ชุมชนที่มีอาชีพเจียระไนเพชรในอดีตและการเปลี่ยนแปลงเกษตรกรรมของชุมชน เป็นชุมชนที่มีศักยภาพด้านงานช่างฝีมือ ชุมชนเกษตรกรรมที่ปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตตามการเปลี่ยนแปลงของสังคม

เป็นบริเวณที่แม่น้ำโขงและแม่น้ำรวกมาบรรจบกัน หรือที่เรียกว่า สบรวก เป็นพรมแดนระหว่างประเทศไทย ลาว พม่า บริเวณนี้จึงเป็นจุดแลกเปลี่ยนสินค้าที่สำคัญ และยังมีทัศนียภาพสวยงามดึงดูดนักท่องเที่ยวให้เข้ามาเยี่ยมชม

มีการรวมกลุ่มกันอย่างเหนียวแน่น มีความเป็นปึกแผ่นของกลุ่มวัฒนธรรมมอญมากว่า 160 ปี นับถือศาสนาพุทธอย่างเคร่งครัดและมีใจในประเพณีความเชื่อและวิถีชีวิตที่มีอัตลักษณ์เฉพาะของกลุ่ม

ชุมชนหนึ่งเดียวในอำเภอนาคูที่มีประชากรเป็นชาวญ้อและใช้ภาษาสำเนียงเดียวกับอำเภอท่าอุเทน จังหวัดนครพนม

มัญจาคีรีนามเมืองเก่า บึงกุดเค้าคู่เมืองบ้าน นมัสการหลวงปู่โสหลวงปู่ผาง ตลาดกลาง ที่นอนหมอน แสนออนซอนดอนเต่า งามลำเนาเขาภูเม็ง เล็งชมกล้วยไม้ป่าบาน

หลาดลองแล@บางนุ 

ชุมชนที่มีกลุ่มชาติพันธุ์ซำเรอาศัยอยู่ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน และมีประเพณีที่ปฏิบัติสืบต่อกันมาช้านานอย่าง “การเล่นผีแม่มด”

วัดโพธิ์ศรี นาเวียง เป็นหนึ่งใน 4 วัดในอำเภอด่านซ้ายที่จัดงานบุญหลวง และมีการละเล่นผีตาโขน มีพิพิธภัณฑ์ผีตาโขนบ้านนาเวียง จัดแสดงหน้ากากผีตาโขนในรูปแบบต่างๆ อีกทั้งยังเป็นหนึ่งในวัดที่มีการต่อเรือยาว และเป็นหนึ่งในสนามแข่งเรือเมื่อครั้งสมัยก่อน เป็นหนึ่งใน 2 ชุมชนสุดท้ายในอำเภอด่านซ้ายที่ยังมี “พัดทดน้ำ” หรือ “ระหัดวิดน้ำ” ภูมิปัญญาของชาวลุ่มน้ำหมัน หลงเหลือให้เห็นอยู่ในแม่น้ำหมัน

ท่าจำปีกลิ่นหอมกรุ่น ร่วมทำบุญประเพณีผีขุนน้ำ ธรรมชาติงดงามห้วยแม่ตุ้ม แหล่งชุมนุมผลิตภัณฑ์งานจักสาน

ชุมชนมีประวัติศาสตร์ที่ยาวนาน ตั้งแต่สมัยอยุธยา และยังมี "วัดอาน" เป็นวัดประจำชุมชน และมีหมู่บ้านศิลปหัตถกรรมเฉลิมพระเกียรติไม้กวาดไยมะพร้าว

ชุมชนประวัติศาสตร์เก่าแก่กับเรื่องราวการเปลี่ยนแปลงของพื้นที่ชุมชนที่น่าสนใจ ความสัมพันธ์ผู้คนกับวัดศูนย์รวมศรัทธา

หมู่บ้านจัดการขยะต้นแบบ หมู่บ้านจักสานกล่องข้าวไม้ไผ่