ชุมชนชาติพันธุ์ที่มีประวัติศาสตร์การตั้งถิ่นฐานยาวนานถึง 323 ปี  

หมู่บ้านวัฒนธรรมผู้ไท สืบสานภูมิปัญญาการรักษาโรคด้วยพิธีกรรมเหยาที่มีมาตั้งแต่บรรพบุรุษ ปลูกฝังค่านิยมตามแบบฉบับชาวผู้ไท เอกลักษณ์ที่พบเห็นได้จากบ้านม่วงไข่

หมู่บ้านคนเมืองและชาวไทใหญ่ในอำเภอปายที่ยังคงรักษาวัฒนธรรมประเพณีดั้งเดิม  

ชุมชนพี่น้องชาติพันธุ์ปะโอ สืบสานวัฒนธรรมประเพณี ดำรงไว้ซึ่งภาษาปะโอเป็นตำรา

หัตถกรรมจักสาน เกษตรพอเพียง ไร่หมุนเวียน พอเพียงนำวิถี ลือชื่อพริกกะเหรี่ยงแดง

หมู่บ้านที่ชาวลาหู่ดำกลุ่มบุกเบิกเข้ามาตั้งถิ่นฐานในอำเภอปางมะผ้า เป็นหมู่บ้านที่มีอายุเก่าแก่ในอำเภอ และตั้งอยู่ในพื้นที่ที่ห่างไกลจากศูนย์กลางของเมือง 

ถิ่นอำเภอเก่า มะพร้าวงาม ลือนามบ่อหว้า พัฒนาไทยทรงดำ

เกษตรนำพาวิถี ประเพณีคู่ชุมชน สามัคคีบ้านเห่ปู่แล

วัดเฟือยไฮ เป็นวัดเก่าแก่ของหมู่บ้าน ซึ่งเป็นวัดที่ก่อตั้งแต่เมืองเวียงป่าเป้า

บ้านปุยคำตั้งอยู่ใกล้แหล่งท่องเที่ยวที่ขึ้นชื่อหลายแห่งเช่น วัดร่องขุ่น สิงห์ปาร์คและใกล้ตัวเมืองของจังหวัดเชียงราย ภายในหมู่บ้านมีวัดวาอารามที่ร่มรื่นและโบสถ์คริสต์มีความหลากหลายทางชาติพันธุ์ในหนึ่งชุมชนมีพระธาตุวัดปุยคำที่สวยเด่น

บ้านบ่อมอญ-บ่อพราหมณ์ เป็นชุมชนที่สืบสานพิธีกรรมงานปีผีมด พิธีกรรมที่สะท้อนระบบความสัมพันธ์ระหว่างเครือญาติภายในชุมชน นอกจากนี้การประกอบพิธีกรรมนำไปสู่การสร้างความมั่นคงทางจิตใจแก่บุคคล สร้างสำนึกความเป็นกลุ่ม สร้างระบบการควบคุมทางสังคม สร้างความร่วมมือและสร้างเครือข่ายให้แก่ชุมชน การสืบสานพิธีกรรมของชุมชน ทำให้ได้รับการขึ้นบัญชีเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมระดับชาติ ปี พ.ศ. 2566

ชาวบ้านป่าคานอก มีรูปแบบการทำไร่หมุนเวียนโดยยึดโยงเอาคติความเชื่อ จารีต ประเพณีดั้งเดิมของชาวกะเหรี่ยงเข้ามาเป็นส่วนสำคัญของวิถีการทำไร่