ชุมชนมีเขาหินผาตั้งอยู่สง่า มีวัด โรงเรียน ทุ่งนา ป่าไผ่หนาม การทำเหมืองแร่ มีการเลี้ยงสัตว์โค กระบือ และประกอบอาชีพเกษตรกรรม

หมู่บ้านคนเมืองและชาวไทใหญ่ในอำเภอปายที่ยังคงรักษาวัฒนธรรมประเพณีดั้งเดิม  

เกษตรนำพาวิถี ประเพณีคู่ชุมชน สามัคคีบ้านเห่ปู่แล

นั่งหลังช้างชมธรรมชาติ สัมผัสบรรยากาศหมู่บ้านกลางหุบเขา ยลวิถีอัตลักษณ์ปกาเกอะญอที่บ้านทิโพจิ

บ้านไร่พัฒนามีการรวมกลุ่มกันของคน 3 วัย เพื่อร่วมกันจัดการท่องเที่ยว เก็บข้อมูลภูมิปัญญาจากปราชญ์ในชุมชน สร้างเครือข่ายกับหมู่บ้านใกล้เคียง และรักษาอัตลักษณ์ของชาติพันธุ์ญัฮกุร

ปราสาทเต่าทอง ศิลปะขอมโบราณ ตั้งอยู่บนเนินรูปหลังเต่า มีคูน้ำล้อมรอบตามแบบผังเมืองโบราณ ในปี พ.ศ. 2521 มีการพบทองคำ และเครื่องประดับโบราณ รวมถึงประเพณีสารทเดือนสิบที่เป็นจุดเด่นของชุมชน

ชุมชนพหุวัฒนธรรม จัดการทรัพยากรเข้มแข็ง วิถีชีวิตผูกพันกับธรรมชาติ

บ้านกามาผาโด้ เป็นชุมชนชาติพันธุ์กะเหรี่ยงที่เรียกว่า ปกาเกอะญอ อันมีวิถีแตกต่างไปจากคนพื้นที่ราบ โดยชาวปกาเกอะญอมีวัฒนธรรม ขนบประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์ ทั้งยังมีวิถีชีวิตกลมกลืนและผูกพันอยู่คู่กับทรัพยากรธรรมชาติดิน น้ำ และป่า

ชุมชนชาติพันธุ์ที่มีประวัติศาสตร์การตั้งถิ่นฐานยาวนานถึง 323 ปี  

บ้านมืดหลอง ชุมชนชาวลัวะเก่าแก่ในหุบเขาสูงทางทิศตะวันตกของอำเภอแม่แจ่มกับวิถีชีวิตอันเรียบง่ายที่ดำรงอยู่ท่ามกลางการห้อมล้อมด้วยภูเขาสูงและทรัพยากรธรรมชาติอันอุดมสมบูรณ์

เป็นชุมชนที่มีประวัติศาสตร์อายุราวคราวเดียวกับเมืองเชียงใหม่และลำพูน หรือมีอายุประมาณ 400 - 700 ปี สังเกตจากการพบเห็น ซากโบราณสถาน ซากโบราณวัตถุต่างๆ เช่น ถ้วยชาม เครื่องมือ เครื่องใช้ เครื่องปั้นดินเผา หิน อิฐ ซากปรักหักพังที่ทับถมกันมาเป็นเวลาช้านาน ไม่ว่าจะเป็นบริเวณที่อยู่อาศัย ที่นา ที่สวน ที่ไร่ และเป็นชุมชนที่มีวัฒนธรรมและพิธีกรรมความเชื่อ ที่มีความสัมพันธ์ที่แนบแน่นระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ

ชุมชนพี่น้องชาติพันธุ์ปะโอ สืบสานวัฒนธรรมประเพณี ดำรงไว้ซึ่งภาษาปะโอเป็นตำรา