วิถีชีวิตที่เรียบง่าย ป่าไม้สมบูรณ์ น้ำตกสวยงาม ลาบสมุนไพรเลื่องชื่อ ภาษาที่เป็นเอกลักษณ์ รักสงบ แบ่งปันเกื้อกูล

ชุมชนบ้านห้วยหิน ชุมชนเครือข่ายวนเกษตรและศูนย์การเรียนรู้ชุมชนรอบป่าตะวันออก ที่มีหลักคิดสำคัญคือ การฟื้นฟูป่าพัฒนาชุมชน ปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตสู่การพึ่งพาตนเอง

บ้านหนองเหมือด เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมและวิถีชีวิตลาวครั่ง

ชุมชนเล็ก ๆ ที่มีประวัติความเป็นมาตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ ประมาณ 2,120-1,250 ปีมาแล้ว หรือในสมัยวัฒนธรรมโลงไม้ พบแหล่งโบราณคดีถ้ำผีแมน ปัจจุบันเป็นหมู่บ้านของชาวลาหู่แดง ซึ่งประเพณีของชาวลาหู่แดงมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่ต่างจากกลุ่มชาติพันธุ์อื่น ๆ

“สิม” อุโบสถโบราณและจิตรกรรมฝาผนัง (ฮูปแต้ม) มรดกทางวัฒนธรรมที่ทรงคุณค่าของชุมชนบ้านวังคูณ

เด่นโพธิ์ทอง บ้านน่าอยู่ เชิดชูคุณธรรม คนใจงาม น้ำใจดี ไม่มีสิ่งเสพติด ย้อนยุค พิชิตอบายมุข ประเพณีวัฒนธรรม

ผู้คนยังคงยึดอาชีพทำนา ทำไร่ การแสดงออกทางวัฒนธรรรมจึงอิงอยู่กับวิถีชีวิต อย่างประเพณีการลงแขกเกี่ยวข้าว สีข้าว และการเอาแรงงานบุญต่าง ๆ

ชุมชนมีลำธารห้วยสลกไหลผ่านในหมู่บ้าน และมีประเพณีสำคัญ อาทิเช่น ประเพณีกรรมบ้าน ประเพณีเลี้ยงผีขุนน้ำ ประเพณีเลี้ยงผีฝาย ประเพณีส่งเคราะห์บ้าน ประเพณีเลี้ยงผีเหล่า (ผีพญาแก้วเจ้าเนื้อ) ที่มีการปฏิบัติสืบต่อกันมาตั้งแต่ในอดีต   

หมู่บ้านคนเมืองและชาวไทใหญ่ในอำเภอปายที่ยังคงรักษาวัฒนธรรมประเพณีดั้งเดิม  

ชุมชนบ้านไร่รวงทองมีการผลิตสุรากลั่นที่สืบทอดภูมิปัญญากันมาตั้งแต่อดีต ประยุกต์ใช้เทคนิควิธีการผลิตจนกลายเป็นเอกลักษณ์ของชุมชน และได้รับการรับรองจากกรมสรรพสามิต

บ้านมืดหลอง ชุมชนชาวลัวะเก่าแก่ในหุบเขาสูงทางทิศตะวันตกของอำเภอแม่แจ่มกับวิถีชีวิตอันเรียบง่ายที่ดำรงอยู่ท่ามกลางการห้อมล้อมด้วยภูเขาสูงและทรัพยากรธรรมชาติอันอุดมสมบูรณ์

ตำบลนาทอน พื้นที่ 1 ใน 7 พื้นที่ภาคใต้ที่มีชาวมานิเข้ามาอาศัยอยู่ร่วมกับชาวท้องถิ่นเดิม ภายใต้ความถ้อยทีถ้อยอาศัยของคนทั้งสองกลุ่ม