ป่าอุดมสมบูรณ์

 ตำนานพระธาตุเขางัวตอง ลำน้ำแม่จว้าที่หล่อเลี้ยงชีวิตคนในหมู่บ้านเชื่อว่าไหลออกมาจากสะดืองัวตอง ไหลทั่วหมู่บ้านและเพี้ยนมาเป็นแม่จว้าในปัจจุบัน

การตั้งถิ่นฐานอยู้ริมแม่น้าลำคลอง ซึ่งเป็นที่ราบลุ่มเพื่อประกอบอาชีพเกษตรกรรม อยู่รวมกันเป็นกลุ่มที่ตำบลป่าตาลแห่งนี้จากการที่บรรพบุรุษได้อพยพมาจากเวียงจันทน์จึงได้นำวัฒนธรรมของชาวเวียงจันทน์มาใช้ในการดำรงวิถีชีวิต

พระธาตุผาช้างมูบ อ่างเก็บน้ำแม่ต๋อม แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร แปลงสาธิตผักปลอดภัยจากสารพิษ

ชุมชนบ้านย่าหมี ให้ความสำคัญกับการอนุรักษ์และพิทักษ์สิ่งแวดล้อมของชุมชน โดยการใช้กฎหมายสิ่งแวดล้อมในการปกป้องสิทธิชุมชนในการจัดการทรัพยากรชายฝั่ง รวมถึงการจัดกิจกรรมและการรณรงค์ เพื่อสร้างความตระหนักด้านสิ่งแวดล้อมแก่สมาชิกของชุมชน

ชุมชนบ้านห้วยหลวงมีเอกลักษณ์ทางเครื่องดนตรีที่ได้รับการถ่ายทอดสืบต่อกันจากบรรพบุรุษ

วัดเก่าแก่มีศิลปะกรรมที่เป็นเอกลักษณ์ และพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นที่จัดแสดงเรื่องราววิถีชีวิตของชุมชน วัฒนธรรม ภูมิปัญญาไว้ให้ได้ศึกษาเรียนรู้

ชุมชนที่มีความเจริญรุ่งเรืองในฐานะเมืองท่าริมชายฝั่งอันดามัน และเป็นชุมชนการค้าที่มีความคึกคักในยุคการทำเหมืองแร่

สบป่องเป็นพื้นที่ชุมทางของคนหลากหลายกลุ่มชาติพันธุ์ เนื่องจากเป็นทางผ่านระหว่างอำเภอปาย-อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน อีกทั้งยังเป็นพื้นที่ติดต่อค้าขายของคนในอำเภอปางมะผ้า มีกาดนัดวันอังคารซึ่งเป็นตลาดที่กลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ ออกมาซื้อขายสินค้าอุปโภคและบริโภค

อ่างเก็บน้ำโคกก่อนอกจากเป็นแหล่งน้ำชุมชนแล้วยังเป็นสถานที่คลายร้อนยามน้ำลด มีการสร้างแพลอยน้ำขายอาหารสร้างรายได้ให้กับแม่ค้าในชุมชน 

บ้านสังแกแลสง่างาม ปู่พราหมณ์ศักดิ์สิทธิ์ มีเศรษฐกิจพอเพียง เลี้ยงโคพื้นเมือง เลื่องลือผ้าไหม ห่างไกลยาเสพติด

ชุมชนชาวมุสลิมที่มีประวัติศาสตร์เคลื่อนย้ายมาจากภาคใต้ก่อนที่จะมีการสร้างชุมชนและสร้างมัสยิดเพื่อเป็นศูนย์กลางของชุมชนที่มีอายุมาอย่างยาวนานมากกว่า 200 ปี