผัสความงดงามของชุมชนท่ามกลางความหลากหลายของชาติพันธุ์และเรื่องราวทางประวัติศาสตร์

ชุมชนที่ยังคงอนุรักษ์ผ้าทอตีนจกดอยเต่า ของอำเภอดอยเต่า จังหวัดเชียงใหม่

ชุมชนไทยวนที่ยังมีการใช้ภาษาไทยวน และยังเป็นชุมชนที่มีกลิ่นอายความเป็นไทยวนผ่านวิถีชีวิตและประเพณีวัฒนธรรม

ชาวไตหย่าชุมชนบ้านไร่ เริ่มแรกเป็นกลุ่มญาติพี่น้องที่อพยพมาจากหมู่บ้านป่าสักขวาง บ้านน้ำบ่อขาว ส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์ ซึ่งมี คริสตจักรวังธรรม เป็นศูนย์รวมของชุมชนและชาวไตหย่า

ชุมชนบ้านหนองขามยังคงรักษาขนบธรรมเนียมประเพณีไทยดั้งเดิม มีงานบุญประจำปีและกิจกรรมท้องถิ่นที่สะท้อนถึงวัฒนธรรมของชุมชนอย่างชัดเจน และยังมีหัตถกรรมพื้นบ้านราชบุรี เป็นแหล่งเรียนรู้ด้านภูมิปัญญาการทอผ้าจกไท-ยวน ขั้นตอนการทอผ้าและเป็นแหล่งจำหน่ายผ้าทอของชุมชน

ชุมชนชาติพันธุ์ชาวไทยวนแห่งบ้านดอนม่วง

ชุมชนที่มีเอกลักษณ์โดดเด่นทั้งด้านประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมท้องถิ่น ชาวบ้านส่วนใหญ่เป็นชาวไทยวนที่ยังคงรักษาวิถีชีวิตดั้งเดิม ทั้งด้านภาษา การแต่งกาย และงานหัตถกรรม โดยเฉพาะ “ผ้าจกไทยวน” ที่มีลวดลายวิจิตรงดงาม เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคน ภายในชุมชนยังมี "กาดวิถีชุมชนคูบัว" ซึ่งเป็นตลาดพื้นบ้านจัดขึ้นในวัดโขลงสุวรรณคีรี ให้นักท่องเที่ยวได้สัมผัสกับอาหารพื้นเมือง การแสดง และวิถีชีวิตแบบไทยวนอย่างแท้จริง อีกทั้งยังตั้งอยู่ในพื้นที่เมืองโบราณคูบัว ซึ่งเป็นแหล่งโบราณคดีสำคัญ

ชุมชนทอผ้าจกไทยวนเป็นแหล่งอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สืบทอดลวดลายผ้าอันประณีตจากรุ่นสู่รุ่น พร้อมส่งเสริมอาชีพ สร้างรายได้ และความสามัคคีในชุมชนอย่างยั่งยืน

ตำบลหนองพันจันทร์ อำเภอบ้านคา จังหวัดราชบุรี คือชุมชนที่งดงามด้วยการผสมผสานของวัฒนธรรมอันหลากหลาย ที่นี่เป็นบ้านของชาวไทยสี่กลุ่มชาติพันธุ์ ได้แก่ ชาวไทยจีน ชาวไท-ยวน ชาวไทยลาวครั่ง และชาวไทยทรงดำ (ลาวโซ่ง) ซึ่งแต่ละกลุ่มได้นำเอาเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของตนเองมาหลอมรวมกัน จนเกิดเป็นสังคมที่มีความหลากหลายและมีเสน่ห์เฉพาะตัว

หมู่บ้านลาหู่เฌเลที่โอบล้อมไปด้วยขุนเขา แวดล้อมไปด้วยแหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียง ทั้งถ้ำน้ำบ่อผี จุดชมวิว “หน่อฮอฝ่า” ฯลฯ ขณะเดียวกันชุมชนยังดำเนินการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนบนพื้นฐานความรู้ท้องถิ่นเพื่อการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างนักท่องเที่ยวกับคนภายนอก โดยเฉพาะกิจกรรมเรียนรู้ด้านงานผ้าและเครื่องแต่งกายลาหู่ซึ่งเป็นทั้งแหล่งเรียนรู้และผลิตภัณฑ์ที่ได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยวอย่างกว้างขวาง

ชุมชนบ้านป๊อก เป็นหนึ่งในหมู่บ้านเล็ก ๆ ที่ตั้งอยู่บนพื้นที่สูงในเขตเทือกเขาอินทนนท์ตอนปลาย มีการจัดการทรัพยากรธรรมชาติร่วมกันของชุมชน โดยเฉพาะ "ป่าชุมชนบ้านป๊อก" ซึ่งมีพื้นที่กว่า 1,600 ไร่ ได้รับการดูแลโดยชาวบ้านเองผ่านกลไกของกลุ่มอนุรักษ์