-
ชาวไทยเขินบ้านสันก้างปลา เป็นชุมชนชาวไทเขินที่อพยพมาจากเมืองเชียงตุง รัฐฉาน ประเทศเมียนมาร์ในปัจจุบัน อพยพมาคราวเดียวกับไทเขินในพื้นที่บ้านทรายมูล บ้านมอญ บ้านสันกลางเหนือ และอีกหลายแห่งที่พลัดถิ่นอยู่กันคนละอำเภอ แต่ได้รับอิทธิพลในสมัยนั้น คือ การอยู่รวมกันเป็นกลุ่มก้อน และมีวัฒนธรรมอันเป็นเอกลักษณ์ เช่น วัฒนธรรมการพูด การทำอาหาร การแต่งกาย การก่อสร้างบ้านเรือน และประเพณีพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา เป็นต้น
-
บ้านแม้ส้านมีความโดดเด่นจากอัตลักษณ์ของชุมชนและความสามารถของชุมชนที่สร้างการอยู่ร่วมกันระหว่างคนกับธรรมชาติได้สมบูรณ์ โดยไม่ทำลายวิถีชีวิตดั้งเดิมของตนเอง
-
บ้านนาหลวง หนึ่งในพื้นที่แหล่งกำเนิดข้าวสายพันธุ์หอมไชยา ซึ่งเป็นข้าวที่มีชื่อเสียงมากที่สุดในเมืองไชยา
-
-
ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อกับประวัติศาสตร์ชุมชนที่น่าสนใจ และ "พระเจ้านั่งแท่น" พระพุทธรูปโบราณ ศูนย์รวมศรัทธาชุมชน
-
-
บ้านหนองครอบเป็นหมู่บ้านกลุ่มชาติพันธุ์มอญในอำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ ที่มีประวัติความเป็นมาและความเชื่อในเรื่องความเป็นมาของชาติพันธุ์ของตนเองว่าเป็นชาวมอญที่สืบเชื้อสายมาจากชาวมอญในสมัยหริภุญชัย และอาศัยอยู่ที่นี้มานานพร้อม ๆ กับการกำเนิดของพระนางจามเทวีตามตำนานโยนก ทั้งนี้ ชาวมอญในปัจจุบันยังคงสืบทอดภาษาและวัฒนธรรมของชาวมอญ รวมทั้งมีภูมิปัญญาที่สร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจ เช่น สุราท้องถิ่น
-
ชุมชนชาวโย้ยที่อากาศอำนวยได้มีการจัด "วันไทโย้ย" ในวันขึ้น 6 ค่ำ เดือน 6 เพื่อรำลึกถึงบรรพบุรุษ เป็นประจำทุกปี วันไทโย้ยจึงถือเป็นวันแห่งการเฉลิมฉลองชาติพันธุ์และเผยแพร่อัตลักษณ์ของชาวไทโย้ยต่อสาธารณชน ซึ่งนับว่าเป็นเทศกาลสำคัญที่ชาวไทโย้ยที่มีความโดดเด่นและปรากฏให้เห็นได้อย่างชัดเจนในปัจจุบัน