ภูมิทัศน์น่าอยู่ เกษตรกรรมรุ่งเรือง ชุมชนสามัคคี

หมู่บ้านอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ พลิกฟื้นวิกฤตสู่การพัฒนาเศรษฐกิจควบคู่กับการสนับสนุนแหล่งโบราณสถานในท้องถิ่นให้เป็นเอกลักษณ์และจุดเด่น สร้างรายได้แก่คนในชุมชน

บ้านอายิโก๊ะ ชุมชนของชาวมูเซอ กลุ่มชาติพันธ์ุที่มีประวัติศาสตร์มาอย่างยาวนาน อีกทั้งด้วยประเพณีและวัฒนธรรมที่มีความเป็นเอกลักษณ์ ทำให้ชาวมูเซอมีความสำคัญในแง่ของประวัติศาสตร์ในประเทศไทย 

หนองเรือตระการ จักสานไม้ไผ่ ไก่ย่างทางพาด ตลาดกะหล่ำ เลิศล้ำเพชรพลอยเจียระไน พระใหญ่ภูเม็งทอง

ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์อิ่วเมี่ยนกับประวัติศาตร์ชุมชน การย้ายถิ่นฐานจากปัญหาผลกระทบด้านพื้นที่พักอาศัย และวิถีวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์

ชุมชนบ้านน้ำฮูเป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์เมืองปาย เป็นชุมชนของชาวไทใหญ่และชาวจีนฮ่อ มีวัดน้ำฮู วัดเก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งของอำเภอปายและอยู่คู่เมืองปายมายาวนาน โดยมีพระอุ่นเมือง สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวเมืองปายและนักท่องเที่ยวหลายคนต้องแวะเข้ามากราบสักการะ

บ้านภูเขาทอง เป็นผืนนาผืนใหญ่ที่สุดของคนกำพวน อีกทั้งยังมีพันธุ์ข้าวที่ปลูกในผืนนามากกว่า 10 สายพันธุ์ จนได้รับขนานนามว่าเป็น “นาพรุใหญ่” แห่งตำบลกำพวน

บ้านห้วยงู ชุมชนพื้นเมืองบนพื้นที่ราบกลางหุบเขาติดลำน้ำแม่งัด กับทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ในการดำรงชีวิต และวิถีวัฒนธรรมท้องถิ่นที่เป็นเอกลักษณ์

ชุมชนชนบทที่มีความโดดเด่นในเรื่องการจักสานกระติบข้าวเพื่อจำหน่าย

2510 คือปีที่บ้านสระปรือถูกตั้งขึ้น ชื่อชุมชนมีที่มาจากการเรียกพืชตระกูลกกชนิดหนึ่ง จาก ต้นผรือ เพี้ยนเสียงกลายเป็น ต้นปรือ ชาวบ้านจึงนำมาตั้งชื่อกระทั่งถึงปัจจุบัน

1. มีลำคลอง ชื่อ “คลองหวาย”ไหลผ่านชุมชน ซึ่งเปรียบเสมือนเป็นเส้นเลือดใหญ่หล่อเลี้ยงผู้คนในชุมชนบ้านคลองหวาย2. วัดคลองหวาย เป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวกะเหรี่ยงโปว์บ้านคลองหวาย เป็นสถานที่ประกอบศาสนกิจและเป็นที่พึ่งทางใจของชาวบ้านคลองหวาย3. มีต้นไทรขนาดใหญ่อายุกว่า 100 ปี จำนวน 2 ต้น ขึ้นอยู่ข้างกัน ชาวบ้านจึงเรียกว่า “ต้นปู่ไทร” และ“ต้นย่าไทร”

บ้านวังผา ชุมชนชาวขมุที่สืบเชื้อสายมาจากสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว หมู่บ้านที่ยังคงดำรงอัตลักษณ์ของกลุ่มชาติพันธุ์ไว้อย่างเหนียวแน่น