ชุมชนชาวไทดำที่ยังคงรักษาอัตลักษณ์ทางภาษาผ่านชั้นเรียนไทดำ

ห่างออกไปจากตัวเมืองแพร่ไม่ไกลนัก มีชุมชนเล็ก ๆ แห่งหนึ่งแห่งเดียวในประเทศไทยที่ผู้คนยังคงสื่อสารด้วยภาษาอึมปี้ท่ามกลางความหลากหลายของชาติพันธุ์และภาษาของชุมชนใกล้เคียง ผู้คนที่นี่ยังคงสืบสานภาษาและวัฒนธรรมดั้งเดิมไว้ได้อย่างเหนียวแน่น ขณะเดียวกันก็เรียนรู้รับปรับตัวกับพลวัตทางวัฒนธรรมประเพณีที่อยู่รายล้อมได้อย่างลงตัว

ป่าชายเลน พื้นที่ประกอบอาชีพประมงของคนในชุมชน 

ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ “กะเลิง”หรือ “ข่าเลิง” เป็นกลุ่มชาติพันธ์ุกลุ่ม 1 ใน 6 ชนเผ่าที่อาศัยอยู่ในจังหวัดสกลนคร

บ้านแม่สะป๊อก ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ปกาเกอะญอและชนพื้นเมือง กับการตั้งถิ่นฐานบนพื้นที่ที่มีทรัพยากรธรรมชาติ ผืนป่า แหล่งน้ำ และสภาพแวดล้อมที่สวยงาม

ปู่ม่านย่าม่าน หรือตำนานกระซิบรักบรรลือโลก ภาพจิตรกรรมฝาผนังภายในวิหารวัดภูมินทร์ ซึ่งถูกสร้างสรรค์โดย “หนานบัวผัน’ ช่างวาดชาวไทลื้อผู้โด่งดังแห่งดินแดนล้านนา 

"จักจั่นเลิศรส ไข่มดสดอร่อย มีไม่น้อยดอกกระเจียว สีเขียวแหล่งผักหวาน แลตระการเห็ดโคนดิน อุดมถิ่นวัฒนธรรม" นอกจากนี้ บ้านบะหว้าเป็นชุมชนที่มีภาษาพูดเฉพาะถิ่น คือ ภาษาญ้อ

วัฒนธรรมมอญรามัญ วัดดอนกระเบื้อง จุดศูนย์รวมชุมชน ที่มีอายุเก่าแก่สืบมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 2 

หลวงพ่อใหญ่ดงแสนตอ พระปฏิมาศักดิ์สิทธิ์ประจำทิศบูรพา พระพุทธรูปหินทรายโบราณปางมารวิชัยสมัยทวารวดีที่มีเอกลักษณ์ สมัยพุทธศตวรรษที่ 17 และหลักฐานการตั้งถิ่นฐานของชุมชนยุคประวัติศาสตร์

บ้านศรีเทพน้อย ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ เป็นชุมชนไทยเบิ้งที่มีความอายุเก่าแก่มากกว่าชุมชนใกล้เคียง

ชุมชนบ้านโป่งเป็นชุมชนชาวปกาเกอะญอที่มีผ้าทอกะเหรี่ยงเลื่องชื่อของหมู่บ้าน ซึ่งชาวบ้านได้มีการผลักดันให้เกิดเป็นวิสาหกิจ ผลิตภัณฑ์ผ้าทอกะเหรี่ยงบ้านโป่ง สินค้า OTOP ประจำชุมชน 

ภายในชุมชนบ้านป่าเหียงมีเฮือนไทลื้อโบราณอายุกว่า 70 ปี ซึ่งเป็นเฮือนไทลื้อหลังสุดท้ายที่ยังคงหลงเหลืออยู่ในตำบลบ้านธิ