ชุมชนชาวไทใหญ่ที่มีประวัติการอพยพเคลื่อนย้ายมาจากที่ต่าง ๆ และเป็นชุมชนที่มีธรรมชาติที่สวยงาม

ชุมชนบ้านเกาะสวาดมีการตั้งวิสาหกิจชุมชนกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรผลิตภัณฑ์หญ้าแฝกบ้านเกาะสวาด โดยมีผลิตภัณฑ์ที่จักสานจากหญ้าแฝกออกมาจำหน่าย และเป็นหมู่บ้านตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ

หมู่บ้านที่ชาวลาหู่ดำกลุ่มบุกเบิกเข้ามาตั้งถิ่นฐานในอำเภอปางมะผ้า เป็นหมู่บ้านที่มีอายุเก่าแก่ในอำเภอ และตั้งอยู่ในพื้นที่ที่ห่างไกลจากศูนย์กลางของเมือง 

หมู่บ้านแม่อีแลบเป็นหมู่บ้านที่มีแหล่งท่องเที่ยวสำคัญ คือ ดอยเมี่ยงหรือยอดดอยกึ่งกลางระหว่างหมู่บ้านแม่อีแลบกับบ้านแพมบก และมีแหล่งท่องเที่ยวอีกแห่งคือ ดอยธง ยอดดอยสูงสุดบริเวณสันเขาแห่งนี้ มีวิว 360 องศา สามารถมองเห็น 2 อำเภอปายและปางมะผ้า วิวธรรมชาติสวยงามอากาศเย็นตลอดทั้งปี มีกฎระเบียบว่าด้วยการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่ดี และมีพิธีกรรมสำคัญชนเผ่าลีซูเกี่ยวข้องกับทรัพยากรป่าไม้ธรรมชาติที่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษ

แม่จันใต้ อยู่สูงเด่น เห็นสง่า เผ่าอ่าข่า น่าอยู่ ดูหลากหลาย ห้วย น้ำ ป่า อุดมดิน ถิ่นชา กาแฟไทย ปวงรวมใจ ให้ยิ่งใหญ่ ไพรพนา ร่วมสืบสาน วัฒนธรรม ดินน้ำป่าอันทรงค่า จารึกไว้ ในแดนดง

เมืองหน้าด่าน อำเภอเวียงแก่น ดินแดนสองฝั่งโขง ดำรงวัฒนธรรมชนเผ่า เหล้าอุหวานบ้านห้วยเอียน

วิถีชีวิตปกากะญอผ่านการสร้างพื้นที่ของตนท่ามกลางธรรมชาติ ด้วยการทำเกษตรกรรมแบบไร่หมุนเวียนเพื่อเศรษฐกิจและการยังชีพ 

ชุมชนชาวปกาเกอะญอที่ยังคงรักษาวัฒนธรรมดั้งเดิมไว้ในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติในชุมชน

ชุมชนของชาวลาหู่แดงที่มีประวัติความเป็นมาที่ยาวนาน ซึ่งเป็นประชากรกลุ่มแรก ๆ ที่อพยพเข้ามาในอำเภอปางมะผ้า และส่วนใหญ่ยังคงดำรงวิถีชีวิตแบบดั้งเดิม เนื่องจากเป็นหมู่บ้านที่อยู่ห่างไกลจากชุมชนใหญ่ ตั้งอยู่ในพื้นที่ที่เข้าถึงยาก

บ้านหนองเหมือด เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมและวิถีชีวิตลาวครั่ง

บ้านน้ำแคะ ชุมชนชาวลัวะที่ตั้งอยู่อย่างสันโดษบนภูเขาสูง หมู่บ้านที่ยังคงรักษา อนุรักษ์วัฒนธรรม ประเพณี และค่านิยมดั้งเดิมของเหล่าบรรพชนชาวลัวะเป็นพื้นฐานและหลักปฏิบัติในการดำเนินชีวิต

การเข้ามาตั้งถิ่นฐานของกลุ่มชาติพันธุ์ปกาเกอะญอ ขยับขยายพื้นที่เป็นชุมชนกลุ่มเล็ก ๆ กับสังคมพหุวัฒนธรรมและกลุ่มทางความเชื่อที่เป็นเอกลักษณ์