-
บ้านตาลเจ็ดต้นเป็นหมู่บ้านที่มีประวัติศาสตร์ความเป็นมาควบคู่ไปกับการก่อตั้งเมืองปาย เป็นชุมชนชาวไทใหญ่ที่มีแม่น้ำปาย ท่าแพตาลเจ็ดต้น และเขตอนุรักษ์พันธุ์ปลาที่มีการจัดการโดยการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน
-
ชุมชนชาวอูรักลาโว้ยที่เคยอพยพมาจากชุมชนโต๊ะบุหรง และยังคงสืบทอดภูมิปัญญาการรักษาโรคแบบพื้นบ้านที่ควบคู่ไปกับการรักษาแผนปัจจุบัน
-
แหล่งศึกษาธรรมชาติบ้านเปร็ดใน ชุมชนที่มีป่าชายเลนที่อุดมสมบูรณ์ขนาดใหญ่เป็นอันดับ 2 ของประเทศ
-
บ้านขุนห้วย หมู่บ้านชนบทเล็ก ๆ ในตำบลนานกกก ทว่ากลับรุ่มรวยด้วยทรัพยากรธรรมชาติอันอุดมสมบูรณ์ อันเป็นแหล่งพืชพรรณธัญญาอาหารของผู้คนทั้งในชุมชนและชุมชนใกล้เคียง
-
ป่าชุมชนบ้านเหล่าพัฒนา เหมืองเก่าถ่านหินลิกไนต์ ฟอสซิลเหมืองเชียงม่วน อายุ 13-15 ล้านปี
-
-
กลุ่มชาติพันธ์ลัวะที่อาศัยอยู่ที่หย่อมบ้านถิ่นไทย เป็นหย่อมบ้านหนึ่งของบ้านน้ำเปื๋อย หมู่ที่ 6 ตำบลเชียงแรง อำเภอภูซาง จังหวัดพะเยา
-
-
ชุมชนชาติพันธุ์ที่มีทุนธรรมชาติและทุนวัฒนธรรม โดยเฉพาะประเพณีโปร่งบ้าน การเลี้ยงผีขุนน้ำ และพิธีกำบ้าน
-
ชุมชนชาวปกาเกอะญอที่มีอายุมากว่า 200 ปี มีทรัพยากรทางธรรมชาติที่สมบูรณ์และสวยงาม
-
มีการจัดตั้งกลุ่มโฮมสเตย์เพื่อให้บริการแก่นักท่องเที่ยว ซึ่งบ้านนาปลาจาดให้ความสำคัญในด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยได้กำหนดการดูแลและกำหนดขอบเขตป่าชุมชนไว้อย่างชัดเจน มีเขตอนุรักษ์พันธุ์ปลา อนุรักษ์พันธุ์เขียดแลว กิจกรรมบวชป่าชุมชน ทำฝายชะลอน้ำ บวชป่า บวชปลา กิจกรรมปลูกต้นไม้ในวันสำคัญต่าง ๆ