บ้านช่องกุ่ม หมู่ที่ 1 เป็นชุมชนที่เข้มแข็ง มีป่าชุมชนขนาด 32 ไร่ ที่ชาวบ้านร่วมกันดูแล อนุรักษ์ภาษาท้องถิ่น "ภาษาช่องกุ่ม" และใช้ทรัพยากรธรรมชาติ เช่น เห็ด หน่อไม้ ในการดำรงชีวิตและสร้างรายได้ สะท้อนวิถีชีวิตเรียบง่ายใกล้ธรรมชาติ

บ้านโนนเสลา แหล่งทอผ้าขิดที่มีชื่อเสียง มีลวดลายประณีตสวยงาม สืบทอดจากบรรพบุรุษ และยังคงทอผ้าใช้เองในครัวเรือน นอกจากนี้ยังมีประเพณีแห่นาคโหดที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะถิ่น สะท้อนวัฒนธรรม ความศรัทธา และความสามัคคีของชุมชน

บ้านแม่กื้ดสามท่า เมืองแห่งการท่องเที่ยววิถีชีวิตชนบท งามด้วยธรรมชาติ ทิวทัศน์ที่สวยงาม ล้อมรอบด้วยภูเขาและป่าไม้ที่อุดมสมบูรณ์ เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจสำหรับผู้ที่ชื่นชอบการท่องเที่ยวเชิงธรรมชาติ

หนองหลวงเป็นชุมชนที่มีวิถีชีวิตที่สัมพันธ์กับธรรมชาติ มีอาหารพื้นถิ่นที่คงเสน่ห์และความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว ศาลเจ้าพ่อจิกคำที่เป็นศูนย์รวมใจของชาวบ้าน

บ้านใหม่ศรีจำปาเป็นหมู่บ้านขนาดเล็ก มีความโดดเด่นในเรื่องการทำผลิตภัณฑ์แปรรูปที่ได้จากไม้กฤษณาหรือต้นไม้หอม ได้แก่ น้ำหอม ธูป ไม้แกะสลัก ความต้องการของตลาดส่วนใหญ่จะนำไปประกอบพิธีทางศาสนา สมุนไพร และใช้เป็นส่วนผสมในน้ำหอมเพื่อให้มีกลิ่นติดทนนาน ในแถบตะวันออกกลางมักนำไปจุดไว้ในครัวเรือนเพื่อทำให้มีกลิ่นหอมและเป็นเครื่องแสดงฐานะ ถึงแม้ว่าจะมีการนำไม้กฤษณามาแปรรูปเป็นไม้แกะสลักต่าง ๆ แต่คุณค่าที่แท้จริงของพืชชนิดนี้อยู่ที่น้ำมันกฤษณา

ชุมชนชาวกะเหรี่ยงโพล่งที่อยู่ร่วมกับป่าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง ซึ่งเป็นมรดกโลกทางธรรมชาติ ชุมชนยังคงยึดหลักการอยู่ร่วมกับป่า ใช้ระบบไร่หมุนเวียน และใช้เมล็ดพันธุ์พื้นบ้านในการทำการเกษตร

บ้านท่าระแนะ มีความโดดเด่นด้านการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และวัฒนธรรมท้องถิ่น ไม่ว่าจะเป็น "ลานตะบูน" ไม้ป่าชายเลนที่รากสานกันเป็นลานธรรมชาติ และได้รับยกย่องให้เป็น รุกขมรดกของแผ่นดิน

บ้านแม่อุสุ คือความงดงามของธรรมชาติ เช่น ถ้ำแม่อุสุและทะเลหมอกม่อนกิ่วลม ควบคู่กับวิถีชีวิตชาวปกาเกอะญอที่ยังคงรักษาวัฒนธรรมดั้งเดิม

หมู่บ้านเกษตรกรรม ทำไร่ ทำนา ทำสวน ชาวบ้านเป็นคนเมือง ที่เคารพต่อสถาบันหลักของชาติ มีความเชื่อต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เคารพและกตัญญูรู้คุณต่อบรรพบุรุษ ผู้มีพระคุณผีปู่ผีย่าตายาย มีพิธีสืบชะตา สงเคราะห์ เรียกขวัญ ผูกข้อมือ นับถือครูบาอาจารย์ สืบสานจารีตประเพณี มีวัดมงคลนิมิต เป็นศูนย์รวมจิตใจและเป็นที่พึ่งของชาวบ้าน

บ้านเหล่าอ้อยเป็นชุมชนชนบทที่มีความเข้มแข็งในด้านเศรษฐกิจฐานราก การจัดการทรัพยากรโดยชุมชน และการรักษาวัฒนธรรมท้องถิ่นไว้ได้อย่างดี มีความพร้อมในการพัฒนาต่อยอดอย่างยั่งยืนทั้งด้านเศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม และสังคม