บ้านห้วยน้ำริน ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ลาหู่เฌเล กับวิถีชีวิตความเป็นอยู่ที่มีลักษณะเฉพาะตัว และทรัพยากรชุมชนอันเป็นทุนทางวัฒนธรรมเอกลักษณ์ท้องถิ่น

หมู่บ้านที่มีบึงน้ำเป็นแนวยาวตลอดทางทิศตะวันออกของหมู่บ้าน  อีกทั้งมีวัฒนธรรมท้องถิ่นที่ผสมผสานระหว่างวัฒนธรรมภาคอีสานและภาคกลาง อาทิ การบวงสรวงดวงวิญญาณเจ้าพ่อศรีเทพ งานบุญผะเหวด

หมู่บ้านสะพานสองถูกแวดล้อมด้วยทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ ทั้งแหล่งน้ำ ภูเขา และป่าไม้ อีกทั้งยังเป็นที่ตั้งของเขานมสาว จุดชมวิวที่สามารถมองเห็นทัศนียภาพของภูเขาป่าไม้น้อยใหญ่ทั่วทั้งอำเภอพะโต๊ะและจังหวัดระนอง 

ความเป็นอยู่ของชุมชนพหุวัฒนธรรมที่สะท้อนให้เห็นถึงการอยู่ร่วมกันของกลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ ทั้งชาติพันธุ์อาข่า ลาหู่ และจีนฮ่อ รวมไปถึงประเพณี วัฒนธรรมทางศาสนาที่หลากหลาย แม้ว่าวัฒนธรรมจะแตกต่างแต่ผู้คนในชุมชนสามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างลงตัว

กลุ่มผู้คนที่มาตั้งถิ่นฐานอาศัยอยู่บนเกาะเพื่อประกอบอาชีพประมง จนกลายเป็นชุมชนบนพื้นที่ที่มีความเป็นเอกลักษณ์ทางภูมิศาสตร์ และการรวมกลุ่มผลักดันกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวชุมชน

เป็นแหล่งเรียนรู้การทำเทียนพรรษาประเภทแกะสลักขนาดใหญ่ 

ป่าดงดิบ ไม้เบญจพรรณ ทรัพยากรธรรมชาติของบ้านปางหมิ่นเหนือที่ยังคงอุดมสมบูรณ์  ด้วยสัตว์น้อยใหญ่นานาชนิดและพืชสมุนไพรพื้นบ้านที่หลากหลาย

แตงโมหวาน

เป็นชุมชนที่มีการตั้งถิ่นฐานวิถีชีวิตความเป็นอยู่และความเชื่อที่ปรากฏในหลักฐานต่างๆมาช้านาน จนกลายเป็นชุมชนขนาดใหญ่ที่มีความโดดเด่นเรื่องการค้าขาย และการเข้ามาของศาสนาความเชื่อต่างๆ

เป็นชุมชนใหญ่ ตั้งอยู่ในเป็นตำบลเขื่อนผากซึ่งมีชื่อเสียงทั้งทางด้านการท่องเที่ยว การเกษตร และธรรมชาติ มีป่าเขา ทุ่งนา เป็นชุมชนที่มีบรรยากาศดี โรงเรียนเขื่อนผากวิทยาเป็นโรงเรียนของสามเณรแห่งเดียวในอำเภอพร้าว โรงเรียนเขื่อนผากชราบาลเป็นโรงเรียนคนชราแห่งเดียวเมืองพร้าวที่ให้ผู้สูงอายุได้เข้าไปทำกิจกรรมร่วมกัน เช่น เต้นแอร์โรบิค สานก๋วย แข่งกีฬา เป็นต้น

บ้านห้วยงู ชุมชนพื้นเมืองบนพื้นที่ราบกลางหุบเขาติดลำน้ำแม่งัด กับทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ในการดำรงชีวิต และวิถีวัฒนธรรมท้องถิ่นที่เป็นเอกลักษณ์

ชุมชนเกษตรกรรมโคนม วัดศรีล้อมเมือง (วัดบ้านวาก) เลี้ยงวัวนม