-
บ้านหนองแฟบ ชุมชนเก่าแก่ที่มีอายุยาวนานกว่าร้อยปี ภายในชุมชนมีแหล่งโบราณสถานขุดพบพบโครงกระดูกมนุษย์และภาชนะดินเผา เครื่องมือโลหะ เครื่องประดับ ลูกปัดแก้ว ลูกปัดหิน เครื่องประดับสำริดที่กำหนดอายุตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ อีกทั้งยังเป็นแหล่งเพาะปลูกกล้วยหอมส่งออกสู่ตลาดญี่ปุ่นผ่านการดำเนินงานของสหกรณ์การเกษตรบ้านลาดและสหกรณ์การเกษตรท่ายาง แหล่งส่งออกกล้วยหอมทองที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย
-
-
เป็นชุมชนไทดำหรือชาวลาวโซ่ง ที่อพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานที่บ้านหนองปรงตั้งแต่สมัย ร.3 นิยมปลูกบ้านเรือนด้วยไม้ ยกใต้ถุนบ้านสูงไว้เลี้ยงสัตว์ต่าง ๆ และทำงานหัตถกรรมเพื่อเป็นรายได้เสริม โดยมีสถานที่สำคัญ คือ “บ้านไททรงดำ”
-
ชุมชนดั้งเดิมที่ปรากฏหลักฐานการอยู่อาศัยมาตั้งแต่สมัยสุโขทัย เป็นชุมชนที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจและการค้า ภายในชุมชนมีการอาศัยอยู่ร่วมกันระหว่างชาวไทยและชาวจีน มีวัดสีตลารามเป็นศาสนสถานสำคัญประจำชุมชน และมีสถาปัตยกรรมประเภทเรือนไม้ที่มีเอกลักษณ์โดดเด่นกระจายตัวอยู่ในชุมชน
-
ชุมชนเก่าแก่ที่มีการตั้งถิ่นฐานโดยรอบสถานีรถไฟบางสะพานใหญ่ ปรากฏอาคารแบบเรือนแถวไม้ 2 ชั้น หลายหลังกระจายตัวอยู่ในบริเวณชุมชน มีวัดห้วยทรายขาว และวัดเขาโบสถ์เป็นศาสนสถานสำคัญประจำชุมชน
-
ชาวบ้านดอนทรายได้มีความพยายามที่จะพัฒนาฟื้นฟูเศรษฐกิจชุมชนที่หยุดชะงักเพราะความล้มเหลวจากการเลี้ยงกบ สู่การพลิกวิกฤตเป็นโอกาส คืนชีวีบ่อเลี้ยงกบเป็นบ่อเลี้ยงปลาสวยงามจนประสบความสำเร็จเป็นสินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ประจำตำบลดอนทราย นอกจากนี้บ้านดอนทรายยังเป็นหนึ่งในแหล่งน้ำนมดิบส่งขายแก่สหกรณ์โคนมหนองโพราชบุรี ที่มีการแปรรูปน้ำนมดิบเป็นสินค้าเลื่องชื่อภายใต้ชื่อผลิตภัณฑ์ “หนองโพ”
-
-
ชุมชนตลาดเก่าแก่ มีการกระจายตัวของบ้านเรือนหนาแน่น มีวัดหัวหินเป็นศาสนสถานประจำชุมชน ภายในชุมชนปรากฏสถาปัตยกรรมที่มีความสวยงามและมีคุณค่า ได้แก่ อาคารเรือนไม้ สถานีรถไฟหัวหิน พลับพลาพระมงกุฎเกล้า และโรงแรมรถไฟหัวหิน
-
ชุมชนตลาดน้ำแห่งแรกในคลองดำเนินสะดวก ปรากฏอาคารร้านค้าที่เป็นห้องแถวไม้กระจายตัวอยู่ริมฝั่งคลองทั้งสองด้าน มีวัดราษฎร์เจริญธรรมเป็นศาสนสถานสำคัญประจำชุมชน มีการจัดงานสมโภชหลวงพ่อโต ซึ่งเป็นพระพุทธรูปเก่าแก่ที่ประดิษฐานอยู่ภายในวัดเป็นประจำทุกปี
-
วัดธรรมิการามวรวิหาร วัดสำคัญที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 ได้เสด็จพระราชดำเนินทอดพระเนตรการก่อสร้างในระยะแรก และโปรดเกล้าฯ ให้พระเจ้าพี่นางเธอพระองค์เจ้าอรพินทุ์เพ็ญภาค ซึ่งอยู่ระหว่างการเสด็จพักตากอากาศ เสด็จวางศิลาฤกษ์พระอุโบสถ และพระราชทานสิ่งของแก่วัดจำนวนหนึ่ง