ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อกับประวัติศาสตร์ชุมชนที่น่าสนใจ และ "พระเจ้านั่งแท่น" พระพุทธรูปโบราณ ศูนย์รวมศรัทธาชุมชน

ชุมชนชาวกูยที่ถือเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีอยู่ในประเทศไทยที่ได้เข้ามาตั้งถิ่นฐานในพื้นที่บริเวณนี้

ชุมชนที่มีราษฎรอพยพมาจากเมืองเวียงจันทร์ เข้ามาตั้งถิ่นฐานทำมาหากินแถบเชิงเขาบริเวณหมู่ที่ 4 ตำบลเขาพระในปัจจุบัน 

ดงอินตาบ้านสวย เมืองงาม นามตำบลบ้านเหล่า

หัตถกรรมไม้แกะสลัก ซึ่งได้รับอิทธิพลมาจากบ้านถวาย

มีธรรมชาติริมลำภาชี มีลานกางเต็นท์ มีต้นผึ้งใหญ่อายุกว่า 100 ปี  มีภูมิปัญญาจักสานไม้ไผ่ มีการแสดงรำกะเหรี่ยงของเยาวชนโรงเรียนบ้านสวนผึ้ง และมี อบต. ตั้งอยู่ในพื้นที่

วัฒนธรรมมอญรามัญ วัดดอนกระเบื้อง จุดศูนย์รวมชุมชน ที่มีอายุเก่าแก่สืบมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 2 

บ้านหาดส้มป่อย ชุมชนขนาดเล็กที่มีแค่ 30 ครัวเรือน แต่เป็นชุมชนที่มีโบราณสถานที่มีอายุมากกว่า 300 ปี เป็นที่เคารพนับถือของชาวอำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่ มีความเชื่อว่าพระธาตุแห่งนี้ได้บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ (เกษาธาตุ) ซึ่งตั้งเด่นอยู่บนภูเขาลูกเดียว ล้อมรอบด้วยทุ่งนาและป่าเขาซึ่งเป็นธรรมชาติที่สวยงามที่เรียกว่า “พระธาตุม่อนเปี้ยะ”

"กาแฟรสชาติดี มีสิ่งแวดล้อมหลากหลาย มากมายเมี่ยง ชา เชิญแวะมาปางมะโอ" พื้นที่ขยายผลโครงการหลวงปางมะโอ ชุมชนพื้นเมืองที่อาศัยอยู่ท่ามกลางสิ่งแวดล้อมที่อุดมสมบูรณ์ มีวิถีชีวิตที่ผูกพันและพึ่งพาอาศัยธรรมชาติ

ห่างออกไปจากตัวเมืองแพร่ไม่ไกลนัก มีชุมชนเล็ก ๆ แห่งหนึ่งแห่งเดียวในประเทศไทยที่ผู้คนยังคงสื่อสารด้วยภาษาอึมปี้ท่ามกลางความหลากหลายของชาติพันธุ์และภาษาของชุมชนใกล้เคียง ผู้คนที่นี่ยังคงสืบสานภาษาและวัฒนธรรมดั้งเดิมไว้ได้อย่างเหนียวแน่น ขณะเดียวกันก็เรียนรู้รับปรับตัวกับพลวัตทางวัฒนธรรมประเพณีที่อยู่รายล้อมได้อย่างลงตัว

ลักษณะพื้นที่เป็นรูปวงกลมล้อมรอบหมู่บ้าน มีป่าทึบล้อมรอบด้วยพรรณไม้นานาชนิด และแหล่งน้ำธรรมชาติสำหรับใช้ในภาคการเกษตร

ตาลองอินทรีย์ มากมีผ้าไหมสวย ถิ่นรวยวัฒนธรรม เลิศล้ำภูมิปัญญา หัตถศิลป์ล้ำค่า ศรัทธาวิถีพอเพียง ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์กูยแถบอีสานใต้ เต็มไปด้วยวิถีวัฒนธรรมอันทรงคุณค่า มรดกภูมิปัญญาที่มีเสน่ห์น่าหลงใหลชวนให้สัมผัส