ถิ่นอำเภอเก่า มะพร้าวงาม ลือนามบ่อหว้า พัฒนาไทยทรงดำ

ชุมชนชาวปกาเกอะญอ พึ่งพิงธรรมชาติ ประกอบอาชีพการเกษตรแบบไร่หมุนเวียน

การรวมตัวของผู้คนจากหลายชุมชนมาอยู่ร่วมกันในพื้นที่จัดสรรจากทางการ เนื่องจากผลกระทบการสร้างเขื่อนในที่ชุมชนเดิม สู่การเริ่มต้นชีวิตใหม่แต่ยังคงรักษาวิถีดั้งเดิมเอาไว้ได้เป็นอย่างดี

อนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ปลูกพืชปลอดสารเคมี ประชาชนสุขภาพดี แหล่งเรียนรู้การเกษตร เก็บออมเป็นทุน อยู่อย่างพอเพียง

หมู่บ้านกะเหรี่ยงที่ตั้งอยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ที่ยังคงวิถีชีวิต วัฒนธรรม ประเพณีดั้งเดิมไว้อย่างเหนียวแน่น

บ้านกามาผาโด้ เป็นชุมชนชาติพันธุ์กะเหรี่ยงที่เรียกว่า ปกาเกอะญอ อันมีวิถีแตกต่างไปจากคนพื้นที่ราบ โดยชาวปกาเกอะญอมีวัฒนธรรม ขนบประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์ ทั้งยังมีวิถีชีวิตกลมกลืนและผูกพันอยู่คู่กับทรัพยากรธรรมชาติดิน น้ำ และป่า

ชุมชนการค้าและที่พักอาศัย ตั้งอยู่โดยรอบสถานีรถไฟปราณบุรี มีการจัดถนนคนเดินตลาดเก่าปราณบุรี เพื่อแสดงให้เห็นถึงอัตลักษณ์และวิถีชีวิตของผู้คนในชุมชน บริเวณตลาดเก่าปราณบุรีที่เต็มไปด้วยสถาปัตยกรรมเรือนไม้แบบดั้งเดิม ซึ่งได้รับการปรับปรุงให้เหมาะสมกับการใช้งานในปัจจุบันแต่ยังคงความเป็นเอกลักษณ์ของเรือนไม้แบบดั้งเดิมเอาไว้

ชุมชนประไรโหนก กับวิถีวัฒนธรรมท้องถิ่นและมรดกภูมิปัญญาอันล้ำค่าในการทำไม้กวาดดอกหญ้า สู่การพัฒนาระบบเศรษฐกิจพื้นฐานเพื่อสร้างเสริมศักยภาพชุมชน

ลำห้วยทีซอแมไหลผ่านตลอดทั้งปี ผู้คนในชุมชนยังคงสืบทอดประเพณีผูกข้อมือ

ชุมชนเกษตรกรรมที่มีเรือนทรงไทยอยู่หลายหลังในพื้นที่ ปัจจุบันเป็นแหล่งผลิตทำตาลโตนดที่มีชื่อเสียง เนื่องจากพื้นที่ส่วนใหญ่ของตำบลเป็นพื้นที่ราบลุ่ม มีคลองบางจากไหลผ่านทางด้านทิศตะวันตกของตำบล เหมาะสำหรับทำนาและทำตาล (น้ำตาลโตนด)

เป็นหนึ่งในแหล่งโบราณคดีที่สำคัญ อันมีประวัติความเป็นมาอย่างยาวนาน และเกี่ยวข้องกับชื่อของชุมชนรวมถึงวิถีชีวิตของคนในชุมชน

ชุมชนบ้านป่าแขมใหม่มีทุนเดิมเป็นพื้นที่ไร่นาและสวน พื้นที่ค่อนข้างราบ มีภูเขาล้อมรอบ จึงเหมาะแก่การทำการเกษตรและเป็นพื้นที่การเกษตรของหลาย ๆ ชุมชนโดยรอบ