ชุมชนเก่าแก่ของกลุ่มชาติพันธุ์ขมุ บนพื้นที่ทางธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ กับการจัดการทรัพยากรและการปลูกกาแฟจนเป็นผลิตภัณฑ์ที่สร้างชื่อเสียงให้กับชุมชน

นวัตกรรมชุมชนท้องถิ่น หมู่บ้านจัดการตนเองตามวิถีบ้านกลาง

ชุมชนสวนดอกเป็นชุมชนที่มีสถานที่สำคัญทางศาสนา เช่น เจดีย์วัดสวนดอกที่มีความโดดเด่นสวยงาม สร้างในปี พ.ศ. 1916 ศิลปะแบบลังกา สุโขทัย มีประวัติศาสตร์เกี่ยวข้องกับเวียงโบราณสวนดอก นอกจากนี้ ยังมีสถาปัตยกรรมสำคัญ เช่น หมู่โกฏิเก็บอัฐิของเจ้านายฝ่ายเหนือ วิหาร และประติมากรรมพระประธานขนาดใหญ่พระเจ้าเก้าตื้อภายในวัดสวนดอก

เป็นชุมชนเก่าแก่ที่มีมานานกว่า  200 ปี ชาวบ้านส่วนใหญ่เป็นชาวไทใหญ่ บ้านแม่ละนา ถือเป็นชุมชนท่องเที่ยวอีกแห่งหนึ่งของแม่ฮ่องสอนที่มีความน่าสนใจ ซึ่งนักท่องเที่ยวสามารถ เยี่ยมชมหมู่บ้าน ชมวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชาวไทใหญ่ 

วังเงินน่าอยู่ หมู่บ้านสีเขียวพัฒนาแหล่งท่องเที่ยว มีเศรษฐกิจพอเพียง ชื่อเสียงเรื่องเห็ดหอม

  บ้านโล๊ะป่าห้าเป็นหมู่บ้านที่มีป่าสวยงามและสถานที่ท่องเที่ยวอย่างไร่พีบี วัลเล่ย์

ชุมชนบ้านกาด เป็นชุมชนชนบท ที่อาศัยอยู่ร่วมกันแบบเครือญาติและชาวบ้านส่วนใหญ่ในชุมชนจะเป็นบุคคลที่อาศัยอยู่ในชุมชนตั้งแต่เกิด ปรากฏวัฒนธรรมประเพณีที่ทำกันตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษแล้วถ่ายทอดกันมาสู่รุ่นต่อรุ่น ได้แก่ งานทำบุญทานข้าวใหม่ งานประเพณีปี๋ใหม่เมือง (วันสงกรานต์) งานทำบุญสรงน้ำพระธาตุ งานไหว้ศาลเจ้าบ้าน งานทำบุญถวายทานสลากภัต และงานทอดกฐินสามัคคี

วิถีชีวิตของชาวบ้านในลุ่มแม่น้ำแม่แจ่มคือตัวแทนสังคมวัฒนธรรมพื้นบ้านไทยวน ด้วยว่าชุมชนอยู่ในหุบเขาซึ่งเสมือนกำแพงธรรมชาติกั้นการผสมผสานกับวัฒนธรรมเมือง

ชุมชนชนบทที่ประชาชนส่วนใหญ่ผันตัวจากอาชีพเกษตรกรรมหันมาประกอบอาชีพรับจ้าง มีการทำโคนม เลี้ยงสัตว์

ชุมชนพหุวัฒนธรรม กลุ่มชาติพันธุ์หลายหลาย และการพัฒนาชุมชนให้กลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่ได้รับความนิยม

แม่แดดน้อย ชุมชนปกาเกอะญอที่ยืนหยัดหาทางสู้ สร้างทางรอดกับระบบเศรษฐกิจครอบครัวจนเกิดการรวมตัวกลุ่มสตรีด้อยโอกาสก่อตั้งวิสาหกิจชุมชนบ้านแม่แดดน้อยและร่วมกับหมู่บ้านจาก 3 ตำบลในอำเภอกัลยาณิวัฒนา พัฒนาสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์สินค้าจากภูมิปัญญา เชื่อมโยงสายใยแห่งจิตวิญญาณภายใต้ชื่อแบรนด์ "เดปอถู่" แบรนด์สินค้าที่เป็นมากกว่าแค่ผลิตภัณฑ์ หากแต่เป็นตัวแทนเรื่องราวชีวิตของสตรีผู้ด้อยโอกาสชาวปกาเกอะญอ

ผาปังอยู่ในหุบเขาและถูกล้อมรอบด้วยภูเขาสูง ศูนย์กลางด้านการเกษตรของชุมชน ซึ่งเป็นสวนแห่งแรงบันดาลใจในการใช้ชีวิตแบบพอเพียง โดยได้น้อมนำหลักเกษตรทฤษฎีใหม่มาปรับใช้ในพื้นที่