ชุมชนตลาดเก่าแก่ มีการกระจายตัวของบ้านเรือนหนาแน่น มีวัดหัวหินเป็นศาสนสถานประจำชุมชน ภายในชุมชนปรากฏสถาปัตยกรรมที่มีความสวยงามและมีคุณค่า ได้แก่ อาคารเรือนไม้ สถานีรถไฟหัวหิน พลับพลาพระมงกุฎเกล้า และโรงแรมรถไฟหัวหิน

บ้านหนองขามเป็นหมู่บ้านเก่าแก่ของชาวลาวเวียงที่ยังคงรักษาอัตลักษณ์ชาติพันธุ์ของตนเองไว้อย่างแน่นแฟ้น

วัฒนธรรมมอญรามัญ วัดดอนกระเบื้อง จุดศูนย์รวมชุมชน ที่มีอายุเก่าแก่สืบมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 2 

บ้านห้วยหินดำ ชุมชนกะเหรี่ยงโปว์เก่าแก่บนพื้นที่ราบสูงในเขตรอยต่อสามจังหวัดและผืนป่าทรัพยากรสำคัญของชาติในเขตอุทยานและป่าสงวน กับวิถีชีวิต วัฒนธรรมท้องถิ่นที่เป็นเอกลักษณ์

ชาวไทยเขินบ้านสันก้างปลา เป็นชุมชนชาวไทเขินที่อพยพมาจากเมืองเชียงตุง รัฐฉาน ประเทศเมียนมาร์ในปัจจุบัน อพยพมาคราวเดียวกับไทเขินในพื้นที่บ้านทรายมูล บ้านมอญ บ้านสันกลางเหนือ และอีกหลายแห่งที่พลัดถิ่นอยู่กันคนละอำเภอ แต่ได้รับอิทธิพลในสมัยนั้น คือ การอยู่รวมกันเป็นกลุ่มก้อน และมีวัฒนธรรมอันเป็นเอกลักษณ์ เช่น วัฒนธรรมการพูด การทำอาหาร การแต่งกาย การก่อสร้างบ้านเรือน และประเพณีพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา เป็นต้น

ชุมชนคุณธรรม ร่วมสืบสานวัฒณธรรมบุญบั้งไฟ แหล่งค่ายบั้งไฟที่สำคัญที่สุดแห่งหนึ่งในตำบลกลางใหญ่

ชุมชนที่มีราษฎรอพยพมาจากเมืองเวียงจันทร์ เข้ามาตั้งถิ่นฐานทำมาหากินแถบเชิงเขาบริเวณหมู่ที่ 4 ตำบลเขาพระในปัจจุบัน 

บ้านน้ำหราเป็นหมู่บ้านที่มีทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณ์ทั้งแหล่งน้ำและป่าไม้ ส่งผลให้เกิดแนวคิดการจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงบ้านน้ำหรา การปลูกพืชแบบผสมผสาน การบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติป่าชุมชนอย่างยั่งยืน จนได้รับการยกย่องจากสำนักงานปฏิรูปที่ดินจังหวัดสตูลเป็น “หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ” ประจำปี 2556

ห่างออกไปจากตัวเมืองแพร่ไม่ไกลนัก มีชุมชนเล็ก ๆ แห่งหนึ่งแห่งเดียวในประเทศไทยที่ผู้คนยังคงสื่อสารด้วยภาษาอึมปี้ท่ามกลางความหลากหลายของชาติพันธุ์และภาษาของชุมชนใกล้เคียง ผู้คนที่นี่ยังคงสืบสานภาษาและวัฒนธรรมดั้งเดิมไว้ได้อย่างเหนียวแน่น ขณะเดียวกันก็เรียนรู้รับปรับตัวกับพลวัตทางวัฒนธรรมประเพณีที่อยู่รายล้อมได้อย่างลงตัว

ชุมชนเกษตรกรรม เลี้ยงหม่อน ทอผ้า 

" นายขนมต้มลือไกล ดนตรีไทยลือลั่น หลวงพ่อขันศักดิ์สิทธิ์ อิฐมอญเนื้อแกร่ง แหล่งผลิตก้านธูป "

ชุมชนที่เกิดจากการพัฒนาโครงการฟื้นฟูสภาพแวดล้อมที่เสื่อมโทรมในเขตปฏิรูปที่ดินและเป็นชุมตลาดที่มีการแลกเปลี่ยนสินค้าภาคเกษตรกร