ชุมชนโบราณยุคเหล็กในพื้นที่ลุ่มแม่น้ำมูล

บ้านอ่าวบอน ศูนย์วัฒนธรรมศึกษาเรียนรู้วิถีชีวิตชาวมอแกน สถานที่ที่ยังคงกลิ่นไอและรูปแบบการดำเนินชีวิตดั้งเดิมของชาวยิปซีทะเลอย่างเข้มข้น ดังคำกล่าวที่ว่า “เที่ยวหมู่เกาะสุรินทร์ เยือนถิ่นชุมชนมอแกน” 

ชุมชนชนบทดั้งเดิม มีวัฒนธรรมอย่างคนอีสาน

สุขภาพดี พัฒนาสังคม ชุมชนเข้มแข็ง ส่งเสริมเศรษฐกิจพอเพียง 

ตลาดขายสินค้าธรรมชาติ สินค้าตามฤดูกาล

หมี่อี๋อุ๋ย ก๋วยเตี๋ยวหมูน้ำใสแบบโบราณ ร้านลับ ๆ หน้าอ๊ามท้ายเหมือง

ชุมชนบ้านขาม การอยู่อาศัยของผู้คนในบริเวณพื้นที่ที่มีทรัพยากรทางธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ กับวิถีพื้นบ้านและวัฒนธรรมท้องถิ่น และการจัดการระบบชุมชนเพื่อการดูแลและพัฒนาอย่างมีประสิทธิภาพ

ผู้คนในชุมชนส่วนใหญ่มีวิถีแบบสังคมชาวนา ในภาคเกษตรกรรม

ชุมชนที่มีหลากหลายชาติพันธุ์ เป็นป่าไม้ภูเขา มีการขุดค้นพบแหล่งโบราณคดีที่เพิงผาบ้านไร่ มีพิพิธภัณฑ์บ้านไร่ที่เปรียบเสมือนเป็นพิพิธภัณฑ์มีชีวิต

ชุมชนต้นแบบด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติสู่ความสำเร็จในการพลิกฟื้นผืนป่าชุมชนกว่า 1,000 ไร่ ตามแนวพระราชดำริให้กลับมาคืนคงความอุดมสมบูรณ์เป็นแหล่งอาหาร และแหล่งรายได้เป็นดอกผลจากความพยายามในการอนุรักษ์

บ้านกกสะทอน ชุมชนเก่าแก่บนพื้นที่อำเภอวังสะพุงกับประวัติศาสตร์การย้ายถิ่นฐานที่ตั้งชุมชนและการเข้ามาของอุตสาหกรรมเชิงพาณิชย์สู่การสร้างอาชีพและรายได้ในครัวเรือน

พื้นที่ต้นน้ำ "อ่างเก็บน้ำห้วยเดื่อ" หลากหลายวัฒนธรรมและความเชื่อ ลาหู่ พุทธ และผี