ชุมชนหนึ่งเดียวในอำเภอนาคูที่มีประชากรเป็นชาวญ้อและใช้ภาษาสำเนียงเดียวกับอำเภอท่าอุเทน จังหวัดนครพนม

มีการรวมกลุ่มกันอย่างเหนียวแน่น มีความเป็นปึกแผ่นของกลุ่มวัฒนธรรมมอญมากว่า 160 ปี นับถือศาสนาพุทธอย่างเคร่งครัดและมีใจในประเพณีความเชื่อและวิถีชีวิตที่มีอัตลักษณ์เฉพาะของกลุ่ม

ชุมชนที่มีกลุ่มชาติพันธุ์ซำเรอาศัยอยู่ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน และมีประเพณีที่ปฏิบัติสืบต่อกันมาช้านานอย่าง “การเล่นผีแม่มด”

น้ำตกลำปี

ถนนสายเล็กที่มุ่งหน้าสู่หมู่บ้านเมืองลวง อบอวลด้วยวิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อที่ได้เริ่มฟื้นฟูและอนุรักษ์วัฒนธรรม สร้างความภาคภูมิใจและรายได้สู่ชุมชน

ชุมชนชาวลาวครั่งที่มีประวัติศาสตร์การรวมตัวก่อตั้งมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2440 แหล่งต้นกำเนิดเรื่องราวตลกร้ายอันโด่งดังที่เกิดกับอาจารย์ป๋วย อึ๊งภากรณ์ เหตุการณ์สำคัญที่นำพาบ้านวังน้ำขาวสู่สายตาผู้คน  

ชุมชนชาวไทดำที่มีชื่อเสียงด้านการทอผ้าพื้นเมืองไทดำ สินค้าโอท็อปประจำชุมชนที่มีชื่อเสียงโด่งดังและเป็นที่รู้จักในวงกว้าง กระทั่งได้รับประกาศเกียรติคุณชมเชยชุดไทยทรงดำร่วมสมัยลายขัด โครงการประกวดผ้าสืบสาน อนุรักษ์ศิลป์ผ้าถิ่นไทย ดำรงไว้ในแผ่นดิน ประจำปี 2563 ของจังหวัดนครปฐม 

ชุมชนพหุวัฒนธรรม 4 กลุ่มชาติพันธุ์ ที่มีความหลากหลายทั้งทางด้านประวัติศาสตร์ ศาสนา และวัฒนธรรม

เรือนอาศัยที่ยังคงสร้างตามแบบเรือนจารีตของชาวกะเหรี่ยง และผ้าทองานหัตถกรรมที่ผลิตขึ้นเพื่อใช้ในครัวเรือน ด้วยความละเมียดในแต่ละขั้นตอน จึงได้กลายมาเป็นผลิตภัณฑ์ที่โดดเด่น สินค้าวางขายในหมู่บ้านและตำบลต่าง ๆ ที่อยู่ใกล้เคียง

เดิมชื่อ “บ้านโคกครม” คนในพื้นที่ออกเสียงว่า “ครึม” และได้เพี้ยนมาเป็น “ตรึม” เหมือนในปัจจุบัน

ชุมชนบ้านต่อแพเป็นหนึ่งชุมชนชาวไทใหญ่ ที่ยังคงรักษาไว้ซึ่งวิถีชีวิต วัฒนธรรม ประเพณีที่งดงามและยังคงรักษาวัฒนธรรมประเพณีไว้คู่กับชุมชน อย่างเหนียวแน่น ชุมชนสามารถนำต้นทุนด้านแหล่งโบราณสถาน แหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ นำมาสู่แหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมได้เป็นอย่างดี

บ้านศรีเทพน้อย ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ เป็นชุมชนไทยเบิ้งที่มีความอายุเก่าแก่มากกว่าชุมชนใกล้เคียง