ชุมชนถ้ำรงค์ หนึ่งพื้นที่ซึ่งผูกพันกับต้นตาลโตนดอย่างใกล้ชิดมาตั้งแต่รุ่นตารุ่นยายที่เป็นชาวสวนตาล สืบทอดภูมิปัญญาการเรียนรู้แก่ลูกหลาน สู่การก่อตั้งวิสาหกิจแหล่งท่องเที่ยวเรียนรู้วิถีชีวิตชาวสวนตาลถ้ำรงค์ เพื่อนำเสนอและเชิดชูภูมิปัญญาจากบรรพชนผ่านกิจกรรมที่สะท้อนวิถีชีวิตของคนในชุมชน

หมู่บ้านกลุ่มชาติพันธุ์ชาวลาวเวียงที่มีประเพณีและวัฒนธรรมของชาวลาวเวียงค่อนข้างเด่นชัด ได้แก่ ตักบาตรหาบจังหัน, ประเพณีไหลแพไฟ, พิธีขอบคุณพืชพันธ์ – ธัญญาหาร นอกจากนี้ยังมีพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านที่เก็บรักษาประวัติศาสตร์ของหมู่บ้าน เพื่อให้ผู้คนที่ได้เข้ามาได้เรียนรู้อีกด้วย

โขงเบื้องหน้า ผาเบื้องหลัง วิถีประมงและเกษตรริมฝั่งโขง วัฒนธรรมชุมชนเชื่อมโยงคนกับธรรมชาติ ความเชื่อปลาบึก และตำนานภูตน้ำ "บักหัวโล้น"

เป็นชุมชนที่แสดงให้เห็นถึงวัฒนธรรม ประเพณี และวิถีการดำรงชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์ม้ง หมู่บ้านท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม

เป็นชุมชนที่มีความหลากหลายทางวัฒนธรรมสูง และมีการดํารงไว้ของลักษณะเด่นต่างๆทางชาติพันธุ์ที่อาศัยอยู่ร่วมกัน

หมู่บ้านสันติชลเป็นหมู่บ้านชาวจีนยูนนานที่อพยพย้ายถิ่นฐานมาจากประเทศจีน ด้วยเอกลักษณ์เฉพาะตัวของวิถีชีวิต ความเป็นอยู่ วัฒนธรรม และประเพณีที่พวกเขารักษาไว้อย่างเหนียวแน่น

เป็นอำเภอที่มีกลุ่มชาวไทดำที่ตั้งถิ่นฐานอยู่มากที่สุด มีศูนย์วัฒนธรรมไทยทรงดำเป็นแหล่งศึกษาวัฒนธรรมประเพณีของชาวไทดำที่เป็นเอกลักษณ์ในพื้นที่จังหวัดเพชรบุรี

หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงโนนสวรรค์ วัฒนธรรม หลวงปู่ภูพาน รวมใจ งามผ้าคราม โคนม ออมทรัพย์ ลือไก สมัคคีร่วมใจ สู่วิถีพอเพียง

ชุมชนหนองปรือ เป็นชุมชนที่มีความหลากหลายทางชาติพันธุ์ โดยมีการอพยพเคลื่อนย้ายเข้ามาของกลุ่มชนชาวลาว และชนเผ่ากะเหรี่ยง มีวัดหนองปรือเป็นศาสนสถานสำคัญประจำชุมชน และมีประเพณีแห่ปราสาทผึ้ง เป็นประเพณีสำคัญที่กระทำสืบทอดต่อกันมาในชุมชน

ชุมชนเขาราวเทียนทองได้ตระหนักถึงคุณค่าและความสำคัญจากการมีอยู่ของทรัพยากรธรรมชาติ จึงมีการก่อตั้งกลุ่มป่าชุมชนบ้านเขาราวเทียนทอง และกำหนดพื้นที่ป่าชุมชนเป็นเส้นทางศึกษาธรรมชาติป่าเขาราวเทียนเพื่อบริหารจัดการทรัพยากรในชุมชนให้คงอยู่ได้อย่างยั่งยืน

ชุมชนบ้านเกาะมุกด์เป็นชุมชนประมงที่มีการจัดการด้านท่องเที่ยวทางทะเลในทะเลอันดามัน ชุมชนสามารถผสานวิถีชุมชน การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และการดำเนินธุรกิจ ในรูปแบบการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ได้อย่างกลมกลืนกัน

ชุมชนเล็ก ๆ ริมคลองที่มีดีเรื่องของกิน และงานฝีมือที่ถูกสืบทอดกันมาอย่างยาวนาน เพราะแต่เดิมในยุคพลอยเฟื่องฟูชาวบ้านที่นี่มีอาชีพหลักคือ เจียระไนพลอย แต่เมื่อพลอยดิบเริ่มหายากงานเจียระไนค่อย ๆ เลือนหายไป ทว่าเรื่องอาหารและขนมของที่นี่กลับมีชื่อเสียงยิ่งขึ้น โดยเฉพาะขนมพื้นบ้าน ขนมชื่อแปลกอย่าง "ขนมควยลิง" ขนมโบราณที่ส่งต่อความอร่อยกับแบบรุ่นต่อรุ่น