ประชากรส่วนใหญ่เคลื่อนย้ายมาจากทางภาคเหนือ ประเพณีวัฒนธรรมจึงถอดแบบจากทางภาคเหนือ

บ้านท่าประทายเป็นชุมชนที่มีการพัฒนามาจากพื้นที่ป่ารกทึบ และเป็นพื้นที่ริมแม่น้ำชีและยังเป็นท่าน้ำสำหรับผู้คนที่เดินเรือผ่านมาพักซื้อขายสินค้าหรือพักเรือระหว่างเดินทาง

วัดข่วงเปา หรือวัดไร่ข่วงเปา ศาสนสถานสำคัญของชุมชนที่สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2280 สามารถแวะเข้าไปกราบไหว้ขอพร พระเจ้าทันใจ พระเจ้าสุขใจ สักการะพระธาตุเจดีย์ข่วงเปาชัย รูปเหมือนครูบากลิ่นกู้ ฯลฯ

ชุมชนเมืองขนาดใหญ่ในพื้นที่สำคัญทางเศรษฐกิจ กับพัฒนาการทางสังคมและการปรับตัวของสมาชิกในชุมชน

ชุมชนคลองยอ หมู่บ้านที่อุดมด้วยทรัพยากรธรรมชาติ ทั้งป่าพรุ และป่าสวนยาง ซึ่งสามารถคงความอุดมสมบูรณ์ไว้ได้ด้วยภูมิปัญญาจากการบริหารจัดการทรัพยากรของคนในชุมชน

ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์บริเวณใกล้เขตพื้นที่ชายแดนที่มีวัฒนธรรมท้องถิ่น และภูมิปัญญาชุมชนที่เป็นเอกลักษณ์

บ้านห้วยหาด ชุมชน “จิ๋วแต่แจ๋ว” ต้นแบบของการปรับตัวจากวิกฤติในยุคต่าง ๆ เปลี่ยนพื้นที่ไร่เลื่อนลอยเป็นนาข้าว เปลี่ยนเขาหัวโล้นเป็นป่าเขียวขจี นำพาชุมชนที่อ่อนแอเพราะหนี้สินสู่ชุมชนที่แข็งแกร่งได้ด้วยการพึ่งตนเอง

 ตำนานพระธาตุเขางัวตอง ลำน้ำแม่จว้าที่หล่อเลี้ยงชีวิตคนในหมู่บ้านเชื่อว่าไหลออกมาจากสะดืองัวตอง ไหลทั่วหมู่บ้านและเพี้ยนมาเป็นแม่จว้าในปัจจุบัน

ชุมชนที่ตั้งซ้อนทับบนพื้นที่แหล่งถลุงโลหะในสมัยก่อนประวัติศาสตร์ตอนปลาย ปัจจุบันสามารถพบเศษภาชนะเครื่องปั้นดินเผาและตระกรันเหล็กได้โดยรอบชุมชน

หมู่บ้านกะเหรี่ยงโปว์ที่น้อมนำเศรษฐกิจพอเพียงสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิต พื้นที่ที่มีความอุดมสมบูรณ์ของป่าต้นน้ำและมีความหลากหลายในคติความเชื่อของผีบรรพบุรุษรวมถึงการเปิดรับความเชื่อทางศาสนาตามการเปลี่ยนแปลงของสังคมและวัฒนธรรม

ปรากฏรูปแบบงานศิลปะแบบล้านนาที่เป็นเอกลักษณ์ในชุมชน อีกทั้งที่ตั้งชุมชนอยู่ใกล้กับสนามบินลำปาง เดินทางสะดวก

เป็นชุมชนลิเกที่มีชื่อเสียงเป็นอย่างมาก