หมู่บ้านที่มีลำน้ำแม่ขนาดไหลผ่าน และมีวิถีชุมชนกับการเกษตรที่สามารถสร้างรายได้ ไม่ละทิ้งการเกษตรแบบดั้งเดิม

ชุมชนที่เกิดขึ้นจากการรวมกลุ่มของผู้ที่ถูกกวาดต้อนมาจากไทรบุรี ปัตตานี ตั้งแต่คราวสมัยรัชกาลที่ 1

บ้านห้วยนกกก อันนามกำเนิดจากลำห้วย แวดล้อมไปด้วยธรรมชาติ ผสานวัฒนธรรมลาหู่

ชุมชนริมฝั่งคลองสำโรง ที่เชื่อมติดกับชุมชนศาลาเหลือง ชุมชนเดิมก่อนที่จะแบ่งเขตชุมชนใหม่เพื่อสะดวกต่อการบริหารจัดการ 

ป่าชุมชนบ้านเหล่าพัฒนา เหมืองเก่าถ่านหินลิกไนต์ ฟอสซิลเหมืองเชียงม่วน อายุ 13-15 ล้านปี

หมู่บ้านแม่อีแลบเป็นหมู่บ้านที่มีแหล่งท่องเที่ยวสำคัญ คือ ดอยเมี่ยงหรือยอดดอยกึ่งกลางระหว่างหมู่บ้านแม่อีแลบกับบ้านแพมบก และมีแหล่งท่องเที่ยวอีกแห่งคือ ดอยธง ยอดดอยสูงสุดบริเวณสันเขาแห่งนี้ มีวิว 360 องศา สามารถมองเห็น 2 อำเภอปายและปางมะผ้า วิวธรรมชาติสวยงามอากาศเย็นตลอดทั้งปี มีกฎระเบียบว่าด้วยการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่ดี และมีพิธีกรรมสำคัญชนเผ่าลีซูเกี่ยวข้องกับทรัพยากรป่าไม้ธรรมชาติที่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษ

ชุมชนขนาดเล็ก ที่มีอาณาเขตติดต่อกับบ้านตลาดท้ายเหมือง

กลุ่มผู้เลี้ยงโคขุน กลุ่มปลูกยาสูบ

บ้านไร่พัฒนามีการรวมกลุ่มกันของคน 3 วัย เพื่อร่วมกันจัดการท่องเที่ยว เก็บข้อมูลภูมิปัญญาจากปราชญ์ในชุมชน สร้างเครือข่ายกับหมู่บ้านใกล้เคียง และรักษาอัตลักษณ์ของชาติพันธุ์ญัฮกุร

บ้านพี้เหนือ ดินแดนแห่งป่าต้นน้ำ วัฒนธรรมคนเมืองล้านนา สืบสานประเพณีไหว้สา วิถีตามปรัชญาพอเพียง

ประชากรในชุมชนมาจากหลายพื้นที่ไม่ได้มีลักษณะเป็นชาติพันธุ์เดียวกันและไม่มีความสัมพันธ์ทางเครือญาติ เหมือนกับชุมชนอื่น ๆ ชาวบ้านจึงมีทั้งคนไทย คนไทยเชื้อสายจีน และคนไทยเชื้อสายลาว การตั้งบ้านเรือนจึงตั้งตามกลุ่มที่อพยพเข้ามาโดยมีการตั้งชื่อเป็นคุ้มต่าง ๆ อยู่ด้วยกันอย่างสันติ

ไทดำบ้านกลาง เป็นชุมชนชาติพันธุ์ที่ยังคงรักษาขนบธรรมเนียม ประเพณี และวัฒนธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งวัฒนธรรมทางภาษาของชาวไทดำไว้เป็นอย่างดี