การขยายตัวของชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ไทยลื้อขนาดใหญ่ ทำให้เกิดการแยกตัวออกมาสร้างชุมชนใหม่ และการรักษาวิถีวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์

ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อที่เกิดจากการแยกตัวของชุมชนเดิม มาตั้งชุมชนใหม่บนพื้นที่แหล่งต้นน้ำสำคัญและมีทรัพยากรธรรมชาติที่สมบูรณ์

ชุมชนชาวมอญโบราณที่เข้ามาตั้งถิ่นฐานตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนปลาย วิถีชีวิตของผู้คนกับสายน้ำ และการรักษาวิถีวัฒนธรรมแบบมอญที่เป็นเอกลักษณ์

ชุมชนที่ตั้งอยู่ใกล้พื้นที่ริมทะเลอ่าวไทย กับสถานที่ท่องเที่ยวยอดนิยมของเมืองสงขลา และตำหนักเขาน้อยสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ท้องถิ่น

ชุมชนพหุวัฒนธรรม กลุ่มชาติพันธุ์ท้องถิ่น กับวิถีชีวิตและมรดกภูมิปัญญาอันทรงคุณค่าและเป็นเอกลักษณ์

ชุมชน ผู้คน และธรรมชาติ วิถีชีวิตที่ผูกพันเกี่ยวเนื่องกับธรรมชาติ และวิกฤตปัญหาสภาพแวดล้อมสู่การจัดการพื้นที่เขตอนุรักษ์เพื่อฟื้นฟูและรักษาระบบนิเวศอย่ายั่งยืน

ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ม้ง กับอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น ประเพณีและวิถีชีวิตของชุมชน

กลุ่มชาติพันธุ์ไทยพวนบ้านหลุมข้าว กับเรื่องราวประวัติศาสตร์ชุมชน และพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นที่เป็นแหล่งเรียนรู้วิถีไทยพวนในอดีต

เมืองโบราณที่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน ตั้งอยู่ท่ามกลางหุบเขาและป่าไม้ และยังเป็นพื้นที่ก่อสร้างฝายกั้นน้ำแห่งแรกของประเทศไทย

ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อกับประวัติศาสตร์ชุมชนที่น่าสนใจ และ "พระเจ้านั่งแท่น" พระพุทธรูปโบราณ ศูนย์รวมศรัทธาชุมชน

ชุมชนเมืองขนาดใหญ่บนพื้นที่ราบติดกับทะเลสาบสงขลา และมีลำคลองไหลผ่าน กับการรวมกลุ่มทางสังคมเพื่อสร้างอาชีพและทำกิจกรรมร่วมกัน

ชุมชนเก่าแก่มีที่มีประวัติศาสตร์ที่น่าสนใจ ผู้คนกับสายน้ำ วิถีความเชื่อในพระพุทธศาสนา และวัดบางช้างใต้ศูนย์รวมศรัทธาชุมชน