มีภูมิปัญญากระเบื้องดินขอ วัดท่าข้ามที่เป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวบ้านชุมชนท่าข้าม ภายในวัดมีสิ่งปลุกสร้างที่น่าสนใจ ได้แก่ หอระฆัง เจดีย์จำลองทรงพระพุทธคยา อุโบสภไม้สักทอง พระวิหารที่มีภาพวาดฝาผนังเกี่ยวกับพระเวสสันดรที่สวยงาม และมีพระพุทธรูปทองทิพย์ (ชื่อเดิม ดวงทิพย์) เป็นพระพุทธรูปสำคัญของวัดท่าข้าม

ชุมชนชาวพื้นเมืองที่อาศัยอยู่ท่ามกลางธรรมชาติ และมีทรัพยากรที่อุดมสมบูรณ์ วิถีวัฒนธรรมที่ผูกพันกับต้นเมี่ยงพืชท้องถิ่นที่พบได้โดยทั่วไปในพื้นที่ป่าชุมชน

จากพื้นที่รกร้างว่างเปล่าสู่การพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญของจังหวัดสงขลา และพื้นที่สาธารณะสำหรับทำกิจกรรมร่วมกันของชุมชน

ชุมชนชนบทที่มีเรื่องเล่าตำนาน นิทานและคติชนวิทยา 

บ้านแม่สาบเป็นชุมชนไทลื้อขนาดใหญ่ มีการถ่ายทอดวัฒนธรรมประเพณีดั้งเดิมมาอย่างยาวนาน ประชาชนในหมู่บ้านให้ความสำคัญกับจารีต ประเพณี และปฏิบัติอยู่ในหลักคำสอนของพระพุทธศาสนาอย่างเคร่งครัด 

มัดย้อมสีธรรมชาติ

บ้านเรือนส่วนใหญ่ที่อยู่ในรั้วบริเวณเดียวกันจะเป็นเครือญาติกัน ลักษณะบ้านเรือนเป็นสัดส่วน มีการปลูกต้นไม้ พืชผักสวนครัว มีวัฒนธรรมที่ดีในชุมชนโดยมีศาลพ่อปู่เป็นสถานที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ เมื่อมีกิจกรรมต่าง ๆ ประชาชนมักจะมารวมกันที่บริเวณศาลาประชาคมกลางหมู่บ้านติดกับแม่น้ำปิง

ปากบางตาวา ชุมชนเก่าแก่จากการเข้ามาของกลุ่มชาวประมงจากรัฐกลันตันเพื่อเดินเรือหาปลาบริเวณปากอ่าวน้ำจืดและทางผ่านการเดินเรือในอดีต จนกลายเป็นชุมชนมุสลิมในพื้นที่ชายฝั่งทะเลอ่าวไทยของจังหวัดปัตตานี

มีลักษณะเป็นป่าชายเลน ติดกับทะเลอ่าวไทย พร้อมด้วยป่าโกงกางเขียวขจี เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์น้ำและสัตว์ปีกนานาชนิด นอกจากนี้ในพื้นที่อ่าวบางปูเมื่อครั้งอดีต ยังเป็นเมืองท่าที่มีการติดต่อค้าขาย และเส้นทางการเดินเรือในสมัยกรุงศรีอยุธยา

ชุมชนบ้านต่อแพเป็นหนึ่งชุมชนชาวไทใหญ่ ที่ยังคงรักษาไว้ซึ่งวิถีชีวิต วัฒนธรรม ประเพณีที่งดงามและยังคงรักษาวัฒนธรรมประเพณีไว้คู่กับชุมชน อย่างเหนียวแน่น ชุมชนสามารถนำต้นทุนด้านแหล่งโบราณสถาน แหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ นำมาสู่แหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมได้เป็นอย่างดี

ชุมชนพหุวัฒนธรรม กลุ่มชาติพันธุ์หลายหลาย และการพัฒนาชุมชนให้กลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่ได้รับความนิยม

“ไทพวนบ้านหม้อ” เป็นคนขยันทํามาหากิน ชอบทําบุญทําทาน โดยมากอยู่กันแบบครอบครัวใหญ่ ดังคำกล่าวว่า “กิ๋นข๋าวฮ่วมพา กิ๋นปลาฮ่วมถ้วย กิ๋นกล้วยฮ่วมหวี กิ๋นปีฮ่วมกาบ อาบน้ำฮ่วมท่า” แสดงถึงความรักความผูกพันในครอบครัว และความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน