หลวงพ่อใหญ่ดงแสนตอ พระปฏิมาศักดิ์สิทธิ์ประจำทิศบูรพา พระพุทธรูปหินทรายโบราณปางมารวิชัยสมัยทวารวดีที่มีเอกลักษณ์ สมัยพุทธศตวรรษที่ 17 และหลักฐานการตั้งถิ่นฐานของชุมชนยุคประวัติศาสตร์

บ้านห้วยหินดำ ชุมชนกะเหรี่ยงโปว์เก่าแก่บนพื้นที่ราบสูงในเขตรอยต่อสามจังหวัดและผืนป่าทรัพยากรสำคัญของชาติในเขตอุทยานและป่าสงวน กับวิถีชีวิต วัฒนธรรมท้องถิ่นที่เป็นเอกลักษณ์

"บ้านห้วยกุ๊บกั๊บ" จุดหมายอันพึงปรารถนาของนักเดินทางพิชิตขุนเขาและสายหมอก

ชุมชนชาวโย้ยที่อากาศอำนวยได้มีการจัด "วันไทโย้ย" ในวันขึ้น 6 ค่ำ เดือน 6 เพื่อรำลึกถึงบรรพบุรุษ เป็นประจำทุกปี วันไทโย้ยจึงถือเป็นวันแห่งการเฉลิมฉลองชาติพันธุ์และเผยแพร่อัตลักษณ์ของชาวไทโย้ยต่อสาธารณชน ซึ่งนับว่าเป็นเทศกาลสำคัญที่ชาวไทโย้ยที่มีความโดดเด่นและปรากฏให้เห็นได้อย่างชัดเจนในปัจจุบัน

ภายในชุมชนบ้านป่าเหียงมีเฮือนไทลื้อโบราณอายุกว่า 70 ปี ซึ่งเป็นเฮือนไทลื้อหลังสุดท้ายที่ยังคงหลงเหลืออยู่ในตำบลบ้านธิ 

ตาลองอินทรีย์ มากมีผ้าไหมสวย ถิ่นรวยวัฒนธรรม เลิศล้ำภูมิปัญญา หัตถศิลป์ล้ำค่า ศรัทธาวิถีพอเพียง ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์กูยแถบอีสานใต้ เต็มไปด้วยวิถีวัฒนธรรมอันทรงคุณค่า มรดกภูมิปัญญาที่มีเสน่ห์น่าหลงใหลชวนให้สัมผัส

ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อกับประวัติศาสตร์ชุมชนที่น่าสนใจ และ "พระเจ้านั่งแท่น" พระพุทธรูปโบราณ ศูนย์รวมศรัทธาชุมชน

ชาวไทยเขินบ้านสันก้างปลา เป็นชุมชนชาวไทเขินที่อพยพมาจากเมืองเชียงตุง รัฐฉาน ประเทศเมียนมาร์ในปัจจุบัน อพยพมาคราวเดียวกับไทเขินในพื้นที่บ้านทรายมูล บ้านมอญ บ้านสันกลางเหนือ และอีกหลายแห่งที่พลัดถิ่นอยู่กันคนละอำเภอ แต่ได้รับอิทธิพลในสมัยนั้น คือ การอยู่รวมกันเป็นกลุ่มก้อน และมีวัฒนธรรมอันเป็นเอกลักษณ์ เช่น วัฒนธรรมการพูด การทำอาหาร การแต่งกาย การก่อสร้างบ้านเรือน และประเพณีพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา เป็นต้น

ถิ่นฐานของชนเผ่าคะฉิ่นเพียงหมู่บ้านเดียวในประเทศไทย ที่ยังรักษาประเพณีวัฒนธรรมดั้งเดิมไว้ได้ ไม่ว่าจะเป็นลวดลายผ้าทอ ภาษาพูด ดนตรี การรำมะหน่าว เป็นต้น

เป็นชุมชนที่มีหลากหลายชาติพันธุ์ ทั้งไทย จีน มอญ ลาว แขก ละว้า ขมุ รวมถึงกะเหรี่ยง ซึ่งเป็นกลุ่มประชากรหลัก สามารถชมทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม รวมทั้งมีเทศกาลท่องเที่ยวไม้เมืองหนาว

ระบบการเกษตรแบบไร่หมุนเวียน นอกจากนี้พื้นที่ในชุมชนบ้านขุนแม่เหว่ย ยังแบ่งออกเป็น 4 ประเภท คือ พื้นที่ป่าตามความเชื่อ ป่าอนุรักษ์ ป่าใช้ประโยชน์ พื้นที่ป่าตามโครงการของรัฐ

บ้านแม้ส้านมีความโดดเด่นจากอัตลักษณ์ของชุมชนและความสามารถของชุมชนที่สร้างการอยู่ร่วมกันระหว่างคนกับธรรมชาติได้สมบูรณ์ โดยไม่ทำลายวิถีชีวิตดั้งเดิมของตนเอง