จากถิ่นฐานเวียงจันทน์ สู่วัฒนธรรมไทยพวนบ้านหัวกระสังข์

ชุมชนมีการอนุรักษ์สืบทอดวิถีการแสดงดนตรีกะเหรี่ยง มีแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติน้ำตกบ่อหวี จุดชมวิวห้วยคอกหมู ชายแดนไทย-เมียนมา และเป็นที่ตั้งโครงการฟาร์มตัวอย่างตามแนวพระราชดำริบ้านบ่อหวี แหล่งเรียนรู้เชิงเกษตรกรรมที่สำคัญของจังหวัด 

ชุมชนบ้านผาแตก มีภูมิปัญญาในการทอผ้า ทำเสื้อ ผ้าย้อมและทอเอง เป็นภูมิปัญญาที่ตกทอดมาตั้งแต่บรรพบุรุษถึงปัจจุบัน

ชุมชน ผู้คน และธรรมชาติ วิถีชีวิตที่ผูกพันเกี่ยวเนื่องกับธรรมชาติ และวิกฤตปัญหาสภาพแวดล้อมสู่การจัดการพื้นที่เขตอนุรักษ์เพื่อฟื้นฟูและรักษาระบบนิเวศอย่ายั่งยืน

สัมผัสความบริสุทธิ์ทางธรรมชาติพร้อมไปเยือนถิ่นมันนิ กลุ่มชาติพันธุ์ดั้งเดิมและวิถีในผืนป่า ณ บ้านวังนาใน

ชุมชนมีความรู้ ภูมิปัญญา ทั้งการทอผ้า การตีมีด และแนวคิดในการอนุรักษ์และปกป้องพื้นที่ป่าอีกด้วย

ชุมชนบ้านย่าหมี ให้ความสำคัญกับการอนุรักษ์และพิทักษ์สิ่งแวดล้อมของชุมชน โดยการใช้กฎหมายสิ่งแวดล้อมในการปกป้องสิทธิชุมชนในการจัดการทรัพยากรชายฝั่ง รวมถึงการจัดกิจกรรมและการรณรงค์ เพื่อสร้างความตระหนักด้านสิ่งแวดล้อมแก่สมาชิกของชุมชน

ชุมชนดอนเจดีย์ถือว่าเป็นชุมชนชาวไทใหญ่ที่เก่าแก่และยืดมั่นในขนบประเพณีและวัฒนธรรมชาวไทใหญ่อย่างเหนียวแน่น ที่ชุมชนมีการสืบทอดปอยหมั่งกะป่า หรือประเพณีเขาวงกต ซึ่งเป็นประเพณีดั้งเดิมของชาวไทใหญ่ที่นับวันจะสูญหายไปจากจังหวัดแม่ฮ่องสอน 

ป๊อกหนองจองคำเป็นชุมชนเก่าแก่ของชาวไทใหญ่ในเมืองแม่ฮ่องสอน มีประวัติความเป็นมาที่ยาวนาน มีจุดแลนด์มาร์คของชุมชน คือ "หนองจองคำ" รวมถึง "วัดจองคำ" และ "วัดจองกลาง" ที่เปรียบเสมือนเป็นวัดฝาแฝดที่อยู่คู่เมืองแม่ฮ่องสอนมาแต่แรกเริ่ม

ชุมชนปกาเกอะญอที่อาศัยพึ่งพิงธรรมชาติ มีวิถีชีวิตการทำไร่หมุนเวียน เอกลักษณ์ทางชาติพันธุ์เฉพาะตน

บ้านสังแกแลสง่างาม ปู่พราหมณ์ศักดิ์สิทธิ์ มีเศรษฐกิจพอเพียง เลี้ยงโคพื้นเมือง เลื่องลือผ้าไหม ห่างไกลยาเสพติด

ชุมชนชาวญ้อ ผู้คนในชุมชนมีภาษาพูดของตนเองในการสื่อสารระหว่างกัน เรียกว่า ภาษาญ้อ มีวิถีชีวิตผูกพันกับธรรมชาติ มีวิถีวัฒนธรรมตามฮีตสิบสองคองสิบสี่ตามแบบชาวอีสาน