ชุมชนนอกเขตกำแพงเมืองสุโขทัยอยู่ทางใต้ของกำแพงเมืองเก่าทางประตูนะโม โดยชุมชนนี้มีแหล่งเรียนรู้ทางศิลปะโดยเฉพาะพระพิมพ์ ที่ตั้งศูนย์การเรียนรู้ทางด้านศิลปะพระพิมพ์ในพื้นที่

ชุมชนขนาดกลางเลียบแม่น้ำวัง มีอุตสาหกรรมหรือโรงงานครั่งในชุมชน

ชุมชนชาวปกาเกอะญอที่มีทรัพยากรธรรมอุดมสมบูรณ์ มีแหล่งท่องเที่ยว เช่น ถ้ำป่าหวาย ไม้มงคล น้ำออกรู น้ำตก รวมถึงยังมีรักษาวัฒนธรรม ประเพณี และภูมิปัญญาท้องถิ่นไว้

ชุมชนชนบทที่โดดเด่นเรื่องผ้าทอและงานหัตถกรรมท้องถิ่น

ชุมชนชาวลาหู่ที่ยังคงรักษา สืบทอด และสืบสานวัฒนธรรม ประเพณีดั้งเดิมของกลุ่มชาติพันธุ์อันเป็นมรดกตกทอดจากบรรพบุรุษ

ชุมชนที่มีการย้ายถิ่นฐานถึง 3 ครั้งจากปัญหาโรคภัยร้ายแรงก่อนที่จะลงหลักปักฐานในพื้นที่ปัจจุบันภายหลังจากการพบพระพุทธรูปไม้ที่ลอยมาติดในพื้นที่ปัจจุบัน

ชุมชนคนส่วย ประเพณีวัฒนธรรมส่วยหรือกูย

วิถีชีวิตปกาเกอะญอที่ สงบ เรียบง่าย แห่งหมู่บ้านดอยน้อย

มีการจัดตั้งกลุ่มโฮมสเตย์เพื่อให้บริการแก่นักท่องเที่ยว ซึ่งบ้านนาปลาจาดให้ความสำคัญในด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยได้กำหนดการดูแลและกำหนดขอบเขตป่าชุมชนไว้อย่างชัดเจน มีเขตอนุรักษ์พันธุ์ปลา อนุรักษ์พันธุ์เขียดแลว กิจกรรมบวชป่าชุมชน ทำฝายชะลอน้ำ บวชป่า บวชปลา กิจกรรมปลูกต้นไม้ในวันสำคัญต่าง ๆ

แหล่งท่องเที่ยวและแหล่งเรียนรู้วัฒนธรรมประเพณีของพี่น้องชาติพันธุ์ดาราอาง การแต่งกายผ้าทอที่โดดเด่น ธรรมชาติสวยงาม

ถิ่นฐานเมืองปราสาทหินโบราณที่สร้างด้วยศิลปะขอมบาปวน แหล่งท่องเที่ยวโบราณสถานอันเก่าแก่แกะสลักด้วยลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว

บ้านหนองกินเพล อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี มีปราชญ์ชาวบ้านที่มีความเชี่ยวชาญด้านศิลปวัฒนธรรม ซึ่งเป็นทุนทางวัฒนธรรมที่สำคัญของชุมชน ช่วยส่งเสริมเศรษฐกิจและสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชน ในชุมชนมีการทำเครื่องดนตรี (พิน) ไว้ขายสร้างรายได้ภายในชุมชน