เป็นชุมชนใหญ่ ตั้งอยู่ในเป็นตำบลเขื่อนผากซึ่งมีชื่อเสียงทั้งทางด้านการท่องเที่ยว การเกษตร และธรรมชาติ มีป่าเขา ทุ่งนา เป็นชุมชนที่มีบรรยากาศดี โรงเรียนเขื่อนผากวิทยาเป็นโรงเรียนของสามเณรแห่งเดียวในอำเภอพร้าว โรงเรียนเขื่อนผากชราบาลเป็นโรงเรียนคนชราแห่งเดียวเมืองพร้าวที่ให้ผู้สูงอายุได้เข้าไปทำกิจกรรมร่วมกัน เช่น เต้นแอร์โรบิค สานก๋วย แข่งกีฬา เป็นต้น

ประเพณีแห่ดอกไม้

สภาพพื้นที่ที่มีลักษณะคล้ายภูเขาไฟระเบิด มีธารน้ำร้อนเป็นบริเวณหลายสิบไร่ และมีบ่อน้ำร้อนที่สามารถใช้อาบเพื่อรักษาโรคได้ ทำให้บ้านธารน้ำร้อนมีบทบาทเป็นทั้งชุมชนประวัติศาสตร์ สถานที่ท่องเที่ยว และแหล่งศึกษาทางธรณีวิทยา 

ชุมชนชาวประมงเก่าแก่ ซึ่งมีอายุยาวนานกว่า 80 ปี และยังคงสืบทอดภูมิปัญญาการทำประมงพื้นบ้าน ชุมชนมีการรวมกลุ่มจัดตั้งธนาคารขยะและโครงการเก็บขยะ Cleanup Pattaya เพื่อรักษาสิ่งแวดล้อมของชุมชน

เป็นชุมชนเมืองขนาดเล็กตั้งอยู่ริมเขื่อนและใกล้ทางรถไฟของจังหวัดยะลา

ที่ตั้งของศูนย์ฝึกลูกช้างซึ่งเป็นแห่งแรกและแห่งเดียวในโลก โดยเริ่มดำเนินการมาตั้งแต่ พ.ศ. 2512 ดำเนินการโดยอุตสาหกรรมป่าไม้ภาคเหนือ องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ (ออป.) เป็นสถานที่เลี้ยงและฝึกลูกช้างเพื่อให้เชื่อฟังคำสั่งและมีความชำนาญในการทำไม้ขณะที่แม่ช้างไปทำงานในป่า และเนื่องจากมีนโยบายปิดป่าซึ่งทำให้ช้างต้องว่างงาน ศูนย์ฝึกลูกช้างจึงถูกปรับมาเป็นสถานที่ดูแลช้างแก่และเจ็บป่วย และที่นี่ยังเป็นสถานที่ตั้งของโรงพยาบาลช้างด้วย

ประเพณีพิธีกรรมอันเนื่องเกี่ยวกับความตายของคนเขมรถิ่นไทย กับการเล่นตุ้มโมงที่เป็นดนตรีชั้นสูงของชาวบ้านปอยตะแบง 

คลองสำโรงพื้นที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ท้องถิ่น และชุมชนขนาดใหญ่กับพัฒนาการทางสังคม จากการขยายตัวของชุมชนเมือง

ชุมชนริมทางรถไฟ

ชุมชนชาติพันธุ์ไทดำหรือลาวโซ่ง มีความเชื่อในผีแถนซึ่งเป็นรากฐานของประเพณีและวัฒนธรรมหลายอย่าง มีการทำหัตถกรรมชุมชนที่โดดเด่นและแตกต่าง เรียกว่า การทอผ้ากี่กระตุก

ด้วยสายน้ำที่ใสสะอาดและเย็น จึงเป็นที่มาของชื่อชุมชน บ้านแม่เย็นนอก

บ้านพี่น้องชาวอูรักลาโว้ย ศาลเจ้าโต๊ะบุหรง ประเพณีลอยเรือ การแสดงรำมะนาและรองเง็ง