ชุมชนกะเหรี่ยงปกาเกอะญอ ที่อาศัยอยู่ร่วมกันกับธรรมชาติ และความท้าทายจากการจัดการพื้นที่เขตอุทยานแห่งชาติที่กระทบต่อสิทธิของชุมชนดั้งเดิม

บ้านปางแดงนอก ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ดาราอางที่อพยพถิ่นฐานเข้ามาในอำเภอเชียงดาวเพื่อการแสวงหาพื้นที่ทำกิน กับการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาการทางสังคมกลายเป็นชุมชนพหุวัฒนธรรม

ชุมชนสามชาติพันธุ์ วัฒนธรรมแตกต่างอย่างมีเอกลักษณ์ ธรรมชาติรอบล้อมอุดมสมบูรณ์ เดินทางไปมาสะดวกสบาย

ชุมชนขนาดเล็ก ที่ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเมย และมีประเพณีสำคัญ เช่น ประเพณีมัดมือลาขุ ประเพณีแต่งงาน ประเพณีเลี้ยงผีไร่/ผีนา

 วิถีการดำรงชีพอยู่กับป่าอย่างยั่งยืนด้วยป่ามะแขว่นกับการทำไร่หมุนเวียน

ชุมชนปกาเกอะญอที่ก่อตั้งมานานเกือบ 100 ปี แหล่งอนุรักษ์วัฒนธรรมสืบสานและวิถีชีวิตอันเรียบง่ายของชาวกะเหรี่ยงสะกอผ่านการเปิดให้นักท่องเที่ยวได้เข้าไปเยือนเพื่อสัมผัสกับประสบการณ์ เรียนรู้ ศึกษาวิถีชีวิตอย่างใกล้ชิดกับคนในชุมชน และสัมผัสแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่อยู่ห่างจากหมู่บ้านไม่ไกลนัก คือ ประตูผา ถ้ำหินธรรมชาติที่มีลำธารไหลผ่านตรงกลาง

กลุ่มชนชาติพันธุ์ผู้อพยพมจากภัยสงคราม กับการแสวงหาพื้นที่ทำกินสู่ชุมชนท่ามกลางพื้นที่ธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ และภูมิปัญญาการอนุรักษ์ทรัพยากรในท้องถิ่น

หมู่บ้านที่ก่อตั้งประมาณปี พ.ศ. 2452 เกิดจากการรวมกลุ่มชุมชน ได้แก่ คนเมือง เผ่าเย้า ขมุ และเผ่าปกาเกอะญอ โดยได้อพยพมาตั้งถิ่นฐานรวมกัน ถึงแม้ว่าจะมีความแตกต่างทางด้านวัฒนธรรมประเพณี แต่ก็สามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างสงบสุขสามัคคี

ชุมชนชาวปกาเกอะญอ การอยู่ร่วมกันของคนกับป่า และประเพณีสำคัญที่ยึดโยงกับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม การนับถือฤาษีที่เป็นสิ่งยึดเหนี่ยวจิตใจคนในชุมชน ทำให้บ้านหม่องกั๊วะมีบทบาทสำคัญในการดูแลรักษาธรรมชาติในฐานะกลุ่ม "ต้นทะเล" 

ชุมชนที่มีหลากหลายชาติพันธุ์ เป็นป่าไม้ภูเขา มีการขุดค้นพบแหล่งโบราณคดีที่เพิงผาบ้านไร่ มีพิพิธภัณฑ์บ้านไร่ที่เปรียบเสมือนเป็นพิพิธภัณฑ์มีชีวิต

เป็นหมู่บ้านปกาเกอะญอ และคนพื้นเมือง อาศัยอยู่ร่วมกัน โดยมีวัดดอยคำเป็นศูนย์รวมจิตใจ

เป็นชุมชนริมห้วยแม่จวาง มีน้ำตก และดอยทูเล เป็นแหล่งท่องเที่ยว มีความอุดมสมบูรณ์ทางด้านทรัพยากรป่าไม้