ต้นไทร ไม้มงคลที่เชื่อว่าเป็นที่สิงสถิตของเทพารักษ์ ชาวบ้านได้พร้อมใจกันสร้างศาลขึ้น เพื่อเป็นศิริมงคลและเป็นที่พึ่งทางใจ จึงเป็นเหตุให้ขนานนามหมู่บ้านแห่งนี้ว่า “บ้านต้นไทร”  

ป่าไม้สมบูรณ์ เป็นแหล่งหาเห็ดโคน มีวัดบ่อเก่าบน เป็นแหล่งรวมศรัทธา และประกอบกิจกรรมทางพระพุทธศาสนา วัดสงบร่มรื่นด้วยต้นไม้ มีศาลากลางน้ำและโบสถ์ที่สวยงาม

ชุมชนชาติพันธุ์ มีประเพณีสำคัญ อาทิ ประเพณีรดน้ำดำหัวผู้ใหญ่ ประเพณีมัดมือ/ลาขุ ประเพณีเลี้ยงผี

มุ่งมั่นพัฒนา ชาวประชามีส่วนร่วม ศูนย์รวมหมู่บ้านเข้มแข็ง เป็นแหล่งเศรษฐกิจพอเพียง ร่วมเคียงกันต่อต้านยาเสพติด

ชุมชนการค้าและที่พักอาศัย ตั้งอยู่โดยรอบสถานีรถไฟปราณบุรี มีการจัดถนนคนเดินตลาดเก่าปราณบุรี เพื่อแสดงให้เห็นถึงอัตลักษณ์และวิถีชีวิตของผู้คนในชุมชน บริเวณตลาดเก่าปราณบุรีที่เต็มไปด้วยสถาปัตยกรรมเรือนไม้แบบดั้งเดิม ซึ่งได้รับการปรับปรุงให้เหมาะสมกับการใช้งานในปัจจุบันแต่ยังคงความเป็นเอกลักษณ์ของเรือนไม้แบบดั้งเดิมเอาไว้

กลุ่มชาวไทยทรงดำที่ย้ายมาจากบ้านทุ่งเฟื้อ (นาราง) บ้านวังตะโก บ้านหนองปรง บ้านห้วยท่าช้าง จังหวัดเพชรบุรี จากการก่อสร้างเขื่อนเพชร

บ้านไล่โว่ - สาละวะ เป็นชุมชนชาติพันธุ์โผล่วที่มีวิถีวัฒนธรรมที่โดดเด่นในชุมชนมีการประกอบอาชีพทำไร่หมุนเวียนซึ่งเป็นวิถีชีวิตแบบดั้งเดิมตั้งแต่อดีตทำให้มีความเชื่อเรื่องการอยู่ร่วมกับผืนป่าและยังมีวัฒนธรรมที่ส่ต่อมายังลูกหลาน เช่นประเพณีฟาดข้าว ประเพณีบุญข้าวใหม่ ประเพณีผูกข้อมือ ฯลฯ

ชุมชนมีการอนุรักษ์สืบทอดวิถีการแสดงดนตรีกะเหรี่ยง มีแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติน้ำตกบ่อหวี จุดชมวิวห้วยคอกหมู ชายแดนไทย-เมียนมา และเป็นที่ตั้งโครงการฟาร์มตัวอย่างตามแนวพระราชดำริบ้านบ่อหวี แหล่งเรียนรู้เชิงเกษตรกรรมที่สำคัญของจังหวัด 

การรวมตัวของผู้คนจากหลายชุมชนมาอยู่ร่วมกันในพื้นที่จัดสรรจากทางการ เนื่องจากผลกระทบการสร้างเขื่อนในที่ชุมชนเดิม สู่การเริ่มต้นชีวิตใหม่แต่ยังคงรักษาวิถีดั้งเดิมเอาไว้ได้เป็นอย่างดี

ชุมชนชาติพันธุ์ที่มีประวัติศาสตร์การตั้งถิ่นฐานยาวนานถึง 323 ปี  

ชุมชนชาวปกาเกอะญอ พึ่งพิงธรรมชาติ ประกอบอาชีพการเกษตรแบบไร่หมุนเวียน

อ่างเก็บน้ำห้วยหนองคางตามพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 “มีความเป็นอยู่ดี มีความสามัคคีรักใคร่ เอื้ออาทรต่อกัน”