หมู่บ้านสะพานสองถูกแวดล้อมด้วยทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ ทั้งแหล่งน้ำ ภูเขา และป่าไม้ อีกทั้งยังเป็นที่ตั้งของเขานมสาว จุดชมวิวที่สามารถมองเห็นทัศนียภาพของภูเขาป่าไม้น้อยใหญ่ทั่วทั้งอำเภอพะโต๊ะและจังหวัดระนอง 

บ้านห้วยหาด ชุมชน “จิ๋วแต่แจ๋ว” ต้นแบบของการปรับตัวจากวิกฤติในยุคต่าง ๆ เปลี่ยนพื้นที่ไร่เลื่อนลอยเป็นนาข้าว เปลี่ยนเขาหัวโล้นเป็นป่าเขียวขจี นำพาชุมชนที่อ่อนแอเพราะหนี้สินสู่ชุมชนที่แข็งแกร่งได้ด้วยการพึ่งตนเอง

ชุมชนลุ่มน้ำวังอีกทั้งเป็นชุมชนที่มีความอุดมสมบูรณ์ มีระบบนิเวศที่ดี และเป็นพื้นที่จุดสำคัญบ่งบอกว่า เข้าเขตเมืองของลำปางแล้ว จากแลนด์มาร์ค ชามตราไก่ ที่เป็นของดีประจำจังหวัด

ชุมชนชนบทประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรมและอาชีพรับจ้าง มีพื้นที่ติดต่อกับแหล่งท่องเที่ยวสำคัญของอำเภอแม่ออน คือ น้ำพุร้อนสันกำแพง

หมู่บ้านท่ากกแก เป็นหมู่บ้านที่สมาชิกในหมู่บ้านยังคงร่วมกันสืบสานการจัดงานประเพณีแห่ปราสาทผึ้ง อย่างไรก็ดีท่ามกลางความเเปลี่ยนแปลงทั้งจากภายในและภายนอกชุมชน สมาชิกในชุมชนมีการปรับปรนประเพณีเพื่อให้สามารถดำรงอยู่ได้ อาทิ การใช้เทคโนโลยีหลากหลายมาช่วยในการส่งเสริมให้เกิดการส่งทอดไปยังเยาวชนรุ่นใหม่ในชุมชน รวมถึงการเล่าเรื่องชุมชน ภูมิปัญญาท้องถิ่นผ่านกิจกรรมต่าง ๆ ในประเพณีแห่ปราสาทผึ้ง

"จักจั่นเลิศรส ไข่มดสดอร่อย มีไม่น้อยดอกกระเจียว สีเขียวแหล่งผักหวาน แลตระการเห็ดโคนดิน อุดมถิ่นวัฒนธรรม" นอกจากนี้ บ้านบะหว้าเป็นชุมชนที่มีภาษาพูดเฉพาะถิ่น คือ ภาษาญ้อ

ชุมชนบ้านท่าสนุกเป็นชุมชนที่ให้ความสำคัญกับการอนุรักษ์ป่าชายเลนซึ่งเป็นทรัพยากรสำคัญของชุมชน มีจัดสร้างเส้นทางศึกษาธรรมชาติเพื่อเป็นพื้นที่เรียนรู้ความสำคัญของป่าชายเลน

ประเพณีแห่ดอกไม้

วิถีชีวิตของชาวภูไทที่สะท้อนให้เห็นถึงรากเหง้าวัฒนธรรมที่เหนียวแน่น ทั้งภาษา การแต่งกาย และการดำรงชีวิตของบ้านภู

บ้านแสนคำลือ ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ชาวมูเซอแดง กับปัญหาการโยกย้ายถิ่นฐาน การเปลี่ยนแปลงเชิงพื้นที่ พัฒนาการของชุมชนและสังคม และเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ท้องถิ่น