ชาวปกาเกอะญอ บ้านแม่อุมพาย มีวิถีชีวิตเกี่ยวพันกับการทำไร่หมุนเวียน โดยชาวบ้านจะทำไร่ร่วมกันในที่ดินผืนใหญ่ผืนเดียวหมุนเวียนในระยะ 7 ปี โดยคำนึงถึงสิ่งแวดล้อมควบคู่ไปกับการทำไร่หมุนเวียนอย่างเป็นระบบ ทำให้ดิน น้ำ ป่าไม้ มีความอุดมสมบูรณ์ และสามารถทำการเกษตรได้อย่างยั่งยืน

ชุมชนชาวปกาเกอะญอและคนเมือง มีการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมให้ผู้มาเรียนได้เรียนรู้วัฒนธรรมและภูมิปัญญาของชาวปกาเกอะญอ จากสโลแกนของชุมชนที่ว่า "ฮ่อมดอยจ้างงามตา สักการบูชาหลวงพ่อแม่ลิด พระธาตุหลวงพ่อโตศักดิ์สิทธิ์ แหล่งผลิตผ้าทอกะเหรี่ยงลูกเดือย"

สบป่องเป็นพื้นที่ชุมทางของคนหลากหลายกลุ่มชาติพันธุ์ เนื่องจากเป็นทางผ่านระหว่างอำเภอปาย-อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน อีกทั้งยังเป็นพื้นที่ติดต่อค้าขายของคนในอำเภอปางมะผ้า มีกาดนัดวันอังคารซึ่งเป็นตลาดที่กลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ ออกมาซื้อขายสินค้าอุปโภคและบริโภค

ร่ำรวยวัฒนธรรมประเพณี ธรรมชาติสวยงาม ใกล้เคียงแหล่งท่องเที่ยว อากาศเย็นสบายตลอดปี

หมู่บ้านชาวปกาเกอะญอที่อยู่ติดกับชายแดนประเทศเมียนมา มีมรดกธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ และเป็นที่พักพิงสุดท้ายของทหารญี่ปุ่นในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 หลังจากที่ญี่ปุ่นแพ้สงครามและถอยทัพกลับจากเมียนมาเข้ามาในประเทศไทย ผู้เฒ่าผู้แก่ของชุมชนแห่งนี้จึงมีความทรงจำมากมายเกี่ยวกับสงครามโลกครั้งที่ 2 

ชุมชนที่มีวัฒนธรรมของชาวปกาเกอะญอและคนเมือง (คนภาคเหนือ) และมีชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี 

ชุมชนชาวไทใหญ่ที่มีต้นสักอุดมสมบูรณ์ตามชื่อของหมู่บ้าน มีที่ราบท้องทุ่งนาเขียวขจีและทะเลหมอกยามเช้าในหน้าหนาว รวมถึงมี "ซูตองเป้" สะพานบุญที่เกิดแรงกาย แรงใจ และแรงศรัทธาของพระภิกษุสามเณรและชาวบ้าน

ชุมชนบ้านน้ำฮูเป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์เมืองปาย เป็นชุมชนของชาวไทใหญ่และชาวจีนฮ่อ มีวัดน้ำฮู วัดเก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งของอำเภอปายและอยู่คู่เมืองปายมายาวนาน โดยมีพระอุ่นเมือง สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวเมืองปายและนักท่องเที่ยวหลายคนต้องแวะเข้ามากราบสักการะ

โบสถ์คาทอลิกสไตล์ยุโรป

บ้านนาปลาจาด ชุมชนชาวไต หรือกลุ่มชาติพันธุ์ชาวไทใหญ่ในพื้นที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน กับทรัพยากรทางวัฒนธรรมและทรัพยากรทางธรรมชาติในพื้นที่ชุมชน

หมู่บ้านชาวลีซูที่นักท่องเที่ยวสามารถเข้าไปชมวิถีชีวิตของชาวลีซู มีหัตถกรรมงานทอผ้าของชาวลีซูที่เป็นเอกลักษณ์ และแหล่งโบราณคดีประเภทถ้ำผีแมน

ภาพเขียนสีเพิงผากึ้ดสามสิบเล่าเรื่องราวความเป็นมาของพื้นที่ที่สันนิษฐานว่ามีผู้คนอาศัยอยู่มาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ มรดกทางโบราณคดีของชุมชนบ้านกึ้ดสามสิบ