หมู่บ้านเล็ก ๆ ในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ ป่าน้ำยาวและป่าน้ำสวด ชุมชนชาวลัวะที่ยังคงมีการสืบสานและอนุรักษ์ประเพณีวัฒนธรรมดั้งเดิมดังเช่นการ "ตีพิ" ประเพณีการเรียกขวัญข้าวออกจากไร่เพื่อนำไปเก็บยังยุ้งฉาง ซึ่งสะท้อนถึงความสำคัญของการทำเกษตรกรรมที่เกี่ยวโยงสัมพันธ์กับวิถีชีวิตชาวลัวะบ้านน้ำมีดมาอย่างยาวนาน

บ้านสุเม่นเหนือ หย่อมบ้านห้วยระแห้ ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ลีซูที่มีวิถีชีวิตประเพณีวัฒนธรรมและภูมิปัญญาที่เป็นเอกลักษณ์ กับการตั้งถิ่นฐานบนพื้นที่ที่มีทรัพยากรธรรมชาติอันอุดมสมบูรณ์

หลีกเร้นความวุ่นวายจากป่าปูน ล่องแพตามเขื่อนวชิราลงกรณสู่หมู่บ้านกลางน้ำ "ปิล๊อกคี่" สัมผัสความเงียบสงบและงดงามของทรัพยากรธรรมชาติที่หลายคนถวิลหา

ชุมชนริมน้ำโรคี่ หนึ่งในกลุ่มบ้านสมาชิกวิสาหกิจกาแฟไล่โว่ วิสาหกิจจาก 5 กลุ่มบ้านที่อยู่ในพื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรด้านตะวันตก 

ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ปกาเกอะญอบนพื้นที่สูงท่ามกลางธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ กับวิถีวัฒนธรรมอันเป็นเอกลักษณ์ และภูมิปัญญาการจัดการทรัพยากรท้องถิ่นเพื่อการอนุรักษ์อย่างยั่งยืน

“สิม” อุโบสถโบราณและจิตรกรรมฝาผนัง (ฮูปแต้ม) มรดกทางวัฒนธรรมที่ทรงคุณค่าของชุมชนบ้านวังคูณ

ชุมชนที่เกิดขึ้นจากการรวมกลุ่มของผู้ที่ถูกกวาดต้อนมาจากไทรบุรี ปัตตานี ตั้งแต่คราวสมัยรัชกาลที่ 1

ลำห้วยทีซอแมไหลผ่านตลอดทั้งปี ผู้คนในชุมชนยังคงสืบทอดประเพณีผูกข้อมือ

ชุมชนที่มีชาวไทยพวนอพยพเข้ามาอาศัยอยู่และเคยมีภูมิปัญญาท้องถิ่นในการทำหัตถกรรมพื้นบ้านเครื่องจักสาน

ชุมชนบ้านคลองมะขามเป็นชุมชนของคนไทยพลัดถิ่น และเป็นชุมชนประมงเชิงอนุรักษ์

หมู่บ้านที่แยกตัวออกมาจากบ้านนาตะกรุด หมู่ 1 ลักษณะเป็นพื้นที่ราบสลับกับเนินเขา อยู่ห่างจากอำเภอศรีเทพไม่มากนัก 

บ้านหนองหลัก ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงท่ามกลางพื้นที่ทางธรรมชาติทรัพยากรที่อุดมสมบูรณ์ กับการจัดการพื้นที่ป่าชุมชน และวิถีวัฒนธรรมท้องถิ่นที่เป็นเอกลักษณ์