บ้านขี้เหล็กใหญ่เป็น "บ้านเจ้าบ้านนาย" เป็นหมู่บ้านที่มีการอนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณี อันดีงามไว้มากมาย อีกทั้งผู้คนในชุมชนมีความสามัคคี ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน มีระเบียบวินัยในการทำงานและใช้ชีวิต 

ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงโปบ้านเสน่ห์พ่องบนพื้นที่ที่มีทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ กับมรดกภูมิปัญญาตำรับยาสมุนไพรสะเนพ่อง และวิถีวัฒนธรรมท้องถิ่นที่เป็นเอกลักษณ์ชุมชน

ชุมชนชาวไทยญ้อและชาวภูไท และมีพระธาตุศรีเงินคำที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้า

วิถีชีวิตและวัฒนธรรมประเพณีที่สืบต่อกันมาอย่างยาวนาน รวมไปถึงผ้าทอด้วยลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์ 

ผ้าทอพื้นเมืองโบราณ หมอนขวาน ภาษากลุ่มชาติพันธุ์ ประเพณีกินดอง ประเพณีแห่นางแมวขอฝน เทศกาลสารทเดือนสิบของชาวลาวเวียง

ชุมชนบ้านแหลมสัก เป็นพื้นที่ที่กลุ่มชาติพันธุ์ 3 กลุ่ม ตั้งถิ่นฐานอาศัยอยู่ร่วมกันทั้งจีนบาบ๋า มุสลิม และคนไทยพื้นถิ่น จึงได้รับการขนานนามว่า ดินแดนแห่งวัฒนธรรม 3 สาย

ชุมชนชาวลาวครั่งที่มีประวัติศาสตร์การรวมตัวก่อตั้งมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2440 แหล่งต้นกำเนิดเรื่องราวตลกร้ายอันโด่งดังที่เกิดกับอาจารย์ป๋วย อึ๊งภากรณ์ เหตุการณ์สำคัญที่นำพาบ้านวังน้ำขาวสู่สายตาผู้คน  

ชุมชนริมชายฝั่งทะเลอันดามันที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์การอพยพย้ายถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์มอแกลน

ศูนย์วัฒนธรรมอนุสรณ์สถานสงครามโลกครั้งที่สอง สถานที่บอกเล่าเรื่องราวตำนานรัก "โกโบริ-อังศุมาลิน" แห่งขุนยวม อีกทั้งยังเป็นอนุสรณ์สถานเก็นรวบรวมเรื่องราวทางประวัติศาสตร์สงครามมหาเอเชียบูรพาที่เกิดขึ้น ณ เมืองขุนยวม

เป็นชุมชนเก่าแก่ที่มีมานานกว่า  200 ปี ชาวบ้านส่วนใหญ่เป็นชาวไทใหญ่ บ้านแม่ละนา ถือเป็นชุมชนท่องเที่ยวอีกแห่งหนึ่งของแม่ฮ่องสอนที่มีความน่าสนใจ ซึ่งนักท่องเที่ยวสามารถ เยี่ยมชมหมู่บ้าน ชมวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชาวไทใหญ่ 

วิถีชีวิตของชาวบ้านในลุ่มแม่น้ำแม่แจ่มคือตัวแทนสังคมวัฒนธรรมพื้นบ้านไทยวน ด้วยว่าชุมชนอยู่ในหุบเขาซึ่งเสมือนกำแพงธรรมชาติกั้นการผสมผสานกับวัฒนธรรมเมือง

วิถีชีวิตชาวไทยโย้ย มีการทำการประมง และการประดิษฐ์เครื่องมือที่ใช้ในการดักจับสัตว์น้ำ