ชุมชนที่ค้นพบ แหล่งโบราณคดีบ้านเชียง ซึ่งได้จดทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลกเมื่อปี พ.ศ. 2535 และเป็นแหล่งโบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์ที่สำคัญแห่งหนึ่งของประเทศไทย

ภูมิปัญญาของชุมชนที่หลากหลายอันเกิดขึ้นมาจากวิถีชีวิตของคนชุมชนบ้านหาดเสี้ยว มีประเพณีพิธีกรรมที่สืบเนื่องกันมาอย่างยาวนานและหัตถกรรมการทอผ้าที่มีความโดดเด่น

ชุมชนบางขุนไทรมีการจัดตั้งกลุ่มอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติทางทะเล เพื่อดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติด้วยตนเอง อีกทั้งยังเป็นแหล่งหอยแครงธรรมชาติที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย

ผ้าหม้อห้อมบ้านทุ่งโฮ่ง ภูมิปัญญาท้องถิ่นของบรรพบุรุษชาวไทพวน นำพาบ้านทุ่งโฮ้งก้าวเข้าสู่การเป็นหมู่บ้านท่องเที่ยว OTOP เชิงหัตถกรรม เอกลักษณ์ของบ้านทุ่งโฮ้งและจังหวัดแพร่ ดังคำขวัญของจังหวัดแพร่ที่กล่าวไว้ว่า “หม้อห้อมไม้สัก ถิ่นรักพระลอ ช่อแฮศรีเมือง ลือเลื่องแพะเมืองผี คนแพร่นี้ใจงาม” 

บ้านพุองกะเป็นชุมชนที่โดดเด่นในการทำเกษตรแบบผสมผสาน ทั้งการทำสวน ปลูกผักและผลไม้ เพราะมีทรัพยากรธรรมชาติที่สมบูรณ์และพุต้นน้ำ มีวัฒนธรรมของหลากหลายเชื้อชาติ รวมถึงมีเส้นทางรถไฟสายประวัติศาสตร์ (ช่องเขาขาด) อยู่ด้านหลังวัดพุตะเคียนอีกด้วย

ชุมชนมีประวัติศาสตร์ที่ยาวนาน ตั้งแต่สมัยอยุธยา และยังมี "วัดอาน" เป็นวัดประจำชุมชน และมีหมู่บ้านศิลปหัตถกรรมเฉลิมพระเกียรติไม้กวาดไยมะพร้าว

ชุมชนโบราณที่ตั้งอยู่บนจุดยุทธศาสตร์การค้าที่ดีของลพบุรี ผ่านเรื่องราวประวัติศาสตร์ของการตั้งถิ่นฐานผู้คน มีสถาปัตยกรรมการสร้างอาคารบ้านเรือนที่เป็นเอกลักษณ์ วิถีชีวิต รวมไปถึงวัฒนธรรมท้องถิ่น

ทุเรียนหลง-หลินลับแล ผ้าตีนจก ข้าวแคบ

ย่านชุมชนบ้านโป่ง มีการใช้พื้นที่เมืองในการสร้างพื้นที่ศิลปะสาธารณะในย่านชุมชน ก่อให้เกิดสุนทรียทางศิลปะ และการสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจด้านการท่องเที่ยว ในรูปแบบเศรษฐกิจสร้างสรรค์ในชุมชนย่านบ้านโป่ง

ชุมชนไทยพวนบ้านผือ วิถีชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ที่ยังคงเสน่ห์อัตลักษณ์ท้องถิ่น ทั้งวิถีชีวิต ภูมิปัญญา ความเชื่อความศรัทธา มรดกวัฒนธรรมอันทรงคุณค่าและมีเอกลักษณ์

“ไทพวนบ้านหม้อ” เป็นคนขยันทํามาหากิน ชอบทําบุญทําทาน โดยมากอยู่กันแบบครอบครัวใหญ่ ดังคำกล่าวว่า “กิ๋นข๋าวฮ่วมพา กิ๋นปลาฮ่วมถ้วย กิ๋นกล้วยฮ่วมหวี กิ๋นปีฮ่วมกาบ อาบน้ำฮ่วมท่า” แสดงถึงความรักความผูกพันในครอบครัว และความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน

ถิ่นข้าวเม่า เผ่าไทยพวน หลากล้วนประเพณี สตรีสดสวย ร่ำรวยวัฒนธรรม